Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde çalışmakta olan ve kanunda belirtilen şartları taşıyan tüm pratisyen hekimler aile hekimliğine başvurabilirler.
2.İlerde de böyle mi devam edecek?
Hayır. Bu uygulama sadece bir geçiş dönemi olan pilot uygulama sürecinde olacaktır.
3.Pratisyen hekimler aile hekimliğine geçişte çalışabilmek için nasıl bir sertifika programına tabi tutulacak?
Aile hekimi adayları aile hekimi olabilmeleri için Sağlık Bakanlığının uygun gördüğü bir eğitime katılmak zorundalar.Şu an Sağlık Bakanlığı iki aşamalı bir eğitim planlamış. İlk aşamada 10 günlük bir uyum eğitimini takiben geçici sertifikalar verilecektir.İkinci aşama eğitimini almayan hekimlerin ilk sertifikaları da bir yıl sonunda geçersiz olacaktır.
4.Aile hekimliği uygulamasında uzman hekimler de aile hekimliğine başvurabilecek mi?
Aile hekimliği uzmanları ve onlar dışındaki diğer branşların uzman hekimleri de uygulamada yer almak üzere başvurabilecekler. Ancak aile hekimliği yaparken uzmanlık dalları ne olursa olsun bu branşları ile ilgili uzmanlık hizmetlerini başka bir kamu veya özel sağlık kurumunda yapamayacaklar.
5.Aile hekimliği uzmanları da sertifikalı mı olmalılar?
Hayır. Aile hekimliği uzmanlarının çalışabilmesi için 1. aşama uyum eğitimi belgesi şartı yoktur.
6. Aile hekimliği uygulamasında tercih edilmeyen bölgelerdeki halkın durumu ne olacak?
Aile hekimliği uygulamasında her ilçede o bölgenin toplum sağlığından sorumlu olacak Toplum Sağlığı Merkezleri oluşturuluyor. Eğer uygulamada tercih edilmeyen bir bölge olursa bu merkezlerde görevli sağlık personeli bu bölgede çalışmak üzere görevlendirilebilecek. Bu personele bu hizmeti yaptığı için ek bir ödeme yapılacak. Ayrıca vatandaşların hekim seçme özgürlüğü de olacağı için eğer kendi bölgelerindeki hekimden memnun kalmazlarsa aynı ilçe içinde kalmak şartıyla başka bir hekimi de tercih edebilecekler.
7.Farklı ilçeden kişileri kaydedersem o ilçeye geçebilir miyim?
Farklı ilçelerden kayıt yapamayacağınız için o bölgeye geçebilmeniz mümkün değildir. Diğer bölgede çalışabilmeniz için nakil talebinde bulunmalısınız. Uygun şartlar oluşursa geçebilirsiniz.
8.İl merkezlerinde farklı ilçelerden hasta kaydedebilir miyim?
İl merkezlerinde kişilerin farklı hekim seçme hakları olduğu gibi aile hekimlerinin de Merkez sınırlarında kalmak şartıyla farklı ilçelerden kişi kaydetme imkanları vardır.
9. Mevcut aile hekimi aynı zamanda gezici aile hekimliği yapabilecek mi?
Aile hekimlerinin bulunduğu bölgede İl Sağlık Müdürlüğü tarafından kararlaştırılan gezici sağlık hizmeti vermesi gereken bir nüfus varsa bu hizmetini verecektir. Bakanlıkça belirtilen asgari ziyaretler yapılacaktır. Bu hizmeti mesai saatleri dahilinde daha önceden günlerini bildirmek şartıyla vereceklerdir.
10.Gezici hizmet yapılacağını kime bildireceğiz?
İl sağlık müdürlüğüne veya kendi amirlerinize bildirmeniz gerekecektir. Gezici hizmet yapacağınız bölgenin muhtarına bir önceki haftanın Cuma günü mesai bitimine kadarda o bölgeye geleceğinizi duyurmalısınız.
11. Aile hekimliğinde kullanılacak sarf malzemeler sigorta kurumu tarafından mı yoksa il müdürlükleri tarafından mı karşılanacak?
Kullanılacak sarf malzemeleri hekim tarafından karşılanacaktır. Hekimlere bu tür malzemeleri temin etmesi için ücret desteği verilmektedir. Gider ücreti olarak tanımlanan bu ücret tüm kira, malzeme, temizlik, elektrik, ısınma, telefon, tıbbi malzeme, vs. giderleriniz için harcanmak üzere tahsis edilecektir.
12.Bu sarf malzemelerin faturalarını vs. bildirmek zorunda mıyız? Bu cari giderler kişi başı mı ödenecek?
Aile sağlığı merkezinde kullanacağınız malzemeleri gider ücretlerinden faydalanarak alırken sizden hiçbir fatura veya belge sorulmayacaktır. Aile hekimine verilen cari gider ücreti kişi başı değil, her aile hekimine eşit bir ücret ödenmektedir.
13. Aile hekimliğinde eşlerden biri bir aile hekimini, diğeri başka bir aile hekimini seçebilecek mi? Böyle bir durum sıkıntı yaratmaz mı? Çocukların durumu ne olacak?
Kişilerin istediği hekimi seçmesi esastır. Mevcut sistemde olduğu gibi kişiler istedikleri hekimi tercih etmektedirler. Çocuklar ise yine ebeveynlerinin tercih ettiği hekime kaydettirilebilecektir. Bu tarz tercih hakkının yaratabileceği sıkıntı bazı hastalıkların bir yerde odaklanmasına rağmen fark edilememesi olacaktır. Ancak kullanılan bilgisayar programına kayıtlar doğru girildiği takdirde Toplum Sağlığı Merkezinde çalışan takip sisteminde bu durum ikaz mekanizmasını tetikleyecek ve hekimlere durum bildirilecektir.
