Muhterem Müslümanlar!
İnsanlarda, üstün nitelik ve yeteneklerin yanında, arzu edilmeyen bazı huylar da vardır, bunlardan biri de hasettir. Haset başkasının sahip olduğu nimeti, mevki ve makamı, üstün vasfı çekememek ondan alınıp yok olmasını istemektir. Dilimizde “kıskançlık“ ve “çekememezlik” olarak ifade ettiğimiz haset, İslâm ahlâk ve âdâbında kötü ve çirkin huylardan biri sayılır. Hasedin zıddı gıpta ve imrenmedir. Gıpta kişinin bir başkasının sahip olduğu iyilik ve güzelliklere nimet ve faziletlere kendisinin de sahip olmasını arzu etmesidir. Bu durum dinimizce makbuldür. Nitekim Rasulüllah Efendimiz şöyle buyurmuştur. “Yalnız iki kişiye gıpta edilir. Biri Allah’ın mal verip hak yolda harcamaya muvaffak kıldığı kişi, değeri de Allah’ın kendisine ilim verip onunla amel eden ve bunları başkasına öğreten kimsedir.”
Değerli Kardeşlerim!
Hasedin haram kılınması ve kötü karşılanmasının sebebi hasetçinin dolaylı olarak Allah’ın takdirine karşı olmasıdır. Çünkü insana her türlü nimeti, mevki ve makamı, üstünlüğü ve hayrı veren Allah’tır. O halde bir başkasının sahip olduğu nimetlere haset etmek, ilâhî taksime karşı bir hoşnutsuzluk ve bir nevi razı olmamaktır. İnsan bilmez ki… Belki hakkında hayırlı olan yaşadığı haldir. Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulur: “Allah’ın sizi birbirinize üstün kılmasına haset etmeyiniz.” Hz. Peygamber (s.a.v) de, “Haset etmekten sakının. Zira ateşin odunu yakıp bitirdiği gibi, haset de iyilikleri yer bitirir” buyurur. Allah her kuluna nimetler ve nasipler vermiştir. Başkalarında olana göz dikmek, onun hasretini çekerek ömür geçirmek yerine, herkesin elindekine kendi emeğiyle kazandığına kanaat etmesi, kıymetini bilmesi, kulluğa daha layık bir davranıştır.
İslâm âlimlerinin, bir tür ruhi hastalık kabul ettikleri haset duygusu, başkalarının kendisinden üstün durumda olmasına tahammül edememekten kaynaklanır. Bu hal kişiyi bunalıma sokar ve mutsuz eder. Kıskançlık komşular, kardeşler, arkadaşlar meslektaşlar arasında daha çok görülmektedir. Bu hastalığı kendinde gören kişi Allah’a yönelerek, âyette öğretildiği gibi “Kıskandığı vakit kıskanç kişinin şerrinden Allah’a sığınırım” demeli. Haset eden kişi şâirin de dediği gibi aslında kendisine zarar verir.
“Eline nefsinin verip kazma,
Yoluna kimsenin kuyu kazma.
Her ki gayrın yolunda kazdı kuyu ,
Kendi düştü kuyuya yüzükoyu”
Aziz Müminler!
Hasetten kurtulmanın ilk çaresi Allah’ın verdiklerine kanaat etmektir. Çünkü kanaatin gönle verdiği zenginlik ne biter ne de tükenir. Nitekim Allah Rasûlü (SAV) ”Kanaat bitmez tükenmez bir hazinedir” buyurur.
Hutbemizi Kur’an-ı Kerim’den bir dua ile bitirelim: “Allahım! Bizi ve bizden önce gelip geçmiş imanlı kardeşlerimizi bağışla. Müminlere karşı kalplerimizde kin bırakma. Rabbimiz şüphesiz ki sen, çok şefkatli, çok merhametlisin.”
Eyüp KARAASLAN www.islamiyet.gen.tr