Gümüşhane’nin Şiran İlçesine bağlı Çakırkaya Köyü; sınırları içerisinde yer alan tarihi eserler ile geçmişin sırlarını bünyesinde barındırıyor.
Köy merkezinin hemen yanı başında yer alan ve 65 metre yüksekliğindeki ana kayaya eşsiz bir el işçiliği oyularak meydana getirilen Çakırkaya Manastırı, bu eşsiz kalıntıların başında yer alıyor.
Köyün hemen üst kısmında yer alan ve ana kaya üzerine el oyması olarak yapılmış kaya mezarları şeklindeki odalar ve kaya bloğunun üzerinde yer alan sunaklar da, bölgenin tarihi geçmişi ile ilgili ipuçları veriyor.
Yine köy sınırları içerisinde yer alan ve Çakırkaya Manastırının yer aldığı kaya kütlesi üzerinde, yamaç yerleşimi olarak tanımlanan bölge ise tarihimize ışık tutabilecek kalıntılar sunuyor.
Görmezden Geliniyor
Köyü sınırları içerisindeki 1300 rakımlı kaya kütlesinde bulunan kaya mezarları biçimindeki odalar bu güne kadar görmezden gelinirken, kayıtlarda yer alan tek bilgi ise Prof. Dr. Haldun Özkan ve Prof. Dr. Hüseyin Yurttaş’ın “Orta Çağdan Günümüze Gümüşhane” adlı kitabının 107. sayfasında yer alıyor. Burada; “Çakırkaya Köyü Manastırı kalıntılarının batısında, kayalık alan içerine açılmış, birbirine yakın ebatlarda beş kaya odası ve bunların üzerinde ise kayaya oyulmuş küçük çukurlar bulunmaktadır. Kalıntılar bu kayalık alanın, erken dönemde kullanılmış olabileceğine işaret etmektedir” ifadeleri yer alıyor.
Çömleklerden Yapım Tarihi Bulunabilir
İlk bakışta ana kaya kütlesi üzerinde bulunan sunaklar nedeniyle, kaya kütlesine oyulmuş odaların kaya mezarı olabileceği çağrışımı yapmakla birlikte, bu odaların hasadı yapılan ekinler için depo olarak kullanılan yerler olabileceğini de gösteriyor. Öte yandan, her odanın yanında yer alan ve kaya kütlesine yerleştirilmiş halde bulunan çömlekler, bilimsel çalışmalar sonucunda yapının hem tarihlendirmesi hem de ne amaçla yapıldığının ortaya konması açısından önem taşıyor.
Yamaç Yerleşimi 1. Derece Arkeoloji Sit Alanı Olarak Tescil Edildi
Çakırkaya Köyü “Manastır tepe” yamaç yerleşimi ise Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 30 Eylül 2016 kararı neticesinde 1. derece arkeoloji sit alanı olarak tescil edilmiş durumda. Gümüşhane Kültür Envanteri adlı kaynak eserin 305’nci sayfasında kayıtlı olan tarihi kalıntılar ile ilgili verilen bilgilerde ise, yüzeyde bol miktarda; karaz, Demir Çağ ve geç dönemlere ait keramik parçaları tespit edildiği kaydediliyor.
Vali Memiş Hayran Kalmıştı
Gümüşhane Valisi Okay Memiş, Haziran ayında gazeteciler ile birlikte Çakırkaya Manastırında yaptığı inceleme sonrası Manastırı ilk defa incelediğini ve çok etkilendiğini dile getirerek, manastır içerisindeki kolonların kesilmiş olmasından büyük üzüntü duyduğunu ifade etmişti.
Yaptığı açıklamada; Çakırkaya’nın, Gümüşhane’nin Sümela Manastırı olabilecek potansiyele sahip olduğuna dikkat çeken Memiş, “Çakırkaya Manastırı’nın yolunu parke yapacağız. Manastırın turizme kazandırılmasına yönelik çok ivedi şekilde proje hazırlatacağız ve burayı turizme kazandıracağız. Manastıra gece aydınlatması da yapabiliriz. Bu çok güzel olabilir. Burası Avanos gibi şık bir yer olacak. Burayı çok ufak dokunuşlarla turizme kazandıracağız” ifadelerini kullanmıştı.
Değerlendirme
Bölge tarihine kapı açacak nitelikte kalıntılara sahip Şiran İlçesi Çakırkaya Köyünde yapılacak arkeolojik incelemeler ile; bir taraftan Gümüşhane’nin tarihi kanıtlarıyla beraber yazılabilecek, diğer taraftan ise belirlenen turizm hedefleri için şehre alternatif destinasyon bölgeleri kazandırılmış olacaktır.