14. Üniversite öğrencileri nasıl aile hekimine kaydolacaklar?
Üniversite öğrencileri yılın büyük bir kısmını okudukları yerde öğrenci olarak geçirdikleri için burada bir hekime veya üniversitelerin mediko-sosyal merkezlerindeki yetkilendirilmiş aile hekimlerine kayıt olmaları daha doğru olacaktır.
15.Üniversite öğrencileri memleketlerine gittiğinde nasıl muayene olacaklar?
Yılın daha kısa süresinde gittikleri yerde toplum sağlığı merkezlerinde veya en yakın aile hekiminde muayene olabilirler.
16.Aile hekimliği sözleşmesi kim tarafından yapılacak?
Aile hekimliği yapmak için gerekli sözleşmeyi yapmaya yetkili merci vali veya onun görevlendireceği bir kişi olacaktır.
17.Aile sağlığı elemanları hekimlerle mi sözleşme yapacaklar?
Hayır. Aile sağlığı elemanları da aile hekimleri gibi aynı sözleşmeyi vali veya görevlendirdiği kişiyle yapacaklar. Aile hekimleriyle hiçbir sözleşme yapamayacaklardır.
18.Aile hekimi aile sağlığı elemanının sözleşmesini istediği zaman feshedebilir mi?
Sözleşme yapan merci olmadıkları için fesheden merci de olamayacaklardır.
19. Aile hekimliğinde denetleme kim tarafından ve nasıl yapılacak?
İlçelerde oluşturulan Toplum Sağlığı Merkezleri aile hekimlerinin hizmetini denetleyecektir. Ayrıca İl Sağlık Müdürlükleri de ilin tüm sağlık hizmetleri gibi bu hizmetleri de planlama ve denetleme yetkisine sahiptir. Toplum Sağlığı Merkezleri ile ilgili yönergeyi www.saglik.gov.tr/aile adresinde inceleyebilirsiniz.
20.Toplum sağlığı merkezlerinde hizmet puanı düşük hekimler kalacak. Kendilerinden daha tecrübeli olan hekimleri denetlemeleri denetlemede aksaklığa neden olmaz mı?
Denetlemeden sorumlu kişiler toplum sağlığı merkezlerindeki sorumlu hekim veya sağlık grup başkanı olacaktır. Bu kişileri halk sağlığı uzmanı veya gerekli eğitimleri almış donanımlı hekimlerden seçilmesi amaçlanmaktadır.
21. Aile hekiminin sözleşmesi hangi durumlarda feshedilecek? Kişi yeniden eski görev yerine dönebilecek mi?
Ölüm veya emeklilik durumlarında hiçbir işleme gerek kalmadan sözleşme otomatik fesh olunur. Aile hekimi veya aile sağlığı elemanı kendi isteğiyle iki ay önceden bildirmek şartıyla sözleşmesini fesh ettirebilir. Sözleşmesi sona eren personel önceki kadrosunun bağlı olduğu sağlık grup başkanlığına döner.
Ayrıca Aile hekimine kayıtlı kişi sayısının aralıksız iki aydan fazla (aylık yapılan üçüncü bildirimde) 1000'in altına düşmesi durumunda, aile hekiminin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşımadığının anlaşılması veya bu şartları sonradan kaybetmesi, mesleğinden menfaat elde edici gelir getiren bilimsel faaliyet dışında faaliyetlerde bulunulduğunun tespit edilmesi, verilen süre içinde mal bildiriminde bulunulmaması, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125 inci maddesinin (E) bendinde yer alan suçların işlendiğinin mahkeme kararıyla sabit olması, kurumundan aylıksız veya ücretsiz izinli sayılanlar hakkında yüksek disiplin kurullarınca Devlet memurluğundan çıkarma veya sözleşmenin sona erdirilmesi kararı verilmesi, özürsüz olarak kesintisiz 10 gün görev başında bulunmaması, bakanlıkça bölgede çalışan aile hekimi sayısında değişiklik yapılması nedeniyle ihtiyaç duyulmaması halinde veya kayıtlı kişi sayısının 2 aydan uzun süre 1000'in altında seyretmesi nedeni ile sözleşmesi kendiliğinden sona erer.
22.Aile sağlığı elemanları için de aynı durumlar söz konusu mudur?
Evet aynı durumlarda aile sağlığı elemanlarının sözleşmeleri de feshedilir?
23.Bunlar dışında da sözleşmenin fesh edilme durumu olabilir mi?
Aşağıdaki fiilleri işleyen sözleşmeyle çalıştırılan aile hekimlerine ve ilgili durumlarda aile sağlığı elemanlarına, tespitin mülki idare amirliği ve yerel sağlık idareleri tarafından yapılması halinde mülki idare amirliğince, tespitin Bakanlık tarafından yapılması halinde Bakanlıkça, doğrudan yazılı ihtar yapılır. Bakanlıkça yapılan ihtarlar, işlem yapılmak üzere ilgili valiliğe süresi içinde bildirilir.
Yıl içinde, aşağıda aynı bentteki fiillerin iki defa, farklı bentlerdeki fiillerin üç defa işlenmesi halinde sözleşme, ilgili vali tarafından sona erdirilir.
a) Görev tanımında belirtilen işleri yapmamak veya eksik yapmak ve bu eksiklikleri 7 günden az olmamak üzere verilen sürede gidermemek,
Aile sağlığı merkezinin zorunlu fiziki veya teknik şartlarındaki eksiklikleri 7 günden az olmamak üzere verilen makul sürede gidermemek,c) Meslek ilkelerine aykırı davranmak,
d) Bir yıl içinde aralıklı olarak özürsüz 10 gün görev başında bulunmamak,
e) Görevin yerine getirilmesi için gereken belgeleri usulüne uygun düzenlememek ve bu eksiklikleri 7 günden az olmamak üzere verilen sürede gidermemek,
f) Denetimlerde işbirliği yapmamak, istenilen verileri ibraz etmemek, eksiklikleri 7 günden az olmamak üzere verilen makul sürede gidermemek,
g) Koruyucu hekimlik uygulamalarında verilen görevleri yerine getirmemek, eksiklikleri 7 günden az olmamak üzere verilen makul sürede gidermemek,
h) Koruyucu hekimlik uygulamalarından aşı, gebelik veya çocuk-bebek takip oranlarını, mücbir sebepler veya ihbar düzenlenen haller dışında, % 80'in altına düşürmek,
i) Verilen eğitimlerin belirlenmiş devamsızlık sürelerini aşmak.
