1916'da Rus ve Ermeniler tarafından işgal edilen ilçe 1918 yılında Gavur (Muşgene) dağları eteklerinde başlayan mücadele ile Kankana denilen yerde kanlı çarpışmaların sonucunda 14 Şubat 1918'de düşman işgalinden kurtarılmıştır.
1990 sayımına göre toplam nüfusu 17.087 olup; 4.057'si ilçe merkezinde, 13.030'u köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 37 köyü vardır. İlçe toprakları akarsu vadileriyle yarılmış, dağlık alanlardan meydana gelir. Kuzeyinde Zigana Dağları, Güneyinde Gümüşhane dağları, Batısında Giresun dağları yer alır. Dağlardan kaynaklanan suları Harşit Çayı toplar. Kayın, köknar, ladin ve Sarı Çam ormanları ile kaplıdır. Dağların yüksek kesimlerinde hayvancılık ve sayfiye açısından önemli yaylaları vardır.
Ekonomisi hayvancılık ve ormancılığa dayanır. Genel olarak ahır hayvancılığının yaygın olduğu ilçede herik soyu koyun beslenir. Arıcılık gelişmiştir. Ekime müsait olan arazi az olduğundan üretim düşüktür. Başlıca tarım ürünleri: patates, buğday, arpa, elma, vişne, armut ve fasulyedir. İlçe topraklarında bakır-pirit ve bakır-çinko-kurşun yatakları vardır.
İlçe merkezi Harşit Çayı kenarına kurulmuştur. Eski ismi Ardasa'dır. Trabzon - İran Transit Karayolu ilçeden geçer. İl merkezine 25 Km mesafededir. Denizden yüksekliği 1000 metredir. İsmini bölgede otağını kuran Tuğrul Bey'den alır. İlçe belediyesi 1882'de kurulmuştur.
1. İLÇENİN GENEL SOSYO-EKONOMİK YAPISI
Torul İlçesi Harşit Çayı kenarında Trabzon-İran Transit yolu üzerende kurulmuş bir ilçedir. İlçenin yüz ölçümü 1049 KM2'dir. İlçe kuzey-batıdan Tonya, Maçka gibi Trabzonun ilçeleri ile sınırlı olup, batıdan Kürtün ile güneyinde Gümüşhane ile komşu olan İlçe, güney-batıdan Giresun ili Alucra ilçesi ile çevrelenmiştir. Güneydoğuda ise Şiran İlçesi ile sınırlı bulunmaktadır. İlçemize bağlı bir Belde ve 36 köy bulunmaktadır.
İlçe nüfusunun %80i tarım ve hayvancılıkla uğraşmakla beraber mevcut saha, yöre insanına gelir getirici bir nitelik taşımadığından başka yerlere göç olayı yaşanmaktadır. Genellikle yukarıdaki belirtilen nedenlerden dolayı halk geçimini yurtiçi ve yurtdışı gurbetçilikle sağlamaktadır.
Torul coğrafi güçlüklerinin etkisi altında varolma mücadelesi veren bir yöremizdir. Yöre yüksek alanlara yer veren bir bölge olması yanında eğimli arazi yapısı, dar tarım alanları ve nispeten yok edilmeye çalışılan orman alanları gibi doğa güzelliklerine sahiptir. Dar tabanlı vadiler. Bu vadilerin eğimli yamaçları ile yüksek dağlık ve yayla alanlarından oluşan yeryüzü şekilleri ile insanın uzun ve yoğun mücadelesinin yaşandığı bir yöre niteliği kazanmıştır. Bu nedenle de bölgedeki doğal çevre şartları ekonomik ve sosyal yaşantının şekillenmesinde etkili bir şekilde öne çıkmıştır.
İlçemizin belirgin tarım ve hayvancılık faaliyetleri ; Yüksek yaylalarda küçük baş hayvancılık, köylerinde % 30unda arıcılık, bölgemizin mevcut tarım alanlarına patates, fasulye, mısır ve az miktarda hububat üretilmektedir. Dere yatağı çevresinde ise sebze ve meyvecilik üretimi yapılmaktadır. Son yıllarda kuş burnu üretimi, dut pestili ve köme İlçe halkına önemli bir girdi sağlamaktadır. Yöremizin en önemli geçim kaynaklarından biride ormancılıktır.
İlçemizde sanayi gelişmemiş olup, küçük el sanatları ve mahalli ihtiyaçları karşılayacak marangoz atölyeleri vardır.
2. EĞİTİM VE KÜLTÜR DURUMU
Yöremizin ekonomik şartları insanlarımızın okumaya yönelmiş olması, okuma ve yazma oranının artması ve dolaysı ile eğitim ve kültür seviyesinin yükselmesine neden olmuştur. İlçemiz de 14-44 yaş arası okuma-yazma oranı % 98 dir. Yörenin en büyük eğitim sorunu göçler nedeniyle köy okullarının kapanma ile karşı karşıya gelmesidir. Halkın çocuklarını mesleki ve teknik liseler ile yüksek öğrenimlerini görmelerini sağlamak için Gümüşhane, Trabzon ve diğer illere ekonomik zorluklara rağmen göç edilmektedir.
