Sevgili çocuklar ve ebeveynler LGS’ye birkaç gün kala hem sorularınıza genel bir açıklama yapmak hem de düşünce ve davranışlarımıza yön verebilmek adına özellikle bazı noktalara değineceğim .Bunlar son günlerde sınava girecek çocuklar ile nasıl iletişim kurmalıyız nelere dikkat etmeliyiz ve sınav günü için hangi hazırlıkları yapmalıyız başlıkları ile ilgili olacak.

Sevgili anne babalar,

Öncelikle çocuklarınıza onlara olan güveninizi hatırlatmalısınız. Hatırlatırken de anne ve babaların “sana güveniyorum” ifadesini çocuklar genelde “senden bekliyorum” şeklinde algıladıkları için bu ifadeyi sıkça kullanmak olumsuz bir etki yaratmaktadır. Mesela “Kesin kazanırsın” ifadesi, bazen “Sen hiçbir şey yapamazsın” kadar tehlikeli olabilir. Eğer çocuğunuzun gerçekten çalıştığını gözlemliyorsanız “Ne kadar emek harcadığını görüyorum, hiçbir emek karşılıksız kalmaz” demek daha kabul edilebilir olur. 

Her bireyin yeteneklerinin sınırı ve ölçüsü vardır. Çocuklarınızı sınırlarının üstünde zorlamak, ulaşamayacağı hedefler konusunda ısrarcı olmak gerginlik, kaygı, başarısızlık, güvensizlik ve mutsuzluk sonuçlarını doğurmaktadır. Bu yüzden beklentilerinizde gerçekçi olun. Bu da  çocuğunuzu iyi tanımaktan geçiyor.  Neyi başarıp neyi başaramayacağını bilmeli, onu özgün kişiliği içinde değerlendirmelisiniz.

Başka dikkat etmemiz gereken davranış biçimi sık sık yaptığımız belki motivasyon amaçlı başvurulan, fakat motivasyon oluşturmayan “kıyaslama “ davranışıdır.

Çocuğunuzun başarısını yakın çevredeki diğer çocukların başarısıyla karşılaştırma eğilimi genellikle tartışmayla sonuçlanır. Çocuğunuzu sadece kendi başarı durumu ile karşılaştırmalısınız. Çocuğunuzun sizi başka anne babalarla karşılaştırması hoşunuza girmeyeceği gibi kendisini de  önceki başarı durumu karşılaştırmak daha olumlu sonuç verecektir.

Bazen çocuklar sınavı kazanamama durumunda anne ve babalarının kendilerine yönelik sevgi ve güvenlerini kaybedeceklerini düşünmektedirler. Başarılı ya da başarısız her koşulda onların yanında olabileceğimizi onlara hissettirmeliyiz. Sınavlar sadece birer fırsattır. Bu fırsatların bir şekilde telafisi vardır. Bu fırsat kaçırılsa bile hayatta başka fırsatların onu beklediğini, bir kapı kapanırsa başka bir kapının açılacağını anlatmalıdır. Çocuğunuzun başarısını değerlendirirken anne babaların payının yüksek olduğunu unutmayalım. Özellikle eleştiri içerikli cümlelerden kaçınalım. Çocuğunuzun sınava hazırlık sürecinde gerekli  çabayı göstermediğini düşünüyorsanız, bu durumla ilgili eleştirilerinizi artık sınav sonrasına ertelemeniz gerekmektedir. Bu durum sınavdan sonra konuşulmalıdır sınava birkaç gün kala değil.

SINAV GÜNÜ GELİP ÇATTIĞINDA..

Sizin doğal ve rahat tavrınız çocuğunuza yansıyacaktır. ”Heyecanlanma!”, “Heyecanlanacak bir şey yok!” gibi cümleler çocuğunuzu rahatlatmak yerine tam tersine heyecanlanmasına neden olabilir. Sınav akşamı ve sabahını günlük yaşam tarzınız ne ise aynı şekilde devam ederek“her zamanki” gibi geçirmeniz daha yararlı olacaktır. Sizin desteğinize ihtiyaç duyduğunu hissettiğinizde “Emeklerinin karşılığını alacağına inanıyorum.” gibi olumlu cümleler kullanabilirsiniz.

Sınava bir gün kala yakın çevredeki birçok kişi özellikle aile büyükleri, akrabalar iyi niyetle öğrencilere başarı dilemek amacıyla telefon etme gereksinimi duyacaktır. İyi niyetle yapılan bu girişim genelde sınava girecek çocukta olumsuz bir etki yaratabilir ve sınav heyecanını arttırabilir. Bu nedenle, bu tür telefon konuşmalarında anne ve babaların çocuklarını koruma rolünü üstlenmelerinde, çocuklarının bu konuşmalara katılmalarını engellemelerinde yarar vardır. Çocuğunuzun normal uyku düzeni ne ise aynı şekilde sürdürmesini teşvik edin. Sınavdan önceki gece normalde uyuduğu saatten daha erken yatmasına gerek yoktur. Sınavdan önceki gece uyuyamadıklarında endişelenmeyin. İdeal olan iyi alınmış bir uyku olsa da, uykusuz geçen bir gecenin etkisi ertesi gün öğleden sonra saatlerinde ancak etkisini hissettirmeye başlar. Yani uykusuz sınava girmek düşünüldüğü kadar korkutucu sonuçlara yol açmaz. Sonucu olumsuzlaştıran, bu durumu gereğinden fazla önemsememizdir. Ilık bir duş alması, süt ya da bitki çayı gibi sakinleştirecek bir içecek tüketmesi önerilir.

Çocuğun sınav günü giyeceği kıyafetlerini bir gün önceden hazırlaması sınav sabahı yaşanacak zaman kaybını önler. Ortamın hava durumuna göre giyip çıkarabileceği şekilde sweatshirt ve tişört gibi katlı şekilde giyinmesi sınav sırasında ortamın ısısından etkilenmemesini sağlar.

Son gün ders çalışma mevzusu da sıkça merak edilen bir konudur . Eğer çocuğunuz  dilerse son gün akşamına kadar ders çalışabilir. Yalnız şuna dikkat edin son gün de ders çalışmak isteyen çocuğunuzu, yeni konu öğrenmeye çalışmak yerine konu tekrarı yapmaya , tekrar testleri çözmeye yönlendirebilirsiniz.

Sınav öncesi çocuğunuzu dışarıya yemeğe götürmekten kaçının; bu tarz etkinliklerinizi sınavlardan sonraya erteleyin. Sınavdan önceki gün ya da sınav sabahında normalde tüketmediği gıdaları tüketmesi konusunda ısrarcı olmayın. Dengeli bir kahvaltı hazırlayın. En ideali sabahları kahvaltı yapmaktır ama çocuğunuzun böyle bir alışkanlığı yok ise bunu dayatmak, abartılı bir kahvaltı hazırlamak sınav kaygısı ile birleşince mide bulantısına hatta kusmaya bile sebep olabilir.

Sınav günü çocuğunuzla uzun vedalaşmalar yapmayın “Elinden gelenin en iyisini yapacağını biliyorum.” gibi cümlelerle onu motive edin ve güvendiğiniz mesajını verin. Çoğu zaman içten bir şekilde sarılmak çok daha fazla işe yarayabilir.

Tüm çocukların emeklerinin karşılığını almaları dileğiyle ..

Uzm. Psk. Seda TURHAN
Çocuk- Ergen ve Yetişkin Psikoterapisti | Aile Danışmanı