Son mesaj - Gönderen: Recep Ergin - Salı, 01 Kasım 2011 23:40
Sitemizin yeni hali www.gumushane.gen.tr/v2 adresinde test edilmektedir. Lütfen belirli aralıklarla ziyaret ederek, yaşadığınız aksaklıkları ve önerilerinizi admin@gumushane.gen.tr adresinden veya buradaki formdan bize bildirin.
Tarihin saklı sayfalarında gün ışığına çıkmayı bekleyen pek çok Gümüşhaneli âlim bulunmaktadır.
Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî de kısa süre önce ilim âlemine tanıtılan önemli âlimlerimizden biridir.
Büyük âlim Ahmed Ziyaüddin Gümüşhanevî Hazretleri'nden aşina olduğumuz "Gümüşhanevî" ismini taşıyan bir başka âlimin varlığını Gümüşhane için çok önemli bir gelişme olarak görmek gerekir.
Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî'nin adı, ilim âleminde ilk defa, Sayın Necmiye Saltık Postallı'nın hazırlamış olduğu "HÜSEYİN GÜMÜŞHÂNEVÎ VE "EL-AMELU'S-SÂLİH ALÂ RİSÂLETİ'L-AVÂMİLİ Lİ'L-BİRGİVÎ" ADLI ESERİ" adlıyüksek lisans teziyle duyulurken, Gümüşhane basınında da ilk defa bu yazımızla yer almış olacaktır.
Sayın Necmiye Saltık Postallı, YÖK tez merkezinde 254379 numara ile kayıtlı bulunan 2010 Ocak tarihli adı geçen yüksek lisans teziyle, Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî'yi ve eserini ilim âlemine tanıtmıştır.
Adı geçen teze konu olan "El-Amelu's-Sâlih Alâ Risâleti'l-Avâmili Li'l-Birgivî" adlıeser, Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî tarafından yazılmıştır. Bu kitap meşhur Âlim İmam Birgivi Hazretleri'nin yine çok meşhur olan "Avâmil" isimli kitabına yapılan bir şerhtir.
Sayın Necmiye Saltık Postallı'nın yüksek lisans tezine konu olan Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî ve eseriyle ilgili bazı bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum.
Osmanlı İmparatorluğu'nun yetiştirdiği büyük âlimlerden olan İmam Birgivî'nin (v.981/1573) "Avâmil" adlı eseri; Arap grameri, söz ve cümle yapısı üzerine yazılmış olan bir eserdir. İmam Birgivî'nin bu eseri, uzun bir süre Osmanlı medreselerinde hemen hemen her talebe tarafından okunmuş ve mecburi dersler arasında yer almıştır. Bu eser, kolay anlaşılması ve konuları öz ve net bir şekilde anlatması nedeniyle, bu gün bile Arapça öğrenmek isteyenlerin el kitabı durumundadır.
Birgivî'nin adı geçen eserine şerh (açıklama) yapmış olan Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî'nin asıl adı "Seyyid el-Hâc Hüseyin el-Gümüşhanevî"dir. "Yangın Vaiz" olarak da tanınmaktadır.
17-18. yüzyılda yaşamış olan Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî, o dönemde iyi yetişen ve çok yönlü ilmî birikime sahip âlimlerden biridir. Bu birikimi yazmış olduğu "Avâmil şerhinde" de görülmektedir.
Kaynaklarda Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî'nin doğum tarihi hakkında açık ve kesin bir bilgiye rastlanmamaktadır. Ölüm tarihi h. 1232/ m. 1817'dir.
Gümüşhaneli olduğu bizzat kendisinin kullandığı "el-Gümüşhânevî" nisbesinden anlaşılmaktadır. Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî, Avâmil şerhinde, kendisini "Es Seyyid el-Hâc Hüseyin el-Gümüşhanevî" olarak tanıtmaktadır.
Bir müderris ve vaiz olması nedeniyle Gümüşhânevî'nin yazdığı eser, pedagojik bir öneme haizdir. Gereksiz bilgilerden uzak, öğretimde zaman israfını önleyici, anlaşılır, kısa ve öz niteliktedir. Eserinde özellikle siyer ve peygamberler tarihinden açıklamalarda bulunmuş, örnekler vermiştir. Kendisi aynı zamanda hafızdır. Toplam dörtyüzelli ayeti, kırk hadisi ve atmış beş şiiri, şerhinde vermiş olduğu örneklerle muhafaza etmiştir.
Gümüshânevî, aynı zamanda ilim erbabına hürmetten geri kalmamış, hocalarına sevgisini ve saygısını eserinde izhar etmiş, ilmî bir üslup içerisinde eserini telif etmiştir.
Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî'nin, adı geçen eseri tek nüsha olarak bilinmekte olup, bu orijinal nüsha da Süleymaniye Kütüphanesi, Aşir Efendi 356'da bulunmaktadır.
* * *
Seyyid Hüseyin Gümüşhanevi'nin hayatıyla ilgili dikkatimizi çeken bir noktayı da biz belitmiş olalım. Bilindiği gibi Ahmed Ziyaüddin Gümüşhanevî Hazretleri'nin doğum tarihi 1228/1813 tür. Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî'nin ölüm tarihi ise h. 1232/ m. 1817'dir. Demek ki Ahmed Ziyaüddin Gümühanevî Hazretleri'nin dünyaya gelişinden üç yıl sonra Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî vefat etmiştir.
Seyyid Hüseyin Gümüşhanevî'nin Gümüşhaneli araştırmacılar tarafından bir an önce daha geniş çalışmalarla tanıtılması beklentisi ile Sayın Necmiye Saltık Postallı'ya tekrar teşekkür ederek yazımı bitirmek istiyorum.
SEYYİD HÜSEYİN GÜMÜŞHANEVÎ
