Cümleler doğrudur sen doğru isen
Dost sohbetlerinin kıymeti, çoğu zaman samimiyetin içtenliğinde gizlidir. Lakin bazen sohbetin akışında, sürç-i lisanla söylenen bir söz, muhabbetin tadını gölgeleyebilir. Birinin memleketinden, geçmişinden yahut alışkanlıklarından bahsedildiğinde, niyet temiz olsa da, arada dinleyen bir başka kişi bunu üzerine alınır; “Beni küçük düşürdün” diye tavır alabilir.
Bu noktada insanın aklına Yunus Emre’nin o kadim sözü gelir: “Cümleler doğrudur sen doğru isen.” Gerçekten de söz, kendinde bir değer taşır; ama anlamını bulması, söyleyende değil, anlayanda, gönlün berraklığında gizlidir. Samimi bir yürekten çıkan cümleler, ne kadar sert görünürse görünsün, hakikatle karşılaşmadığı sürece yanlış anlaşılır. İşte bu söz, sözün ağırlığını değil, insanın doğruluğunu esas almanın önemini hatırlatır.
Eğer kalp berraksa, niyet paksa, sözde art niyet aramak boşunadır. İçten pazarlık yoksa, incinmeye de gerek yoktur. Fakat “işkillenen tavuk dıngıldar” misali, dinleyenlerin sözü çarpıtması hali, kimilerinin burnundan soluyacak kadar tepki vermesine neden olur ki, bundan kaçınmak gerekir.
O yüzden mesele hep dönüp dolaşıp insana varır. Bir sözün nasıl anlaşıldığı, dinleyenin ruh iklimine bağlıdır. Samimiyetle söylenen cümle, gönlü dar olanın kulağında dokunaklı bir taş gibi düşebilir. Ama geniş gönüllü olan için, aynı söz, dostluğun bereketli bir hatırlatmasıdır.
Yunus’un çağlar ötesinden bize bıraktığı ders budur: Söze değil, gönle bak. Çünkü söz, söylenenden çok, anlayanın aynasında şekil bulur.
Niyet temizse, sözcükler iz bırakmaz.
Bendeniz Yusuf SADIK, Eğitimci, Yazar, Gazeteci, Emekli Milli Eğitim Müdürü.
