Son mesaj - Gönderen: Recep Ergin - Salı, 01 Kasım 2011 23:40
Sitemizin yeni hali www.gumushane.gen.tr/v2 adresinde test edilmektedir. Lütfen belirli aralıklarla ziyaret ederek, yaşadığınız aksaklıkları ve önerilerinizi admin@gumushane.gen.tr adresinden veya buradaki formdan bize bildirin.
5 Ağustos 2009 tarihli Gümüşkoza Gazetesindeki yazısı
e-Posta
eyup29@hotmail.com
Siteye Ekleyen
Recep Ergin
Toparlanan ekonomi ile birlikte yeniden açılan kredi musluklarında insanlar tereddütle yaklaşırken açıklanması gereken konulardan birini ele alacağız. Bu aralar sıkça karşılaştığım soru olduğu içinde detaylı incelemeye çalışacağız. Krizden önceki rakamlar neler, şuan piyasalarımızdaki rakamlar neyi işaret ediyor. Kredi alınmalı mı beklenmeli mi ve hangi çeşit krediler daha cazip birlikte bakalım…
2005-2006 yılları ekonominin 3 yıllık siyasi istikrarı ve global dengelerin getirdiği sıcak rüzgarları arkasına almasıyla beraber hızlanan kredi piyasalarında tarihi gelişmeler yaşanmıştı. Zirveye vuran ekonomide ilk defa borçlanma faizinde %20 lerin altı görülüyor ve kredi faizleri de bu anlamda düşerek sanayici ve iş çevrelerine cazip destekler sunuyordu. Merkez Bankası borçlanma faizleri %20 lerin altına kaymaya başladığı o günlerde bankalarda müşteriye kredi vermek için birbirleriyle yarışıyordu. Öyle ki konut kredilerinde tarihi rakamlar olan %0.90 lar bile görülmüştü. Bu Türkiye gibi gelişen bir ekonomi için inanılması güç rakamlardı.
Hatta bankalarda müşteriler için yeni yöntemler bulunmaya çalışılıp yerlerde sürünen ve öyle gideceği umulan döviz kredilerine talep patlıyordu. Çünkü TL kredilerde halen yıllık net %15 civarında geri ödeme varken döviz kredilerinde bu oran %0 lara yakındı. Mesela yaygınlaşmaya yeni başlayıp krizle birlikte dibe vuran Japon Yeni cinsinden krediler. Yıllık geri ödemesi %1 masraflarda içinde olmak kaydıyla…Yani 100.000 Japon yeni kredi aldınız 1 yıl sonra 101.000 Japon yeni olarak geri ödeme yapıyorsunuz. Bu bizim kredi çevresi için inanılmaz rakamlardı ve herkes üşüşmeye başlamıştı. Ama unutulan bir nokta vardı…Bana danışan arkadaşlarıma tereddütsüz cevabım; “Türkiye’ de her ne olursa olsun ben şahsen döviz kredisi almam” Çünkü memleketimde dövizin ne zaman ne olacağı belli olmaz…Lakin bu soruların ardından 5-6 ay sonra döviz piyasası patladı… En çok yükselen dövizlerden biri de Japon Yeni oldu doğal olarak…Yani krediyi alan vatandaş için bir şey değişmemişti...101.000 ödeyecekti…Ancak derinlere indiğinizde 100.000 Japon yeni 1060 TL iken krizin ilk aşamalarında 1.920 TL ye kadar yükseldi…Yani %90 değer kazandı…Bizim akıllı bankacılarımızda yılda %15 yerine %1 faiz ödeyeyim derken birden bire %90 lık kur farkının altında kaldılar…Demem o ki kredi alırken özellikle bankacı geçinen uzmanlara dikkat edin…Kanmayın,araştırın,sorun bilmediğiniz çok şey olabilir!
Gelelim günümüz kriz koşulları altındaki kredi rakamlarının analizine… Krizin teğeti memleketimde tartışıla dursun rakamlar çok ilginç çelişkiler içersinde…Çünkü; Ekonomi ilk çeyrekte %15 gibi bir rakamla küçülmüşken Borçlanma faiz oranı %10lu seviyelere inerek tarihi rekorlar kırmış bulunmakta…Böyle bir küçülme ortamında bu faiz rakamları sorunun uzmanlarını bile şaşırtıyor. Şöyle düşünün; Bir şirketiniz var ve yılda ekonominin ortalamalarında küçüldünüz yani %15…Bu ortamda paranızı faize yatırırsanız elde edeceğiniz kazanç %10…Kaybınızla aynı oranda olmayan getiri…Bir başka ilginç noktalardan biri ise kredi faizleri…%20 li borçlanma faizi seviyelerinde %0.90 larda konut kredisi veren bankaların şuan ki en düşük rakamı %1.45…Biraz daha açarsak; Borçlanma faizleri %50 düşerek %20 den %10 a geliyor ancak bize verilen kredi faizi tam tersine %50 düşecek ve % 0.45 olacakken şuan %1.45 seviyesinde bulunuyor. Buna basit bir açıklama sunuluyor sorduğunuzda…Global piyasalardaki kredi koşullarında artan risklerden ötürü bu faiz rakamları uygulanıyor. Ancak ben inanmıyorum. Banka Merkez bankasından borç alıyor ve bana veriyor…Bunun dış piyasaların kredi riskiyle ne alakası var diye sormak gerekiyor ama kime soracaksınız ki!
Kredi Piyasalarında bütün imkanların bankaların ellerinde. Yabancı payının %45 lere vardığı bankacılık sektöründe de iç piyasada bile yabancı bankaların politikası aynen uygulanıyor. Bu böyle olunca benim sanayicim Cumhuriyet Tarihinin fırsatlarından birini yakalamışken kullanamıyor ve canlanmasını hızlandıramıyor. Tarihin en düşük borçlanma faizinde bile göz göre göre pahalı kredi kullanmak zorunda kalıyor!
Kredi kullanacaklara tavsiyelerimizden biri de şuan için konut kredisi uzun vadeli olacağı için gördüğümüz dip seviyelerden çok yüksek rakamlarda olduğundan tavsiye dışıdır. İhtiyaç ve taşıt kredilerindeki rakamlar da cazip olmamakla birlikte kısa vadeli olduklarından geri dönüşleri konut kredisi kadar yüklü olmayacaktır. Ancak kredi koşullarının olması gerekenin çok üstünde ve bankaların ceplerini dolduracak şekilde ayarlandığı için acil ihtiyacı olmayanlara tavsiye etmediğimiz bir durum…Günü gelip bütün bankalar müşteri kapmak için yine aynı yarış içine girdiklerinde bu borçlanma faiziyle rakamlar çok uygun seviyelere gelecektir. Bu ne zaman olacak diye sorabilirsiniz; beklediğimiz bir kriz aşaması daha kaldı, yaklaşık 6-12 ay arasında sürecek olan…Bu süreçle birlikte dövizlerin yeniden zirve yaptığı, borsanın çok düşük seviyelere indiği rakamlardan sonra yeniden ve bu sefer uzun soluklu bir yükseliş evresi başlayacaktır. İşte o zaman inanıyorum ki %1 altında konut kredisi faizini göreceğiz. Müşteri kaybeden bankalar sizlerin peşinde olacaklardır…İşte ozaman uzun vadeli kredilere başvurma zamanıdır…
KREDİ ÇEKMEK İÇİN UYGUN KOŞULLAR MI?
