Yukarıda özetleyerek kısaca anlatmağa çalıştığımız konuda bazı önemli noktalara değindiğimizde konunun kısmen de aydınlığa kavuşacağı kanaatindeyim. Daha açık bir deyişle madalyonun diğer yüzüne de bakmak gerekir. Halkın deyimi ile un var, yağ var, niçin helva yapılmaz. Bu sözün doğru ve yerinde söylenmiş olduğuna bizde konumuz açısından bakabiliriz. Bu konuda en önde eğitimin çok önemli olduğunu söyleyebiliriz. Konunun başında, işi yöneten kadar, yönetilen kişinin eğitim düzeyini de göz ardı edemezsiniz. Çünkü, iyi yöneten veya yaptıran kişi kadar, iyi yapacak olan kişi daha da önemlidir. Kişi, sizin ne dediğinizi anlamıyor ve yapacağı işin bilincinde de değilse maalesef sizin çalışmalarınız ve gayretiniz sonuç vermeyecek demektir. Bu ve benzeri durumlarda çok kişiye değil, konuyu bilen ve bilincinde olan kişiye hizmet götürmek, daha isabetli olacağı kanaatindeyim. Meslek hayatımda bunun her iki örneğini de gördüğümü söyleyebilirim. Burada üzerinde durulması gereken bir diğer konu da elde edilen ürünün değerinde satılabilmesi, daha doğrusu pazar sorunudur. Üretici, hangi konuda olursa olsun, üretmekte olduğun ürünün, uygun fiyatla satış garantisi yoksa, o konuda başarılı olmanız çok zordur. Dış ülkelerde üreticililerin, üretmekte oldukları ürünle(yumurta, et ,süt ,peynir, üzüm) ilgili kooperatifleri vardır, üreticinin ürününe pazar arama sorunu diye bir şey söz konusu değildir.Kişi, sadece yapmakta olduğu işten sorumludur. Hayvancılık konusunda da yetiştirici, hangi konuda üretim yapmakta ise, o konu ile ilgili kooperatife üye olduğunda, tüm konularla kooperatif yönetimi ilgilenmektedir, üreticinin pazarlama diye bir sorunu yoktur. Her nedense, ülkemizde böyle bir düzen, TARİŞ, ÇUKO BİRLİK gibi birkaç kuruluşun dışında kurulamamıştır. Kanaatimce, bu konuda da yine devlet kuruluşlarının önderlik yapması gerekir diye düşünüyorum. Yıllar önce hayvan yetiştiriciliğinin, tabiri caiz ise, can simidi olan kombinalar niçin kapatıldı, kapatılma nedenini bilemiyorum. Daha açık bir değişle konuyu daha fazla dağıtmak istemiyorum.
Konumuzla ilgili olan Tarım Bakanlığının çiftçiye, elbette ki çok önemli hizmetleri olmuş ve halende olmaktadır. Burada önemle üzerinde durulması gereken, hizmet verilen üreticinin, bilinçli olması ve aynı zamanda konuya yaklaşımıdır. Elbette ki verilen hizmetin, yerinde ve isabetli olması her yönü ile önemli olmaktadır. Tarım Bakanlığı, üreticiye kredi dahil her türlü desteği vermiş ve yinede vermektedir. Yalnız, bu konuda iki husus önemlidir. Bunlardan birincisi, krediyi alacak olan kişinin krediyi hangi amaçla kullanacağıdır. İkinci önemli husus, verilecek olan kredinin, yapılması düşünülen üretim için yeterli olup olmayacağı konusudur. Çünkü, verilen kredinin yeterli olmaması halinde, krediye almış olan kişi, almış olduğu krediyi, veriliş gayesi dışında kullanabilecektir. Bu ve benzeri nedenlerle, kredi verildiği zaman, yerinde mi kullanıldığı mutlaka denetlenmelidir.
KONU TARIMDAN AÇILMIŞKEN-3