İlim Yayma Cemiyeti Gümüşhane Şubesi tarafından düzenlenen "Şehir Sohbetleri" serisi, bu hafta tarih ve kültür meraklılarını 16. yüzyılın İstanbul’una götürdü. Doç. Dr. Mehmet Fatih Gökçek, Alman seyyah Salomon Schweigger’in notları üzerinden Osmanlı’nın sosyal ve siyasi ihtişamına ışık tuttu.
Gümüşhane’nin kültür ve düşünce dünyasına katkı sunmaya devam eden İlim Yayma Cemiyeti Gümüşhane Şubesi, "Şehir Sohbetleri" kapsamında önemli bir programa daha imza attı.
Akademik derinliği olan konuları vatandaşlarla buluşturan programın bu haftaki konuğu Doç. Dr. Mehmet Fatih Gökçek oldu. Gökçek, 16. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu’nun Batı dünyası tarafından nasıl algılandığını, dönemin ünlü Alman din adamı ve seyyahı Salomon Schweigger’in seyahatnamesi üzerinden anlattı.
"Seyahatnameler Tarihin Toplumsal Aynasıdır"
Gümüşhane Belediyesi Hüseyin Nihal Atsız Kültürevinde düzenlenen programda tarih yazımında "dış göz"ün önemine vurgu yapan Doç. Dr. Gökçek, siyasi kaygılardan uzak, gözleme dayalı metinlerin tarihçiler için vazgeçilmez birer kaynak olduğunu belirtti.
Schweigger’in 1578 yılında bir Alman elçilik heyetiyle İstanbul’a geldiğini ve burada dört yıl boyunca kaldığını hatırlatan Gökçek, "Seyahatnameler sadece kuru bilgi kaynağı değil, aynı zamanda Osmanlı toplumunun dışarıdan nasıl göründüğünü yansıtan birer toplumsal aynadır. Schweigger’in notları, bize o dönemin gündelik yaşamını en saf haliyle sunmaktadır" dedi.
Osmanlı Disiplini ve Şehir Hayatı Büyüledi
Gökçek, Alman seyyahın özellikle İstanbul’un mimarisi, dini kurumların işleyişi, imarethanelerdeki sosyal yardımlaşma kültürü ve hamam temizliğinden ne denli etkilendiğini detaylarıyla aktardı. Ramazan ayı geleneklerinin bir gayrimüslim gözüyle nasıl hayranlıkla izlendiğinin altını çizen Gökçek, Osmanlı askeri disiplini ve devlet hiyerarşisinin Avrupa ordularıyla kıyaslandığında ne kadar üstün bir nizam teşkil ettiğinin seyyah tarafından itiraf edildiğini belirtti.
Diplomaside Güç Gösterisi
Sohbetin bir diğer önemli başlığı ise diplomasi oldu. Doç. Dr. Mehmet Fatih Gökçek, Habsburg elçilerinin İstanbul’da karşılaştığı üst düzey protokol uygulamalarına değinerek, "Osmanlı, elçi karşılama törenlerini sadece bir misafirperverlik olarak değil, devletin uluslararası alandaki gücünü ve azametini ortaya koyan bir güç gösterisi olarak kurgulamıştır" ifadelerini kullandı.
Katılımcıların yoğun ilgi gösterdiği ve soru-cevap bölümüyle zenginleşen etkinlik, Gümüşhane’nin kültür takviminde nitelikli bir iz bıraktı.
