Son mesaj - Gönderen: Recep Ergin - Salı, 01 Kasım 2011 23:40
Sitemizin yeni hali www.gumushane.gen.tr/v2 adresinde test edilmektedir. Lütfen belirli aralıklarla ziyaret ederek, yaşadığınız aksaklıkları ve önerilerinizi admin@gumushane.gen.tr adresinden veya buradaki formdan bize bildirin.
Eskiden yarışma denince aklımıza bilginin önemsendiği, iyi bir puan ya da ödül alabilmek için belli bir genel kültür seviyesi gerektiren televizyon programları gelirdi. Şimdilerde ise onların yerini, bol bol para ödülü dağıtan, ama yarışmacı olarak kabul edilmek için binbir taklalar atmak gereken, bilginin pek de ön planda olmadığı yarışmalar aldı.
Küçüklüğümde en büyük eğlencelerimden biri de televizyondaki yarışma programlarını izlemekti. Yarışma olduğu vakit televizyonun karşısına geçer, annem ve babamla birlikte ailecek yarışırdık. Bu programlar evimizde birer ritüel haline gelmişti adeta. Pazar günleri TRT’nin Bir Kelime Bir İşlem’inde zihinden hızlı hesaplar yapmak ve yeni kelimeler öğrenmek; perşembe akşamları Bülend Özveren ile özdeşleşmiş Joker’de zorluk derecesi gayet yüksek genel kültür sorularına yanıt bulmak her hafta bizi televizyon başına kilitlemeye yeterdi. Öğrenme isteği ve merak etme bende çokça yer ettiğinden olacak ki, sorulan soruların çoğunu cevaplayamasam da, her yarışmadan bir şeyler öğreneceğime inanırdım. Zaten Joker’de sorular o kadar zor olurdu ki, pek çok soruyu ailecek pas geçerdik, ama öte yandan o zor soruları bile cevaplayabilen yarışmacılara da saygı duymayı ihmal etmezdik. İlkokul zamanlarıma rastlayan bu yarışmada cevaplayabildiğim sorular genelde coğrafya, bazen de tarih ve spordan olurdu. Diğer kategoriler için daha kırk fırın ekmek yemem gerekiyordu. Belki de bu yarışma sayesinde, insanın ne kadar bilse de öğrenmeye ve merak etmeye devam etmesi gerektiğini öğrendim. Bu ise benim hayatıma anlam kazandıran başlıca öğretilerdendi. O zamanlarda en büyük hayalim büyüyünce böyle bir yarışmaya katılmaktı. Büyüdüğümde Joker yayından kalkmıştı ama, yine de bir ucundan yakalamayı başarmıştım bilgi yarışması dünyasının.
Bir de Riziko vardı tabii ki. Kel ama karizmatik sunucusuyla yine TRT imzalı olan bu yarışmada tam anlamıyla bilgi deryasında yüzerdik. Hatırladığım kadarıyla bölüm başına kategorilere ayrılmış 60 kadar soru olurdu ve bu sorular zorluk derecesine göre yarışmacılara puan kazandırırlardı, ya da -yanlış cevapta- kaybettirirlerdi. Hafta içi her gün TRT’de yayınlanan bu yarışma da bizim ailenin olmazsa olmazlarındandı. Herhalde hiçbir televizyon programının kaldırılmasına Riziko’nunki kadar üzülmemişimdir. Çünkü bu yarışma hem eğlenceliydi, hem bilgilendiriciydi, hem de bilgilerimizi sınama imkânı veriyordu.
TRT’nin bu bilgiyi ve kültürü öne çıkaran yarışmalarının bir özelliği de, verdikleri para ödüllerinin çok abartı rakamlar olmamasıydı. Hatta beklentinin çok altında dâhi olduğunu söyleyebilirim. Riziko’da geniş bilgi dağarcığıyla yarışmayı birinci tamamlayan birinin gayet cüzi rakamla yarışmayı sonlandırdığına çoğu kez şahit olmuşumdur. Söz paradan açılmışken, şimdiki ‘yarışma’lara bakıyorum da, herkes para dağıtmayı marifet sayıyor, zaten ortada sınanacak bir bilgiye de pek gerek yok.