24.Aile sağlığı elemanı verimli çalışmıyorsa ne yapabiliriz?
Aile hekimi ile aile sağlığı elemanı ekip anlayışı içinde çalışır. Aile hekimi, birlikte çalıştığı aile sağlığı elemanını yönlendirmek ve denetlemek yetkisine sahiptir. Aile hekimi, aile sağlığı elemanının görev tanımında belirtilen işleri yapmaması veya eksik yapması, meslek ilkelerine aykırı davranması, çalışma huzurunu bozucu davranışlarda bulunması, kılık-kıyafet ve mesai saatlerine uyum göstermemesi gibi durumlarda sözleşmeyi sona erdirmek üzere il sağlık müdürlüğüne teklifte bulunma yetkisine sahiptir.
Bu şekilde sözleşmesi sona erdirilen aile sağlığı elemanı başka bir aile hekimi ile çalışmak için başvuruda bulunabilir.
25. Aile hekimine ücret ödemesi hangi periyotlarda yapılacaktır?
Aile hekimleri ve aile sağlığı elemanlarına yapılacak ödemeler kanun gereğince aylık periyotlarda her ayın 1’i veya 15’inde olacaktır.
26.Aile sağlığı elemanlarının ücretlerini hekimler mi verecek?
Aile sağlığı elemanlarının ücretleri doğrudan devlet tarafından ödenecektir. Hiçbir surette hekimle ücret konusunda bir ilgileri yoktur.
27. Aile hekimliğinde sevk zinciri zorunluluğu getirildiği söylenmekle birlikte, sözleşmeli ve sözleşmesiz hastanelere sevksiz gideceği ifadesi bir çelişki değil midir?
2006 Bütçe Uygulama Talimatnamesine göre aile hekimi uygulamasının yapıldığı yerlerde aile hekiminden sevk esastır.
28. Aile hekimi ile ikinci basamak hekimleri arasında sevkten doğacak bir rant getirilmiyor mu?
Aile hekimlerinin anormal sevk yapmaları durumunda sözleşmeleri ihtaren sona erdirilebilecektir.
Eğer böyle bir rant var ise mevcut sistemde de çok daha etkili bir şekilde var olduğu kabul edilebilir. Aile hekimlerinin yapacakları sevk oranları kendilerinin performansını etkileyecek, yani aşırı sevk durumunda ücretinde kesintiye yol açacak bir durumdur. Her hekimin sevk oranı, sevk ettikleri branşlar sürekli takip edilecektir. Belli bir branş üzerinde yoğunlaşma tespit edilirse bu hekimler ilgili branşta eğitime alınması planlanmaktadır.
29. GSS çıkmadan aile hekimliği uygulaması sıkıntı yaratmayacak mı?
Genel Sağlık Sigortası çıkmadan toplumun tümüne ayırım gözetmeden eşit sağlık hizmet sunumunu hedefleyen bir modelin çeşitli sıkıntılarla karşılaşacağı kolayca tahmin edilebilecek bir durumdur. Bu nedenle aile hekimliği pilot uygulaması için birinci basamağa özel, yani aile hekimleri üzerinden sağlık hizmeti alan kişiler için kısıtlı da olsa sanal bir sağlık sigortası oluşturuldu. Bu yapılanma içerisinde aile hekimlerine muayene olmak için cepten ödeme veya sigorta kurumlarına yansıtılacak bir bedel olmayacak, temel laboratuar ve görüntüleme tetkikleri ücretsiz olarak yapılabilecektir. Bu uygulamada tek sıkıntı, ilaç temini aşamasında, herhangi bir sağlık güvencesi olmayan kişilerin durumudur. Genel Sağlık Sigortasının devreye girmesi ile bu sıkıntı da ortadan kalkacaktır.
30. AÇSAP, Talasemi Merkezi, VSD gibi merkezlerdeki elemanlar ve bu merkezlerin durumu ne olacak?
Bu merkezler ilk aşamada çalışmalarına devam edeceklerdir. Ancak hastaların zamanla aile hekimleri tarafından takip edilmeye başlanması ile bu merkezler hasta takip programlarından giderek düşeceklerdir. Bu merkezler zaman içinde Toplum Sağlığı Merkezleri bünyesine alınarak ilaç ve malzeme temini gibi lojistik hizmetler ve toplum tarama ve eğitimlerinde görev alacaklardır.
31. VSD ve KETAM kapanırsa tüberkülozlu ve kanserli hastaları kim takip edecek?
Bu hastalar aile hekimleri tarafından günlük takip edileceklerinden bu merkezlere ihtiyaç azalacaktır. Bu merkezlerin tamamının kapatılması söz konusu değildir. Bir kısmı çalışmasına aynen devam edecektir.
32. 4000 nüfus sınırı hangi kriterler göre belirlendi? Aile hekimi çakılı sözleşmeli statüsündeki gibi mi olacak?
