Son mesaj - Gönderen: Recep Ergin - Salı, 01 Kasım 2011 23:40
Sitemizin yeni hali www.gumushane.gen.tr/v2 adresinde test edilmektedir. Lütfen belirli aralıklarla ziyaret ederek, yaşadığınız aksaklıkları ve önerilerinizi admin@gumushane.gen.tr adresinden veya buradaki formdan bize bildirin.
13 Aralık 2006 tarihli Demokrat Gümüşhane Gazetesindeki yazısı
Siteye Ekleyen
AdamGibi
13.yy tasavvuf şairidir. 1207'de Afganistan'ın Belh şehrinde doğdu. 17.12.1273 de Konya'da öldü. Mevlana'nın babası, sultan-ül ülema (Bilginler Sultanı) Bahaeddin Veled, Harzim hükümdarı ile arası açıldı. Belki de Moğol istilası korkusundan, ailesini alıp Belh'ten ayrıldı. (1212/13) Hicaz, Şam yoluyla Anadolu'ya geçti. (1228) Selçuklu sultanı Alaeddin Keykubat tarafından iyi karşılanarak oraya yerleşti. Vaizler vermeye başladı. İki yıl sonra ölünce, babasının yerini Celaleddin aldı. Celaleddin-i Rumi, 1244'de Konya'ya uğrayan derviş Tebriz'li Şems ile dost oldu. Şems'i Konya'da alıkoydu. Gerçek dostluğu buldu. Artık kendisini tasavvufa verdi. Şems-i Tebriz-i iz bırakmadan kaybolunca (1247) Mevlana çok sarsıldı. Müridlerinden Selahaddin Zerkub'u kendisine halife yaptı. (1254) Zerkub ölünce (1263) Çelebi Hüsameddin halife oldu. Mevlana'nın ölümüne kadar on yıl sürdü. Halifeliği, Mevlana tarafından kurulmuş olan Mevlevilik tarikatının esaslarını, Çelebi Hüsameddin'in ölümünden (1284/85) sonra Mevlana'nın oğlu Sultan Veled bir sisteme bağladı. Mevlana dünyanın en büyük şairlerindendir. İslam kültürünün özü sayılan Mesnevi'si ile İslam aleminde geniş etkileri olmuş, bizim tekke ve divan şiirimizin tasavvuf çığırını yüzyıllar boyu en çok o beslemiştir. Fars diliyle yazılmış altı ciltlik 26.000 beyitlik mesnevi tasavvufun açıklaması yolunda, hikayeler, semboller, öğütlerle örülü mistik didaktik bir eserdir. Ara sıra İran şairi Feridettin Attar'ın 13.yy mesnevilerinden de etki ve izler görülen, batı dillerinde de çevirileri bulunan bu koca eser 17.yy'dan bu yana Türkçe'ye altı kere çevrildi. Birçok defa şerhedildi. Mevlana'nın Divan-ı Kebir veya gazellerinin çoğunda mahlas olarak Şems-i Tebriz adını kullandığı için Divan-ı Şems-i Tebrizi diye adlandırılan divanından gazeller (2000 den fazla) ve rubailer (1750 den fazla) bulunur. Fihi Ma Fih ve Mecalis-i Seb'a (yedi vaiz) mektubat eserleri vardır.
HİKMETLER Peygamberlerle beraberlik idda ettiler. “Bizde onun gibiyiz!” dediler. Velileri de kendileri gibi sandılar. Dediler ki : “İşte bizde insanız onlarda insan. Bizde uyumaya ve yemeğe bağlıyız onlar da” Onlar, körlüklerinden, aralarında uçsuz bucaksız bir fark olduğunu bilmediler. XXX Her iki çeşit arı, bir yerden yedi. Fakat bundan zehir hasıl oldu, ondan bal. XXX Her iki çeşit ahu, bir yerden yedi. Fakat bundan pislik zuhur etti; öbüründen halis misk. XXX Her iki çeşit kamış bir sulaktan içti. Biri bomboş, biri şekerle dolu. XXX Tacirin biri dükkanına müşteri çekmek için bir dudu kuşu almıştır. Bir gün dükkan sahibi bir yere gider; dükkanı yalnız bulan bir fare deliğinden çıkar, bir kedi de fareyi görünce atılır. Korkusundan kaçan kuş, gülyağı şişelerini düşürür. Yağlar yere yayılır. Dükkan sahibi gelip hali görünce hiddetle kuşun başına vurur. Kuşun başındaki tüyler dökülür, dili tutulur. Adam yaptığı işe pişman olur ama iş işten geçer. Kuşun derdiyle yanıp yakılırken günün birinde sokaktan bir kalenderi geçer. Kalenderiler saçlarını, sakallarını, bıyıklarını ve kaşlarını usturayla traş ettirirlerdi. Kuş kalenderinin cascavlak kafasını görünce dile gelir; “sen der, benim gibi gülyağı şişelerini mi devirdin? (S. 67-68 beyit.1082-1090 mesnevi)
MEVLANA CELALEDDİN RUMİ VE DÜŞÜNCE DÜNYASI