Yeni nesile yarışma dediğinizde sayacakları herhalde Biri Bizi Gözetliyor, Yabancı Gelin, Yemekteyiz, Popstar, Var mısın Yok musun vs. olacaktır. Aslında bu olay sadece ülkemizde böyle değil, tüm dünyanın gerçeği bu. Popüler kültür ne yazık ki televizyon yapımcılarını daha kolay yolu seçmeye itiyor. Tam bir “alan razı, satan razı” durumunun içerisindeyiz. İnsanlar bu tür yarışmaları (ya da şovları diyelim) izlemek istiyorlar, yapımcılar da bunları yayınlamayı. İyi de, bu ülkede eski yarışmalara hasret olan hiç mi kimse yok? Televizyonda bir Joker’i ya da Riziko’yu tekrar görmeyi, bilgilerini sınamayı hiç kimse istemiyor mu? Televizyonun en çok izlendiği saatler olan ‘prime-time’ saatlerinde bizlere bu yarışmaları dayatan yöneticiler biraz da bilgi yarışmalarına zaman ayırsalar da biz bilgi yarışması tutkunlarını bir nebze sevindirseler çok mu şey kaybederler acaba?
Kısa yoldan ünlü ya da zengin olmak için bir basamak olarak görülen günümüzdeki yarışmalar, hem şöhret hem de para vaat ettikleri için başvurularında sonsuz kuyruklar var. Zaten bilgi birikim hak getire... Bilmemkaç elemeden geçerek ancak katılma hakkı elde ettiğiniz bir yarışmada örneğin, uçuk paralar kazanmak için yalnızca biraz telepati yapmanız ya da ‘hissetme’niz yeterli. Vaatler çok olunca, insanlar için artık kısa yoldan köşeyi dönmenin bir yolu olarak görülen bu yarışmalar sayesinde, korkarım zaten bilgilenme ve öğrenme isteğinden oldukça uzak olan toplumumuz hedeften iyice uzaklaşıyor.
Bugün televizyonu açtığınızda bilgi sınayan nadir yarışmalardan birisi, Kelime Oyunu adlı yarışma. Kanal 1 ekranlarında haftanın her günü yayınlanan bu programda kelime dağarcığınızı sınayabilir ve yeni şeyler öğrenebilirsiniz. Şovdan tamamen uzak ve kendi halinde mütevazi bir yarışma. Bu arada programın Şubat ayında Türk Dil Kurumu tarafindan ödüle lâyık görülmesi herhalde işi ne kadar ciddiye aldığının bir göstergesi. Diğer yarışmalarla karşılaştırıldığında çölde bir vaha gibi. Bu ve bunun gibi yarışmalara ekranlarda daha çok ihtiyacımız var, ama maalesef yetkililerin bizi duymaya hiç niyetleri yok.
Şovdan ve para saçmaktan uzak olan bilgi yarışmalarının tekrar televizyonlarımıza dönmesi için ilk görev, şüphesiz reyting kaygısından arınmak durumunda olan TRT’ye düşüyor. Yine, yaptığı düzeyli yayınlarla televizyonculuğa yeni bir soluk kazandırmış olan NTV de bu olaya önayak olabilir. Diğer kanallar da bu konuya duyarlı yaklaşmalı, her şeyin para ve reyting demek olmadığını, medya olarak aynı zamanda toplumu şekillendirmede önemli bir sorumluluğa sahip olduklarını tekrar hatırlamaları gerekmekte.
Sözün özü, bilgi yarışmalarımızı geri istiyoruz!
Oytun ARSLAN (ITS Engineer) Technischen Universität München (TUM) Oytun.arslan@gmail.com
YARIŞMALARIMIZI GERİ İSTİYORUZ