Nüfus sınırı mevcut hekim sayımız, vatandaşlarımızın sağlık hizmetinden istifade etme alışkanlıkları, günlük iş yükü ve sağlık giderleri hesaplanarak belirlenmiş bir sınırdır. Burada hedeflenen asıl rakam ortalama 3500 kişidir. Ancak pilot uygulama sırasında bu rakam üzerinde yeniden değerlendirme gerektiği görülürse uygun şekilde düzeltilecektir. Pilot çalışma bu gibi durumların sahadaki yansımalarını görebilmek amacıyla yapılmaktadır. Aile hekimlerinin sözleşme şartları 5258 sayılı kanun ve ilgili yönetmelikte belirlenmiştir. Buna göre statüleri çakılı sözleşmeli personelden farklıdır.
33. Aile hekimliğinin başlangıç uygulamasında bölgesel dağılım nasıl oluşturulacak? Hangi hekimin hangi bölgede çalışacağı nasıl belirlenecek?
Coğrafi dağılım, ulaşım imkanları, sağlık hizmetinden istifade etme alışkanlıkları değerlendirilerek ETF kayıtları esas alınarak yaklaşık 3500 kişilik bölgeler oluşturulacaktır. Bu bölgelere dağılım hekimlerin hizmet puanları esas alınarak tercihleri doğrultusunda yapılacaktır. Buna ait usuller Uygulama Yönetmeliğinde detaylı olarak bulunabilir.
34.İstediğimiz yerde aile hekimliği yapabilecek miyiz?
Hizmet puanınıza göre size sıra geldiğinde kalan aile hekimliği bölgelerinden birini seçebileceksiniz.
35.Yerleştirmelerde sadece hizmet puanı mı etkili?
Yerleştirmelerde aile hekimi uzmanları, sonra sırayla eğiticiler, 1. basamaktaki pratisyen hekimler ve sonrasında da 2.basamaktaki pratisyen hekimler olacaktır. Bu gruplar da kendi aralarında hizmet puanına göre sıralanacaktır.
36. Aile hekimliğinde acildeki pratisyen hekimlerin durumu ne olacak?
Bu hekimler çalışmalarına devam edeceklerdir, ancak aile hekimliğinin etkili şekilde devreye girmesi ile acil servislere başvurular azalacak ve buralarda çok sayıda pratisyen hekimin istihdam edilmesine gerek kalmayacaktır. Bu hekimlerimiz de aile hekimliği, toplum sağlığı merkezi hekimliği gibi birinci basamak hizmetlerine yönleneceklerdir. Acil servislere başvuruda aslolan hastanın ilgili branş uzmanlarınca değerlendirilmesidir, ancak bilindiği gibi acil servislerin kullanımı istismar edilmekte, aslında birinci basamakta sorunu çözülebilecek pek çok hasta doğrudan buraya başvurmaktadır.
37. Aile hekimliğinde koruyucu sağlık hizmetleri kesintileri az olmakta olup koruyucu hizmetleri sekteye uğratmaz mı?
Koruyucu sağlık hizmetlerinde kesinti azami %15 olarak belirlenmiştir. Yani koruyucu sağlık hizmeti performansı düşük olan kişinin ücretinin %15'ine kadar kesinti söz konusu olabilecektir. Bu durumun uzun süre devam etmesi durumunda sözleşmenin feshine kadar varabilecek tedbirler alınabilme yolu açıktır. Ayrıca koruyucu hizmetlerin iyi verilmesi hekime olan başvuruları da azaltacağından hekimler iş yüklerini azaltmak için bu hizmetlerin iyi verilmesi gereği bilincine kısa sürede ulaşmaktadırlar. Öte yandan Aile Hekimliği Bilgi Sistemi tarafından hekimin yapması gereken koruyucu sağlık hizmetleri sürekli olarak takip edilebilecek kendisine uyarıda bulunulacaktır.
38. Aile hekimliğine dahil olmayan pratisyen hekimlerin durumu ne olacak?
Aile hekimliğine dahil olmayan sağlık personeli oluşturulacak Toplum Sağlığı Merkezleri bünyesinde görev yapacaklardır. Bu merkezler toplumun genelini ilgilendiren sağlık hizmetleri, aile hekimliği hizmetlerinin planlanıp değerlendirilmesi, lojistik hizmetler, idari hizmetler, adli tabiplik, çevre sağlığı hizmetlerini yürütecektir. Bu merkezlerin ve buralarda çalışacak personelin görevlerini Toplum Sağlığı Merkezleri ile ilgili yönergede (www.saglik.gov.tr/aile) detaylı olarak bulabilirsiniz.
39. Aile hekimlerinin bir başka bölgeyi talep etmesi halinde atamaları nasıl yapılacak?
Aile hekimleri bir başka bölgeyi talep ederlerse bu bölge için sıraya girecekler. Bu bölgede bir pozisyon boşaldığı takdirde sırada bekleyen hekimlerden puanı yüksek olanın ataması yapılacaktır.
40. Aile hekimliğinde 112'lerin durumu ne olacak?
112'ler hizmetlerine aynen devam edeceklerdir.
41. Aile hekimleri evde hasta bakım hizmeti verebilecek mi? Bu hizmetin bedeli nasıl ödenecek?
Evde hasta bakımı tarzında bir uygulama hastanın durumu ve hekimlerin tercihindedir. Kronik ve yatalak hastaların gerekli ihtiyaçları giderilecektir. Bu hizmet için bir ücretlendirme planlanmamıştır. Ancak hekimler gezici sağlık hizmetleri kapsamında ev ziyaretleri yapacaklardır.
42.Gezici sağlık hizmetlerinden hekim ücret alabilecek midir?
Hekim program dahilindeki yaptığı gezici sağlık hizmetlerinden tavan ücretin belirli bir oranı kadar ücret alabilecektir. Bu oran hekimin yaptığı mobil hizmet sayısıyla doğru orantılı olup tavan ücretin en fazla %50 sidir. Gezici sağlık hizmetinde kullanılması için aile hekimlerine ödenecek ücret hekimin hastaya ulaşması için gerekli olan araç kiralama, şoför, yakıt vs. giderleri içindir. Hekimin hastaya vereceği sağlık hizmeti ücretsizdir.
