Türkiye’nin su varlığı


Yaklaşık 150 milyon kilometre karelik dünya toprağına, dengesiz biçimde dağılmış, en değerli doğal kaynak sudur. Çöl ve kutup bölgelerinin kapladığı 75 milyon kilometrekarelik kesimde hiç su yoktur.

Türkiye’nin su varlığı



Yaklaşık 150 milyon kilometre karelik dünya toprağına, dengesiz biçimde dağılmış, en değerli doğal kaynak sudur. Çöl ve kutup bölgelerinin kapladığı 75 milyon kilometrekarelik kesimde hiç su yoktur.



İçimlik suların olmadığı yerde yaşayan insan sayısı 1.8 milyar kişidir. 2.4 milyar kişi ise her türlü sağlıklı içme suyu donanımından yoksundur. Dünya’da her yıl 20 milyon kişi pis su yüzünden ya da su yetmezliğinden kaynaklanan hastalıklardan ölüyor. Azalan su kaynakları ile gittikçe çoğalan insanı beslemek için tarım ürünlerini üretmek olanaksızdır.



Yıllar ilerledikçe su tüketimi de artmaktadır. 1950’de 1000 kmetreküp/yıl olan tüketim, 1991’de 4000 kmetreküp/yıl’a ulaşmıştır. 40 yıllık aralıkta su tüketimi dünya nüfus artışının 2 katı olmuştur. Bu hızı arttıranlar çiftçi ve sanayicilerdir.



Yeryüzündeki suların yüzde 97’si okyanuslardadır. Geri kalan yüzde 3 suyun, yüzde 79’u (toplamın yüzde 2.37’si) buzullarda, yüzde 20’si (toplamın yüzde 0.6’sı) yeralitreında, yüzde 1’i (toplamın yüzde 0.03’ü) yüzeyde yer alır. Yüzey sularının yüzde 52’si göllerde, yüzde 38’i yeryüzündeki nemde, yüzde 8’i atmosferdeki su buharında, yüzde 1’i nehirlerde ve yüzde 1’i de canlı organizmasında yer alır.



Su tüketiminin yüzde 70’i tarımsal amaçlı kullanımla gider. Bunun yüzde 40’ı yanlış sulama yöntemi nedeniyle yitiriliyor. Metrekare başına olağan sulama 1 metreküp/yıl (ya da 3 litre/gün)’dür. Bu sulama hızında dahi, su sığı derinlikte buharlaştığı için toprakta tuz bırakarak aşırı gübre ve tarım ilaçları ile çoraklaşmayı hızlandırmaktadır. Ormanların hızla kesilmesi ile dengesiz su akışı ile gelişen aşınma gelecek 40 yıl içinde dünyada ekilebilir toprakların yüzde 30’unun yitirilmesine neden olacaktır.



Türkiye’nin Su Bütçesi

Ülkelere göre kişi başına yıllık su tüketimi; ABD’de 2200 metreküp/yıl (6000 litre/gün), Fransa’da 725 metreküp/yıl (2000 litre/gün), Türkiye’de 182 metreküp/yıl (500 litre/gün), Gana’da 30 metreküp/yıl (82 litre/gün)’dür.



Türkiye’de suyun 350 litre/gün’ü tarımda kullanıldığına göre; 150 litre/gün’ü temizlik, içimlik ve sanayide kullanılmaktadır. Gelişmişlik sınırı için bir kişinin temizlik ve içimlik su gereksinmesi 200 litre/gün’dür.



İnsanlar en çok parayı, sağlıklarını yitirmeye başladığı 50 yaşından sonra tüketmektedirler. Türkiye’de deprem kuşakları boyunca ve her deprem olduğunda kaplıca kızgın suyu ve kızgın kuru kayalar vardır ve oluşmaktadır. Dolayısıyla ülkemiz yapılacak yeni araştırma ve yatırımlarla bir Sağlık Ülkesi’ne dönüştürülerek yaz-kış gezginlere, sağalitreım yumuşu (hizmeti) vererek ülkeye döviz kazandırabilir. Bu tür araştırma ve kurgulara (tesislere) düşük üremli borçlandırma ile destek olunmalı ve 10 yıl vergi ve geri ödeme alınmamalıdır.



ELVAN SARI
ÇEVRE TEKNİKERİ