Son zamanlarda popüler olan bir kitaptan bahsetmek istiyorum.( Outliers Çizginin Dışındakiler)Niçin diyeceksiniz? Çizginin dışındakilerin ‘yani normal beklentilerin ötesinde başarıyı yakalayan kişilerin’ hayatları tuhaf ve alışılmadık bir mantık izliyor bu kitapta. Gladwell bu mantığı basitleştirirken insanın kendi potansiyelinden en yüksek seviyede nasıl yararlanacağı konusunda heyecan verici bir plan sunuyor. Başarılı insanlar hakkında anlatılan bir hikâye vardır; onların zeki ve hırslı oldukları söylenir. Çizginin Dışındakiler’de Malcolm Gladwell başarının gerçek hikâyesinin bundan çok farklı olduğunu ve bazı insanların neden başarılı olduğunu anlamak için, bunların çevrelerine daha dikkatli bakmamız gerektiğini iddia ediyor. Mesela aileleri, doğum yerleri ve hatta doğum tarihleri. Asyalıların matematikteki olağanüstü başarısının sırrını, star sporcuların bilinmeyen avantajlarını ve tüm New Yorklu avukatların özgeçmişlerinin neden aynı olduğunu ve dünyanın en zeki adamının neden adını bile duymadığınızı açıklıyor. Bunların hepsi de nesiller, aile, kültür ve sınıf açılarından açıklanıyor. Gladwell'in iddiasına göre, bir Silikon Vadisi milyarderi olmak istiyorsanız, hangi yıl; başarılı bir pilot olmak istiyorsanız nerede doğduğunuz çok önemli. Başarının hikâyesi başta göründüğünden daha karmaşık ve çok daha ilgi çekici.
Çizginin Dışındakiler adlı kitapta bazı insanlar neden daha başarılı olur sorusuna Malcolm Gladwell fena halde takmış ve bunun için başarılı bilimsel ve tutarlı bir çalışma yapmış. Kitap aynı zamanda Japonlar niye çalışkan, Museviler neden ticarette çok başarılı vb sorulara ilginç bakış açılarıyla yanıt veriyor. Outliers Farklı hikayeler üzerinden başarıyı getiren benzer kriterleri bulup inceleniyor.
İlk olarak bir Buz Hokeyi takımı yazarın dikkatini çekmiş. Oyuncuların yüzde 70′i Ocak, Şubat ve Mart aylarında doğmuş. Acaba tesadüf mü? Malcolm da öyle düşünmüş ve başka takımlara da bakmış. Baktığı takımların çoğunda da aynı durum söz konusu olunca bunun sebebini araştırmış.
Neden profosyonel takımların çoğunda oyuncular genelde Ocak, Şubat ve Mart ayında doğmuş? Sonuç oldukça basit. Kanada’da takımlar erken yaşlarda oyuncuları seçerken yaşlara göre alım yapıyorlar. (Çoğu yerde olduğu gibi). 1989, 1990 doğumlular vb gibi yani. Bir oyuncu düşünün ki Aralık 88 doğumlu olsun, bu oyuncu 88’lilerin seçmelerinde 88 Ocaklı oyuncu ile mücadele etmek zorunda haliyle ergenlik döneminin de etkisi ile Ocak, Şubat, Mart doğumlu oyuncular geri kalana göre daha gelişmiş durumda ve gençken bir kere takımlara seçildikten sonra profosyonel olana kadar da sürekli pratik yapma imkanı buluyorlar ama vücut gelişimleri sene başında doğanlara göre daha az olan oyuncular da bir kere seçilemedikleri zaman o vakitten sonra oynayacak imkan da olmadığı için kendilerini geliştirmeleri çok daha zor oluyor. Yani sizin ne kadar iyi olduğunuzun yanında ne zaman doğduğunuz bile başarınızda önemli bir etken olabilir, Bill Gates’in okudugu kentte o sırada tüm Amerikada sadece 3 adet olan kartuşsuz bilgisayarlardan biri olmasaydı programlaması bu kadar iyi olmayacak ve belki hiç bir şansı olmayacaktı.
Kitapta Bill Gates’ten Steve Jobs’a kadar bir çok başarılı isimden örnekte veriyor, Bill Gates Steve Jobs’un hayatını anlatan başka kaynakları da okuduğum için başarının hem bulunulan zaman açısından hem tevafuklar hem de çok çalışmak olduğu fikrini kitapta anlatılan örneklerle kabullenmem rahat oldu.
Çizginin Dışındakiler kitabında en çok etkileyici hikaye, prinç tarlaları hikayesi oldu; Japonlar niye bu kadar başarılı ve çalışkan bunun sebebi prinç tarlaları. Şaşırdınız mı, evet yanlış okumadınız, kitapta öğreniyoruz ki kısaca prinç dünyada en zor yetiştirilen şey devamlı suların içindesiniz ve tarlada gününüzün çoğunu geçirmek ve çok disiplinli olmanız gerekiyor, yoksa verdiğiniz emek bir anda yok olabiliyor, prinç tarlalarında ki bu disiplin ve durmak dinlenmek bilmeden çalışmak sonraki kuşaklara, tarımdan sanayiye dönen ekonomik sistemde başarının anahtarı olmuş.
Kitaptaki ana fikir şu; Başarılı birçok insanı incelerseniz Bill Gates Steve Jobs gibi, Buz Hokeyi takımı gibi saatler boyu pratik yapmış olduklarını görürsünüz. Kısaca araştırmalar sonucunda bir insanın alanında uzman olabilmesi için o işte 10,000 saat harcaması gerekiyor.
Her hangi bir şeyde başarılı olmak mı istiyorsunuz, programcı olmak, bilim adamı olmak, ressam olmak, sporcu olmak vb. en az 10,000 saat çalışmanız gerekiyor;
Bir şey üstünde günde ortalama 10 saat çalışmış olsanız 1 yılda 3,650 saat. Kabaca 3 yılda 10,000 saat kuralını yakalamış olursunuz ki siz de çizginin dışındakilerden biri olusunuz.
ÇİZGİNİN DIŞINDAKİLER