43.Aile hekimleri hasta her istediğinde eve gitmek zorunda mıdır?
Hastaların hekimi evlerine çağırması durumunda hekim güvenlik, ulaşım, aciliyet ve gereklilik gibi koşulları göz önünde bulundurarak gerek görürse evde sağlık hizmeti verebilir. Bir zorunluluk yoktur.
44. Aile hekimliğinde kayıt sistemi nasıl yapılacak? Şu anki ETF kayıtlarına güveniyor musunuz?
Şu anki ETF kayıtları dışında referans alabileceğimiz iki kaynak var. Birisi nüfus sayımları, diğeri ise muhtar kayıtları. Tecrübelere göre ETF kayıtları bu üç kayıt içinde en güvenilir olanı. ETF kayıtları güncellenerek bölgelerin belirlenmesinde esas alınacaktır. Bundan sonra uygulama yapılacak illerde buna göre bölge verilerek hekimlerin kayıtları tamamlaması istenecektir.
45. Doğumdan ve askerlik gibi nedenlerle izne ayrılanların durumu ne olacak?
Bu hekimler aile hekimliği yaparken zaruret nedeniyle bu hizmete ara veren personeldir. Dönüşlerinde askerden gelenler bir ay içerisinde doğum nedeniyle izne ayrılanlar da bir yıl içerisinde başvurmaları halinde sıralamaya tabi tutulmadan hizmetlerine devam etmek üzere yerleştirilebileceklerdir.
46.İdarecilik yapanların da böyle bir öncelik hakları var mıdır?
Hayır onlar da diğer hekimler gibi hizmet puanlarına göre sıralamaya tutulacaklardır.
47. Aile hekimliğinde çalışmayan personelin döner sermayesi nasıl işleyecek?
1. basamakta çalışan Diğer personel Toplum Sağlığı Merkezi hizmetlerinden elde edilen gelirden döner sermaye katkı payı alacaktır.
48. Aile hekimliğinde hekim dışındaki personelin dağıtımı hangi kriterlere göre yapılacak?
Hizmet ihtiyacına göre yapılacaktır. Bu konuda Personel Dağılım Cetvelleri dikkate alınacaktır. Aile sağlığı elemanlarının dağıtımında ise aile sağlığı elemanları ile hekimlerin anlaşması esas tutulacaktır. Hekim ile anlaştığını belirten aile sağlığı elemanlarının ataması ilgili hekimin yanına yapılacaktır.
49.Eş durumuna dair bir öncelik var mıdır?
Pilot uygulamada eş durumundan bir öncelik tanınmamaktadır. Ancak tüm sağlık personelinin yerleştirilirken mevcut durumlarının korunması, halen aileleriyle birlikte oldukları durumun devamını sağlayacak biçimde seçim yapmaları arzu edilmektedir.
50.Aile hekimleri ve aile sağlığı elemanları kendi aralarında becayiş yapabilirler mi?
Anlaşmak suretiyle ve hizmeti aksatmadan becayiş yapılabilir.
51. Aile hekimliği sisteminde özel polikliniklerin ve hastanelerin pozisyonu ne olacak?
Özel hastanelerin pozisyonunda bir değişiklik olmayacaktır. Polikliniklerin kurumlarla herhangi bir sözleşme yapmaları mümkün olmayacaktır. Polikliniklerin aile sağlığı merkezi tarzında, aile hekimlerinin bir arada çalıştığı mekanlar şekline yeniden organize olması gerekecektir.
52.Aile hekiminin yaptığı tüm hizmetler ücretsiz midir?
Aile sağlığı merkezinde aile hekimi tarafından yapılan tüm hizmetler ücretsizdir. Vatandaştan hiçbir surette para alınması söz konusu değildir.
53.Toplum sağlığı merkezindeki hizmetler de ücretsiz midir?
Aile hekimliği uygulaması dışındaki hizmetlerden ücret alınmaktadır. Toplum sağlığı merkezleri de buna dahildir.
54. Aile Hekimliği ücretsiz ise mevcut ekonomik durum bunu kaldırabilecek mi?
Hastanelere doğrudan başvurular azaldığında bu maliyetin karşılığı tasarruf edilebilmektedir. Yapılan çalışmalarda %20’ nin üzerindeki azalmalarda ise sistem maliyeti düşmektedir.
55. Aile hekimleri her ilacı yazamadığına göre kronik hastaların tedavisi nasıl düzenlenecek?
Bu uygulama geri ödeme kurumlarının kararı ile yapılmaktadır. 2006 Bütçe Uygulama Talimatı'nda Aile Hekimlerine aile hekimi uzmanlarının yazabildiği tüm ilaçları yazabilme imkanı verilmiştir. Bu da büyük bir ihtiyacı karşılayacaktır.
56.Aile hekimleri aile hekimi uzmanlarının yazabildiği tüm ilaçları yazabileceklerse bu ilaç tüketimini artırmayacak mıdır?
Bilakis hastaların ilaç yazdırabilmek için devlet hastanelerinde saatlerce sıra beklemelerini ve gereksiz ikinci basamak hizmetlerini azaltacaktır. Hasta memnuniyetini ve hizmetin devamlılığını sağlayacaktır.
57. Aile Hekimliği'nde laboratuvar ve röntgen hizmetleri nasıl verilecek?
Bu tür tetkikler Toplum Sağlığı Merkezlerinde ve Sağlık Müdürlüğünün onayını almış özel merkezlerce yapılabilecektir. Bu tetkikler Bütçe Uygulama Talimatı çerçevesinde hekimlere fatura edilecektir. Hekimlere bu tetkikleri yaptırmaları için tavan ücret kadar bütçe sağlanmaktadır.
