Son mesaj - Gönderen: Recep Ergin - Salı, 01 Kasım 2011 23:40
Sitemizin yeni hali www.gumushane.gen.tr/v2 adresinde test edilmektedir. Lütfen belirli aralıklarla ziyaret ederek, yaşadığınız aksaklıkları ve önerilerinizi admin@gumushane.gen.tr adresinden veya buradaki formdan bize bildirin.
"Denetlemiyorsanız siz yönetmiyorsunuz demektir. (Prof Dr. Hüseyin BAŞAR)
Denetim TDK'nın sözlüğünde "Denetleme", denetleme ise "1. Denetlemek işi 2. Bir görevin yolunda yürütülüp yürütülmediğini anlamak için yapılan araştırma, denetim, bakı, teftiş, murakabe, kontrol" anlamında kullanılmıştır.
Çağdaş denetim, durumu belirleme, değerlendirme, düzeltme-geliştirme düzenindeki üç ana ögeden oluşur.
Durumu belirleme, neler, nasıl, neden oluyor sorularına eksiksiz cevap bulmaktır. Amaç olanı olduğu göstermek yani durumun fotoğrafını çekmektir.
Değerlendirme, ölçümlerin bir ölçütle karşılaştırılması, belirlenen ölçümlere göre, sonucun değer yargısı olarak belirtilmesi işidir. İki tür değerlendirme vardır; biri yapılan işin, diğeri ise işi yapanın değerlendirilmesidir. İşlerin değerlendirilmesi için kullanılacak değerlendirme ölçütü, "olması gereken" şeklinde nitelenen yasal-yönetsel metinlerde yazılı olanlardır. Karşılaştırma sonunda, olması gerekene göre eksik olanlar, gereksiz fazlalıklar, yanlış olanlar varsa ortaya konur: Şunlar eksik, şunlar yanlış, şunlar gereksiz fazla. Bunların nedenleri de belirlenir. Kişinin değerlendirilmesi, işinin değerlendirilmesi için kullanılan ölçütle değil, "olabilecek olan" ölçütüyle yapılmalıdır. "Bu koşullarda olabilecek olanın en iyisi nedir" sorusunun yanıtı olan ölçüt, durumu belirleme sürecindeki bulgularla karşılaştırılır.
Değerlendirmenin amacı, düzeltmek ve geliştirmektir. Bu süreç, denetimin yakın hedefini gösterir. Bu basamakta, değerlendirme sonuçları esas alınarak, değerlendirmede belirlenen eksikler tamamlanır, yanlışlar doğrularla yer değiştirilir, gereksiz fazlalar ortadan kaldırılır. Yöneticinin denetim süreçlerindeki davranışı, denetim ilke ve özelliklerine uymalı, kırmayan, incitmeyen güdüleyici davranışlar yeğlenmelidir. Bunun için yönetici çok dikkatli ve özenli olmalı, düşünüp planlamadan hiçbir şey yapmamalı, söylememeli, denetimin amacının düzeltip geliştirme olduğunu unutmamalıdır. Geliştirme süreci her denetimde kullanılmalıdır, çünkü her işin daha iyisi yapılabilir. Gelişim planını, denetlenen, yöneticiyle birlikte yapmalıdır. Bu bir araştırma planı olmalıdır. "Neleri nasıl yaparsak, bu işi daha iyi yapar, bu sonuca - daha iyi sonuçlara daha iyi ulaşabiliriz" sorusu gelişim çalışmaları için iyi bir başlangıç olabilir. Yönetici, bu konuda denetlenenin yeteneklerini kullanmalarına izin vermeli, onları engellememelidir. İlk bakışta saçma gelebilecek bir düşünce, denemelerde çok iyi sonuçlar verebilir. Böylece kurum, kendi kendini geliştiren dinamik bir sistem olabilir.
Denetimin uzak hedefi ise kişinin öz denetime sahip olmasının sağlanmasıdır. Kişinin kendi duygularını, davranışlarını kontrol altına alması yani otokontrolünü sağlamasıdır.
"Marifet iltifata tabidir. İltifatsız marifet zayidir." sözünden hareketle denetim sonucunda başarılı görülen kişilerin değişik şekillerde taltif edilmesi denetimi daha da anlamlı kılacaktır. Denetimi sadece baskı aracı olarak gören zihniyetin "Yönetememe Sorunu" vardır. Gerektiği yerde ceza da verilmeli ödül de. Ama bunlar yapılırken adamına göre davranılması hakkaniyet kavramıyla ne kadar bağdaşmaktadır.
Çağdaş dünya ile yarışmak bir yana çağdaş dünyadan kaç yıl geride olduğumuzun hesabını yapmak bile kolay değildir. Milletten aldığı gücü -kim olursa olsun- millete baskı aracı olarak gören zihniyet değişmediği müddetçe gelişmeden ve daha aydınlık bir Türkiye'den söz edemeyiz.
Değerli hocam Prof. Dr. Hüseyin BAŞAR'a kişisel gelişimize katkılarından dolayı teşekkür ediyorum.
Kaynak: Başar, Prof.Dr. Hüseyin. Öğretmenlerin Değerlendirilmesi. Pegem yayınları, ikinci baskı, Ankara :1995
ÇAĞDAŞ DENETİM
