DEPREM SONRASI DOĞRU YAKLAŞIM
Öncelikle
Ülke olarak çok zorlu bir süreçten geçmekteyiz. Yaşadığımız deprem felaketinde hayatını kaybedenlerin ailelerine ve yakınlarına başsağlığı yaralılara acil şifalar diliyorum.
Doğal Bir Afetten Sonra
Genellikle ağır duygular ve bedensel tepkiler yaşanabilir. Bunların başında kendini suçlama, uyku sorunları, öfke patlamaları, iştahsızlık, çaresizlik, odaklanma problemi, kabuslar, sallanıyor hissi, olayı devamlı hatırlamak, kolay irkilmek, gelecekle ilgili plan yapamamak, yabancılaşma, olayı hatırlatan durumlarda huzursuz olma ve bu durumlardan kaçınma gelir.
Bireylerin bu tür duygular hissetmesi beklenen bir durumdur. Bu tepkiler erken dönemde temel ihtiyaçların karşılanmasının akabinde uygulanacak psikolojik ilk yardım, psikoeğitim gibi destek hizmetleri ile belirli oranda giderilebilir.
PİY(Psikolojik İlk Yardım)
Afetten etkilenen bireylerle çalışan uzmanlar afet ardı çıkan ilk duygusal tepkilerin ağırlığını azaltmakta Psikolojik İlk Yardımın yararlı olduğunda hemfikirdir. PİY, afet gibi olumsuz etkilere neden olan herhangi bir olay sırasında ya da sonrasında gerçekleştirilen bir çeşit erken dönem psikososyal müdahale yaklaşımıdır. Uzmanlık gerektirmesizin güvenlik, diğerleriyle bağ, umut ve kendine yeterli olma gibi özelliklerin olduğu bir ortam oluşturulur.
Bu ortamın oluşturulabilmesi, deprem sonrası depremzedeler ve yakınlarıyla iletişim kurarken farkında olmamız gereken bazı durumlar var :
Mahremiyete önem vererek depremzedeleri olan biteni anlattırmaya detaylara girmeye zorlamamak.
En azından hayattasın.. gibi basit güvence veren cümleler ile kendisi hayatta olduğu için suçluluk duygusu tetiklenebilir.
Ne yapacağını, neyi nasıl yapacağını talimat vermekten çok sakin kalmaya ve güvende hissetmeye ihtiyaçları var bunun yerine günlük rutinlerini koruyabilmeleri için yardımcı olalım.
Kişisel tercihleri, inançları, düşünce ve davranışlarını sorgulamaktan ve yargılamaktan çekinelim.
Ruh sağlığı alanında uzman olmayan ve toplumda psikolojik destek adı altında yazıp çizen kişilerden kendimizi koruyalım.
En Önemlisi Çocuklar..
Doğal afetler çocuklarımız üzerinde doğrudan ya da medya ve iletişim araçları ile dolaylı etkiler bırakabilir.
Güven verici, sevgi ifadeleri içeren sözcüklerle konuşmak, en yakın zamanda işlerin yoluna gireceğini anlatmak, temasa izin verdiği ölçüde sarılmak kendisini güvende hissetmesine yardım edecektir.
İstediklerini sorabilecekleri duygularını saklamadan ifade edebilecekleri ortam yaratmak, korku-endişe gibi duyguların normal olduğunu, şimdi ve burada birlikte güvende olduğu vurgulanmalıdır.
Çocukların yanında deprem ile ilgili gelişmeler konuşmaktan, haber ve sosyal medya görüntülerine tanık olmasından kaçınmalı, bir şekilde tanık olduysa onları basit ve sade bir dille olayları somutlaştırarak doğru bir şekilde bilgilendirmeliyiz.
Ve şartlar el verdiği ölçüde günlük rutinlerini korumalı ve sürdürmeliyiz.
Yaşanan afet sonrasında gerektiğinde başka destek hizmeti almak için yönlendirme yapılmalıdır.
Ofisimde depremzede ve yakınlarına gönüllü olarak psikolojik destek hizmeti sunuyorum. Bunun yanı sıra yakın zamanda deprem bölgesi sahasında EMDR Terapi hizmeti sunmak için yola çıkacağım.
Ofisime ulaşan sizlere kapılarımın açık olduğunu unutmayınız. Gönlünüzün huzur dolu olacağı günler diliyorum.
Seda TURHAN
Psikolog | Psikoterapist | Aile Danışmanı | Öğretim Görevlisi | Gümüşhane Psikolojik Danışmanlık Merkezi Kurucu
Kaynak: Türkiye Psikiyatri Derneği Ruhsal Travma ve Afet Psikiyatrisi Çalışma Birimi