58.Tetkik tutarları bu bütçeyi aşarsa ne olacak?
Artan kısım aile hekiminin sözleşme ücretinden kesilecektir.
59.Aile hekimi tetkik ücretlerini nasıl takip edecektir?
Aile hekimliği bilgi sistemine girdikleri her tetkikin güncel bedellerini sistemden öğrenebileceklerdir. Ayrıca bu sistem sayesinde aylık o andaki tetkik tutarlarının toplamını da öğrenebileceklerdir.
60. Aile hekimi ile kavga eden bir kişi, mevcut aile hekimini reddettiğinde sağlık hizmeti kim tarafından verilecektir?
Kişi 6 aydan kısa sürede olmamak şartı ile hekimini değiştirebilir. Ancak bulunduğu yerdeki hekimi tercih etmeyen kişiler kendilerinden uzakta olan bir başka hekimi de tercih edebilecektir. Hekimini değiştirmek isteyen bir kişinin tercih edeceği diğer hekim bu kişiye mobil hizmet ulaştırmak zorunda değildir.
61.Aile hekimi de hastayı değiştirebilecek midir?
Aile hekimi uygunsuz istekleri olan veya yönetmelikte belirtilen sebeplerle hastalarını listelerinden silebileceklerdir.
62. Bir aile hekimine kayıtlı kişi sayısı 1000 nüfusun altına düştüğünde aile hekiminin ve nüfusun durumu ne olacak?
Bu hekimin performansının yeterli olmadığı düşünülerek sözleşmesi feshedilerek yerine bir başka hekim görevlendirilecektir. Sözleşmesi fesholan hekim eski kadrosuna iade edilecektir. Bu arada ayrılan hekimin yerine ya yeni bir atama yapılacak veya bir hekim görevlendirilecektir.
63. Sevk oranlarında ve koruyucu sağlık hizmetlerinde kriterlere göre aile hekimlerine yaptırımlar var. Bol ve gereksiz ilaç yazan hekimler için bir yaptırım olacak mı?
Aile hekimleri reçete ettikleri ilaçları bilgisayar programına işlemek zorundadırlar. Hangi hekimin hangi ilacı ne kadar yazdığı merkezden kolaylıkla takip edilerek sapmalar tespit edilecek ve hekimler ikaz edilecektir. İkazlara rağmen tavırlarına devam eden hekimlerin ilgili mercilerce gerekli esaslar dahilinde sözleşmeleri fesh edilebilecektir. Önceki sistemde bunun takibi mümkün olmamaktadır ve suistimale daha da açıktır.
64. Genel pratisyen= aile hekimi ise, aile hekimliği uzmanlarının statüsü nedir?
Genel pratisyen ifadesi aile hekimliği uzmanı ile aynı anlamda kullanılmaktadır. İki terim ülkelerin kültürlerine göre değişen tarzda aynı işi yapan hekimleri ifade etmek için kullanılmaktadır. Her ikisi de mezuniyet sonrası birinci basamak üzerine uzmanlık eğitimi almış hekimi ifade etmek için kullanılmaktadır. Aile hekimi ifadesi ise geçiş döneminde sertifikasyon eğitimi ile aile hekimliği uygulama yetkisi verilen tabipler için kullanılan bir ifadedir. Pratisyen ifadesi sadece ülkemizde olan bir ifade olup tıp doktoru/tabip yerine kullanılmaktadır. Mevzuatta karşılığı olan bir ifade değildir.
65. Aile Hekimliği' nde ağız ve diş sağlığı hizmetlerini anlatır mısınız?
Aile hekimliği pilot uygulama kanununda aile diş hekimliğinin bahsi geçmektedir. Aile diş hekiminin görev ve sorumluluklarını, çalışma koşullarını belirleme konusunda çalışmalar devam etmektedir.
66. Yetkilendirilmiş aile hekimliği nedir?
Kamu kurumlarında çalışan hekimlerin kendi kurumlarında Sağlık Bakanlığı onayıyla yetkilendirilmiş olarak hem aile hekimliği hem de kurum hekimliği yapmalarıdır.
67. Düzce' den sonra aile hekimliğine geçecek iller belli mi?
Pilot çalışma yapılması planlanan on tane daha il seçilmiştir. Bunlar Adıyaman, Bolu, Denizli, Edirne, Eskişehir, Elazığ, Gümüşhane, Isparta, İzmir, Samsun.
68. İsteyen istediği yerde aile hekimliği ofisi açabilecek mi?
İlde planlamayı İl Sağlık Müdürlüğü yapacaktır. Belirtilen standart sayıyı aşmamak üzere o bölgede hekimler istedikleri yerde, asgari standartları karşılamak şartıyla tek başlarına veya diğer aile hekimleri ile birlikte merkez açabileceklerdir.
69.Aile sağlığı merkezlerinin fiziki özellikleri nasıl olacaktır?
Öncelikle en az 60 m2 olmak durumundadır. Bu tek bir aile hekimi içindir. Eklenecek her hekim için 20 m2 alan daha eklenmelidir. Bunların yanı sıra yönetmelikte belirtilen yereli bekleme alanları, muayene odası(8 m2), lavabo, laboratuvar, yazışmaların yapıldığı oda vs. tamam olmalıdır.
70. Aile Hekimliği' nde kış yaz nüfus değişim olan yerlerde sistem nasıl uygulanacak?
Kısa süreli konaklama durumunda olan kişilere acil servisler ve toplum sağlığı merkezleri hizmet verecektir.İlerde aile hekimlerinin de bu kişilere hizmet verme durumu doğabilir. Yılın yarısını bir yerde, diğer yarısını bir yerde geçiren bireyler istedikleri yerde bir hekime sürekli kayıt yaptırabilecekleri gibi, uzun süre ile gitme durumunda gittikleri yerdeki bir hekime de kaydolabileceklerdir.
