“Sorunlarla uğraşmaktan vazgeçmediğimden başarıyorum"
Albert Einstein
Bu isim Gümüşhaneli birçok ilklerin karşısında gördüğümüz isim aynı zamanda. Mehmetsani Oğullarından Mahmut SAN ile Eskicioğullarının kızı Hafız Ayşe Hanımın kızı olarak Gümüşhane Karşıyaka Mahallesindeki konaklarında dünyaya geldi. İlk, orta ve lise eğitimini Gümüşhane'de tamamladı.
Gümüşhane’nin ilk bayan doktoru olarak 1967 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni dereceyle bitirdi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Kliniğindeki ihtisasını 1972’de aldı. 1973’te Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Kliniği Nefroloji Bölümünü kurmak üzere atandı. 1974-1976 arası 8 ay İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bölümünde eğitim gördü. 1975’te ilk hemodiyaliz uygulamasını gerçekleştirdi. 1978’de Doçent oldu. 1980’de Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kronik Böbrek Hastalıkları Tedavi Vakfı’nı kurdu. Kasım 1982’de Nefroloji Bilim Dalı Başkanlığına atandı. 1982’de Nefroloji Dalı’nda Miami Üniversitesi’nde 6 ay araştırma yaptı. 1991 yılında Tokyo'da Nefroloji ve Organ Nakli konusunda çalışmaları oldu. 1983’te Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinde Nefroloji Uzmanı oldu. 1984’te Avrupa standartında diyaliz merkezini hizmete açtı. 1987’de İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı oldu. Ulusal ve uluslararası nefroloji kuruluşlarının hemen hemen tümüne üyedir. 1988’de Profesör oldu. 1980’de kurduğu Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Kronik Böbrek Hastalıkları Tedavi Vakfının adını "Anadolu Böbrek Vakfı" yapıp 1996’da Ankara'ya taşıdı. Türk Nefroloji Tarihi Kitabı (2002), Türk Nefroloji Tarihi'ni her yıl güncelleyerek ulusal ve uluslararası toplantılarda sözlü ve poster sunumu olarak taşımıştır ve 3 ayda bir yayınlanan Renaliz Gazetesi ile bu alanda çığır açtı. Yurt dışı ve yurt içinde nefroloji ve diyaliz dalında çok sayıda kongre, konferans, panel ve etkinliklere katılıp, 200 üzeri makale, ders teksiri ve sayısız kitap yayınladı. Prof. Dr. Ayla SAN halen Ufuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Kurucu Başkanı olarak 9 yıl çalışmıştır. Uluslararası Böbrek Vakıfları Federasyonu'nun (IFKF) kurulmuş olduğu 1999 yılından bu yana üyesi olup 2000 yılından bu yana düzenledikleri uluslararası toplantıların hepsine iştirak etmiştir. Ankara'da gerçekleştirmiş olduğu Dünya Böbrek Günü aktivitelerini poster sunumu olarak bu toplantılara taşımıştır. Çeşitli poster ödülleri alan Prof. Dr. Ayla San, bu yıl en prestijli ödülleri olan Prof. Dr. Joel D. Kopple Ödülü'ne layık görülmüştür.
Bunca güzel çalışmanın yanında hobi olarak ilgilendiği fotoğraf sanatında 3 kişisel, 10 karma sergi ve pek çok saydam gösterimi düzenledi. Fotoğraf alanında çok sayıda sergileme ve ödüller almıştır.
Yetmedi bunun yanında “Gümüşhane Hizmet ve Eğitim Vakfı” çatısı altında çalışmalarını sürdürmektedir. 1998’den beri çıkardığı Gümüşhane takvimleri işyerlerimizi ve odalarımızı süslemektedir. Takvim geliriyle 12 yıldır Gümüşhaneli öğrencilere burs vermektedir. Gümüşhane’ye yürekten bağlı olup, “Kuşburnu ve Pestil Festivali” fikrini ortaya atan ilk isimdir. Sağlık Bakanlığı ile işbirliği yaparak Gümüşhane’de ilk diyaliz merkezinin kurulmasına öncü olmuştur.
Ben yazarken sizler okurken başınız döndü değil mi? Birçok başarılı çalışmasını da yazamadığım Ayla Hanım bu. Her yıl ata yurdunu ziyaret edip, dağını taşını kadrajına almaya devam ediyor. Çocukluğunun geçtiği bu asil topraklarda gezmek, kardeşleriyle ve hemşerileriyle bir araya gelmek onun için en büyük sevda aynı zamanda.
Bütün bunlara rağmen bizler böylesi bir değerimizin değerini bilmede yine nankörlük yapıyoruz. Ulusal ve uluslar arası arenada ilmi ile adını duyuran Ayla San adını bizler inanın bilmiyoruz. Onun adının Gümüşhane Üniversitesi tarafından yapılan kongre merkezine veya yeni yapılan hastaneye veya bir sokağa verilmesi vefa adına önemli bir adım olacaktır.
Tüm bu vasıf ve yaptığı hizmetlere rağmen son derece mütevazı bir hayat yaşayan, kibir ve enaniyetten uzak bu değerimizi bizler çok seviyoruz. Onunla aynı şehirli olmaktan, onunla aynı havayı teneffüs etmekten, onun kardeşi olmaktan son derece bahtiyarız.
İyi ki varsın Ayla Hanım. İyi ki Gümüşhane’de doğdun. İyi ki seni tanıdık. Sen olmasaydın Gümüşhane eksik kalırdı. Sen olmasaydın eksik yanımızı biz inan ki dolduramazdık. Ne olur çalışmalarından, hayallerinden ve bu garip şehirden elini ve desteğini çekme. Biz kıymetini bilmesek de siz Gümüşhane’nin ta kendisisiniz. Siz Gümüşhane’siniz.
AYLA SAN VE GÜMÜŞHANE SEVDASI