Yazdırdığınız Makale: ZİGANA TÜNELİ VE DEMİRYOLU.


ZİGANA TÜNELİ VE DEMİRYOLU

 
         Yetmişli yıllarda Rahmetli Kor Fayık Emmi’nin çift kabin Austin kamyonuyla Demirören Köyü’nden Trabzon’a giderdik. Eski Torul Köprüsü çıkışından yaklaşık 160 kilometrelik dar ve bol virajlı yola vuran Fayık Emmi’nin emektarı oflaya puflaya o yolları tüketirken arabanın üstünde bizlerde perişan olurduk. İlk mola yerimiz Kalkanlı Köyü’ne (Zigana) varıldığında içimiz dışımıza çıkmış olurdu. İkinci nefes alma yerimiz Zehir Ali’nin mekânı olur ve burada kısa bir müddet beklerdik. Ve ardından tekrar yola revan olur kar tünelinden geçerek üçüncü mola yerimiz olan Hamsiköy’e zor bela düşerdik. Burada Hamsiköy sütlacına kaşık sallardık. Hamsiköy ekmeğini de aldıktan sonra artık yol da araba da rahatlamış olurdu. Ve Trabzon’a vardığımızda adeta hışırımız çıkmış olurdu. Şimdi bu yollardan nostalji olsun diye arabamızı vurduğumuzda rahmetli Kor Fayık Emminin bol küfürlerini, emektar arabasının çıkardığı o inanılmaz sesini duyar gibi olurum.   

       Şimdi beni bu hatıralara götüren güzel bir projenin heyecanı ve sevdasıyla bu makalemi kaleme alıyorum. İçim kıpır kıpır. Neden olmasın ki? Yıllar önce Zigana Tüneli’nin açılışını yapacak olan Rahmetli Turgut Özal’ın onlarca dönemeci çıktıktan sonra vardığı Zigana Tüneli’nde kurdeleyi keserken söylediği tarihi cümle; “Biz bu kadar çileyi çektikten sonra bu tüneli buraya neden yaptık ki?” sözleri aklıma geliyor.

        Evet, yol en acil ihtiyacımız. Yol medeniyet demek, yol hasreti kısaltmak demek, yol kültür demek, kazanç demek, refah demek. Hal böyle olunca yol için yapılan her masraf yerindedir, elzem derecede ihtiyaçtır, yapılmasında fayda vardır. Ve daha önemlisi tren yolu Gümüşhane için olmazsa olmaz derecesinde önem arz eder.

         Bu yüzden Gümüşhane Üniversitesi Öğretim Görevlileri geleceğimizin en büyük projesi için ilk ciddi adımı attılar. 1795 metre rakımlı Zigana Tüneli’ne alternatif olacak olan yeni tünel Köstere virajından başlayıp Başar Köyü Taş Ocağı’na ulaşacak. Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölüm Başkan Yardımcısı Yrd. Doç. Raif Kandemir, Avrupa Birliği Ofisi Rektör Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Atakan Aksoy ve İl Özel İdaresi Genel Sekreterliğinde İnşaat Mühendisi olarak görev yapan Mustafa Karslı’nın yeni tünelle ilgili çalışmaları devam ediyor. Öyle ya; kalkınan Türkiye profilinde sınırlı ekonomik imkânların en etkin biçimde değerlendirilmesi için, ulaştırma sektörüne yapılacak yatırımların çok yönlü fayda-maliyet analizlerine dayandırılması, trafik talebinin yanı sıra sosyal-ekonomik kalkınma potansiyelini geliştirecek biçimde planlanması gerekmektedir.  
          Tarihin İpek Yolu ve İran-Trabzon Transit Karayolunun önemli bölümünü oluşturan ve 1987 yılında dönemin Başbakanı Turgut Özal tarafından hizmete açılan Zigana Tüneli’nin Trabzon ve Gümüşhane illerini birbirine bağlayan, 1702 metre uzunluğundaki var olan tünelin önemli bir misyonu gerçekleştirdiği söylenebilir. Ancak coğrafi şartların ve yılların da etkisiyle tünel içinde oluşan çatlaklardan çıkıveren dev buzullar tehlike arz etmeye başladı.   

        Yapılacak yaklaşık 12,3 kilometre uzunluğunda ki yeni tünel bölgeye nefes aldıracak ve sayısız katkı getirecektir. Akaryakıt tasarrufundan, araçların yıpranmasına, zaman kaybından can güvenliğine kadar birçok girdiler sağlayacak olan tünelin hayali bile güzel.

       Projeyi hazırlayan akademisyenlere göre; Japonya ve Avrupa Ülkelerinde, Rusya ve hatta Afrika’da bile 10 ile 57 kilometre arasında değişen uzunluklarda demiryolu tünelleri inşa edildiğini görmek bizde de neden olmasın dememize zemin hazırlıyor. Ayrıca Japonya, Çin ve Avrupa Ülkelerinde, 10 ile 25 kilometre arasındaki uzunluklarda ki karayolu tünellerinin varlığı Zigana Tüneli’nin mevcut kot durumunun coğrafi anlamda değerlendirilmesi ve tünele kadar ulaşan kesimlerdeki yol boyuna eğim durumları dikkate alındığında, özellikle, yolcu ve yük taşımacılığı için, işletme maliyetlerinin olumsuz olarak etkilendiği görülmektedir. Boyuna eğimlerin yüksek oluşu ve düşük hızlar nedeniyle, yakıt tüketimi artmakta, kamyon ve otobüs gibi büyük taşıtlarda konunun daha belirgin olduğu dikkati çekmektedir. Yol kaplamasının, donma çözülme döngüleri dolayısıyla daha fazla bakım ve rehabilitasyon giderleri gerektirdiği bilinmekte, sis problemi de belirgin olarak kendini hissettirmektedir. Daha düşük kotlarda tasarlanmış yeni bir karayolu tünelinin düşünülmesi gerekliliği ortadadır. Önerilen tünelin bir ucunun Zigana Dağının  Kuzeye bakan yüzünde mevcut karayolu güzergahı üzerinde bulunan Karahava yol ayrımında 1300-1250 metre kotları arasında, diğer ucu ise Zigana’nın Güneye bakan yamaçlarında yine mevcut karayolu üzerindeki Köstere Köyü yol ayrımına yakın 1300-1250 metre kotları arasında olabilirliği düşünülmektedir. Düşünülen tünelin yaklaşık doğrultusu K75D olmaktadır. Planlanan tünelin güzergâhı düşünüldüğünde, özellikle, mevcut yol güzergâhı üzerinde bağlanması, yeni bir yol yapılmayacak olması önemli bir albeni olmaktadır. Sürdürülebilir bir turizm açısından da bakıldığında, yapılacak olan yeni tünel ve eski güzergâh bütünüyle turizm amaçlı kullanılabilecektir. Bölgenin maden potansiyeli, organik tarım çalışmaları ve diğer kaynaklarının Trabzon Limanına aktarılması da ayrıca önem taşımaktadır. Yörede yer alan kayaçlar tünel açılabilirliği açısından çok problemli kayaçlar olmayıp, güncel teknoloji ile aşılabilecek problemler doğuracaktır.”

         Ne diyelim büyük beyinler büyük fikirler üretirler. El veren, düşünen, beyin yoran o değerli insanlara en kalbi muhabbetlerimi gönderiyorum.