71. Bölge dışı hastalara bakıldığında bunun ücreti nasıl ödenecek?
Bölge dışı hastalara aile hekimleri baksa dahi ücretlendiremeyeceklerdir. Acil servisler ve toplum sağlığı merkezleri ise mevcut geri ödeme kuruluşlarına tahakkuk ettireceklerdir.
72. Pratisyen hekim Aile Hekimliği yapmak istemiyor ise hekimliğe devam edebilir mi?
Tabii ki hekimliğe devam edebileceklerdir. Aile hekimliğine başlamadan önce kadroları nerede ise orada devam edeceklerdir.
73. Aile Hekimliği'nde özel muayenehanelerin durumu ne olacak?
Aile hekimliğinde özel muayenehaneler isterlerse mevcut durumlarını koruyabileceklerdir. Ancak hekim isterse aile hekimliğine geçip muayenehanesi de aile sağlığı merkezi olma şartlarını taşıyorsa muayenehanesinde bu uygulamayı yürütebilir.
74. Acil vakalar hastaneye (2.basamak) direk başvurduğunda izlenecek prosedür nedir?
Hastalar ilk önce acil olup olmadıklarına göre değerlendirilecektir. Eğer acil olmadığı düşünülürse ya aile hekimine başvurması istenecektir ya da bütçe uygulama talimatnamesine göre hareket edilecektir.
75. Aile hekimine verilen ücret yetersiz değil mi?
Bir aile hekiminin eline ortalama en az 2.500 - 3.000 YTL geçeceği hesaplanırsa bu ücret mevcut ücretin yaklaşık 2 katına tekabül etmektedir.
76. Aile hekimlerinin, özellikle pratisyen hekimlerin mesleki hataları adli açıdan nasıl değerlendirilecektir?
Henüz bir malpraktis yasası olmadığı için durum mevcut mevzuat üzerinden değerlendirilecektir. Cezai müeyyideleri halen kişiler karşılamak durumundadır. Eğer kurumsal bir kusur varsa dahi bunun sorumlusu kişiler olarak belirlenmekte ve sorumlulara rücu ettirilmektedir.
77. Aile Hekimine verilecek ücret net mi, brüt mü? Verilecek ücretten daha sonra gelir vergisi tahsil edilecek mi?
Aile hekimi ve aile sağlığı elemanlarının alacakları ücretler ücret yönetmeliğinde detaylı olarak belirtilmiştir. Kişi başına alınan ücret toplamı gelir vergisi ve sosyal güvenlik kesintilerine tabidir. Diğer gider yardımı ve tazminatlar ise sadece damga vergisine tabidir.
78. Aile hekimi sözleşmeli yerine memur statüsünde olsa daha iyi olmaz mı?
Her iki şekilde de yapılabilir. Ancak memur statüsünde olması durumunda ücretinde iyileştirme yapmak mümkün olmayacaktır. Görevlendirme suretiyle mevcut statüde aile hekimliği yapmak isteyen tabip veya uzman tabipler Mevcut maaş + kişi başına 0,4YTL şeklinde çalışmak zorunda kalacaktır.
79.Görevlendirilerek çalıştırılanlar gezici hizmet ücreti alabilecekler mi?
Görevlendirme suretiyle çalıştırılan aile hekimlerine gezici hizmet yapabilmeleri için araç gereç desteği yapılacaktır. Ancak bu destekler sağlanamadığı takdirde aile hekimine belirli oranda ücret desteği sağlanacaktır.
80.Özelde çalışan hekimler için ücret nasıl olacaktır?
Sözleşme ile çalışanlar için ücretlerde farklılık yoktur. Ancak serbest çalışıp bakanlıkça aile hekimi olarak görevlendirilen tabip veya uzman tabipler kayıtlı kişi başına 0,2 YTL ücret alacaklardır.
81. Mevcut geçiş sürecinde aile hekimi sözleşmeli, yanında çalışan sağlık elemanı devlet memuru ise bu devlet memurunun sicilini kim dolduracak?
Devlet memurunun sicil amirleri ilgili yönetmeliklerle belirlenmiştir. Ancak bu amirler sicil notu verirken ilgili hekimin kanaatinden istifade edebilirler.
82. Aynı hekime Aile Hekimliği sertifikasyon programı yanında Acil sertifikasyon eğitimi de verilmesi uygun olmaz mı? Çünkü bu hekimler de özellikle kırsalda acil bilgisine sahip olmalı değil mi?
Her hekim zaten temel acil bilgilerine ve müdahale yeterliliğine sahip olmalıdır. Acil eğitimi aile hekimlerinin katılmak zorunda oldukları 2. aşama eğitimlerinde verilecektir.
83. Aile hekimliğinde il içerisindeki aile hekimliği bölgelerinin planlamasını kim yapıyor?
Bölge planlamasını il sağlık müdürlükleri yapacaktır.
84. Kayıtlı olunan bölge dışında hastalanan kişi nasıl muayene ve tedavi olacak?
Kendi bölgesi dışında iken hastalanan kişinin hastalığı acil bir hastalık olarak kabul edilecek ve acil servislerde müdahale edilecektir. Acil olmayan durumlarda da toplum sağlığı merkezleri muayene hizmeti verecektir.
85. Aile Hekimleri sağlık ocaklarında mı görev yapacak?
Aile hekimleri isterlerse aile sağlığı merkezi haline getirilen sağlık ocaklarında çalışabileceklerdir. İstemeleri halinde de kamu mekanları dışında bir yerde tek başlarına veya grup halinde hizmet verebileceklerdir.