3- NÜFUSU
Torul'da nüfusun dağılışını doğal ve çevre faktörleri belirlemiştir. Yerleşme yerlerinin dağılımı başlıca üç akarsu vadisi alanına uymuştur. Nüfus yoğunluğu son derece düşük olup, kilometre kareye 16 kişi düşmektedir. Yoğunluğun düşük olmasının en önemli nedeni geçim kaynaklarının kıt olması ile ilgilidir. 2000 yılı nüfus sayımında İlçe merkezi artış gösterirken köy nüfuslarında farklılık gözlenmemiştir. 2002 Yılı Nüfus sayımında İlçe Merkezi Nüfusu 4655, köy nüfusu da 12491 olmak üzere toplam nüfus 17146'dır.
4-OKULLAŞMA ORANI
a) Okulöncesi : İlçemizde Okulöncesi eğitim Merkez Namık Kemal İlköğretim Okulunda 3 Şubede (45) ve Altınpınar İlköğretim Okulunda (12), Yıldız (11), Aktaş (15), Yücebelen1(12), Zigana (10), Kirazlık2 (15) olmak üzere Toplam 9 Anasınıfı Şubesi açılmış olup, Toplam öğrenci sayısı 118dir.
İlköğretim : Göç nedeniyle köy okullarının öğrenci sayılarında azalma olmuş ; bu nedenle 1990 yılında 70 olan okul sayısı Taşımalı İlköğretim Okulları dahil 24'e düşmüştür. Öğrenci sayısı 2004- 2005 yılında merkezdeki Y.İ.B.Okulu dahil 982, Köylerdeki İlköğretim Okulu öğrenci sayısı 793 olmak üzere Toplam l775'dir. c) Ortaöğretim : İlçemizde Çok Programlı Lise mevcut olup, Toplam 354 öğrenci ile öğretim yapılmaktadır. Bünyesinde Elektrik ve Çocuk Gelişimi Bölümleri açılmıştır.
5-ÇAĞ NÜFUSU
a) Okulöncesi : Çağ nüfusu yaklaşık 438 civarında olup, bunlardan halen 118 kişi eğitim görmektedir.
İlköğretim : Geriye dönük son üç yıl içinde zorunlu öğrenim çağındaki nüfustan öğrenim göremeyen öğrencimiz yoktur.c) Ortaöğretim: İlçemizde Ortaöğretim Çağ Nüfusunun yaklaşık % 80ni örgün olarak eğitim ve öğretimlerine devam etmektedir
6-SOSYAL, KÜLTÜREL VE SPORTİF FAALİYETLER
İlçemizde Milli Bayramlar günün anlam ve önemine yakışır şekilde kutlanmaktadır. Belirli gün ve haftalar okullarımızda eğitsel kol faaliyetler içerisinde kutlanarak Müdürlüğümüz tarafından gerekli kontrol ve denetimleri yapılmaktadır. Diğer kamu kuruluşları ile iş birliği yapılarak : Yapılan her türlü etkinliklere öğrencilerin katılımı sağlanmaktadır. Okuliçi Okullar arası ve ilde yapılan bilgi yarışmalarına katılım sağlanarak, öğrencilerin tanışıp kaynaşmaları ve bilgileri paylaşmaları yoluna gidilmektedir. Okullarımızca çeşitli müsamere ve piyesler, kermesler düzenlenmektedir.
Sportif etkinliklerin tümüne her kategoride azami katılım sağlanmasına çalışılmakta olup, okullarımızca önemli başarılar elde edilmektedir. 2004-2005 Eğitim-Öğretim Yılında Altınpınar İlköğretim Okulu Voleybol dalında İl Birincisi olarak İlimizi Ordu İlinde temsiz etmiştir.
Sosyal ve Sportif Faaliyetlerde maddi kaynak yetersizliği nedeniyle zorluklar yaşanmaktadır.
7-SAĞLIK HİZMETLERİ
TORUL DEVLET HASTANESİ PERSONELİ; Doktor: 5 , Diş Hekimi: 3 , Sağlık Memuru: 11 , Hemşire: 12 , Ebe: 2 , Ç. Sağlık Teknisyeni: - , Laborant: 5 , Röntgen Tekns.: 3 , Teknisyen: 1 , Şoför: 3 , Memur: 3 , Hizmetli: 6 112 ACİL KURTARMA İST.; Doktor: 3 , Sağlık Memuru: 5 , Hemşire: 3 , Acil Tıp Tekn.5 MERKEZ SAĞLIK OCAĞI ; Doktor: 2 , Sağlık Memuru: 4 , Hemşire: 8 , Ç. Sağlık Teknisyeni: 1Ebe: 2 , Şoför: 1 , Memur: 1 , Hizmetli: 1 AKTAŞ SAĞLIK OCAĞI ; Doktor: 1 , Sağlık Memuru: 1 , Hemşire: 2 , Ebe: 1 , Memur: 1 ZİGANA SAĞLIK OCAĞI ; Doktor: - , Sağlık Memuru: - , Hemşire: 1 , Ebe: - , Memur: 1 ALTINPINAR SAĞLIK OCAĞI ; Doktor: - , Sağlık Memuru: 1 , Hemşire: 1 , Ebe: 1 , Memur: -