86. Acilden hastaneye başvuran hastalar aile hekiminin sevk oranına yansıtılacak mı?
Acil durumlarda vatandaşlar doğrudan hastaneye başvurabilecektir. Aile hekiminden sevk almaları zorunlu değildir. Acil durum veya sevksiz başvuru aile hekiminin sevk oranını etkilemeyecektir.
87.Hastanelerde yapılan işlemler aile hekimine bildirilecek mi?
Yönetmeliklere göre hastanın aile hekimine bilgi vermek zorundadırlar.
88. Aile Hekiminin aile planlaması konusunda görevi ne olacak?
Aile hekimi tüm modern aile planlaması konularında kendi bireylerine rehberlik verecektir. Aile hekiminin sertifikası varsa mevzuata uymak şartıyla RİA ve MR uygulaması yapabilecektir.
89.Halen sözleşmeli çalışan hekimler aile hekimliğine başladıktan sonra vazgeçmeleri durumunda sözleşmelilikleri ne olacak?
Halen sözleşmeli olarak çalışan aile hekimleri aile hekimliğine yeni bir sözleşme imzalayarak katılabilirler. Eğer aile hekimliğinden vazgeçerlerse önceki çalıştıkları yerde sözleşmeli hekim kadrosu hala devam ediyorsa ve boşsa orada çalışabileceklerdir. Eğer ihtiyaç olmaması nedeniyle kadrosu kaldırılmışsa boş olan ve denk başka bir sözleşme kadrosunda çalışabilecektir. Hiçbir yer bulunamazsa durum ilgili mevzuata göre değerlendirilecektir.
90.Aile sağlığı elemanları için de aynı durum söz konusu mudur?
Aile sağlığı elemanları için de aynı durum söz konusudur.
91.Aile sağlığı merkezinde yapılan işlemler nasıl takip edilecek?
Aile hekimleri yaptıkları tüm işlemleri otomasyon sistemine kaydetmek zorunladırlar. Bu otomasyon sayesinde bilgiler merkeze iletilecek ve ücretlerinden yapılacak kesintiler hesaplanacaktır.
92.Aile hekimi sisteme kayıt yapmazsa kesinti yapılmayacak mı?
Aile hekimleri yapmış oldukları işlemleri kaydedeceklerdir. Sistem zaten işlemleri yapılmamış kabul ettiğinden kaydetmedikleri her işlemi yapmamış sayılacaklardır.
93.Sahte kayıtlar nasıl tespit edilecek?
Toplum sağlığı merkezleri zaman zaman aile hekimlerine kayıtlı bireyleri ziyaret ederek ilgili işlemlerin yapılıp yapılmadığını sorgulayacaklardır. Sahte kayıt yaptığı veya eksik koruyucu sağlık hizmeti vermeyi alışkanlık haline getirmiş aile hekimleri yapılan ikazlar sonrası hatasında ısrarlı olursa sözleşmeleri iptal edilebilecektir.
94.Bu otomasyon sisteminin başka avantajları var mıdır?
Bilgi sistemi sayesinde istenilen bir bölgenin istatistikleri merkezden takip edilebilecektir. Aile hekimlerinin yaptıkları hizmetler, aşılama oranları, ilaçları, vs. birçok veri izlenebilecektir.
95.Aile hekimleri işyeri hekimliği yapabilecekler midir?
Aile hekimleri gelir getiren başka bir faaliyette bulunamayacaklarından işyeri hekimliği de yapamayacaklardır. Sadece bilimsel faaliyetleri nedeniyle gelir elde edebilirler.
96.İşyeri hekimleri ne yapacak ve işyeri hekimliği talebi nasıl karşılanacak?
Halen herkesin bir aile hekimi olacağı için işyeri hekimlerinin muayene yükü azalacaktır.İşyeri hekimleri zamanlarını işyeri hekimliğine ayıracaklardır.İşyeri hekimlerinin yazdıkları reçeteler ilerde kurumlarca ödenmeyebilir.İşyerlerinin işyeri hekimi ihtiyacının hekimlerin aile hekimliğini tercih etmeleri sebebiyle karşılanmasında sıkıntı olacaktır. Ancak İşyerinde hekim çalıştırma sınırı yükseltilerek bu sorun çözülebilir.
97.Kurum hekimliklerinin durumu ne olacak?
Herkesin bir aile hekimi olacağından kurum hekimlerine de ihtiyaç kalmayacaktır. Tüm kamu hekimlerinin aile hekimliğine başvurma hakkı olduğundan onlar da sözleşme veya görevlendirme suretiyle aile hekimi olabileceklerdir.
98.Aile sağlığı elemanlarının ücretleri düşük değil mi?
Aile sağlığı elemanlarının sözleşme ile çalıştıkları zaman alacakları ücret diğer memurlara oranla zaten oldukça yüksek bir ücret olacaktır.
99.Aile sağlığı elemanları da gezici hizmet veya sosyo-ekonomik gelişmişlik ücreti alabilecekler mi?
Aile sağlığı elemanları da belirli oranlarda bu ücretlerden faydalanabileceklerdir.
100.Aile hekimliği sosyalleştirilmiş hizmet anlayışına ters değil mi? Hekimler arasında yarışa ve sorunlara neden olmayacak mı?
Aile hekimliği hizmetleri ücretsiz olacağından bilakis halkın yararına ve daha sosyalleştirilmiş olacaktır. Ücretsiz sağlık hizmeti isteyenlerin buna itiraz etmeleri abestir. Aile hekimlerinin hasta kaybetmemek için birbirleriyle yarışmaları mümkündür. Ancak 4000 kişiyi aşan durumlarda hiçbir ücret ödenmeyecektir. Ayrıca bu yarış hasta memnuniyetini artıracak ve hekimin sorunlarla ve yapılması gereken işlemlerle birebir ilgilenmesi nedeniyle sağlık hizmetlerindeki başarıyı artıracaktır.