Servet-i Fünûn Dergisinde Gümüşhane (1900/1904/1912)
Servet-i Fünûn Dergisinde Gümüşhane (1900/1904/1912)
Osmanlı imparatorluğu döneminde önemli basılı yayınlardan biri hiç şüphesiz Servet-i Fünûn dergisi dir. Sanat ve edebiyat dergisi olarak tanımlanan dergi 1891-1944 yılları arasında yayımlanmıştır. Dergi kapağında ve içeriğinde yazı eşiliğinde bir çok fotoğrafa da yer verilmiştir.
Dijital çağımızın getirdiği kolaylıklar sayesinde nadir bulunan bu derginin sayılarına bazı üniversite ve internet sitelerinden ulaşıp, araştıma şansımız olmuştur. İlgi odağımız olan”- Gümüşhane acaba bu dergide yer alıyormu?” sorusunun cevabını bulmak için, yıllar önce uzun soluklu bir tarama yapmıştım.
Osmanlıca oluşu, dijitale taranma kalitesinin çok kaliteli olmaması vb. yorucu bir süreç oldu benim için. Netice olarak dergi içerisinde Gümüşhane özelinde yayınlanmış bir kaç fotoğrafa denk gelebilmiştim. Zaman içerisinde parça parça bu fotoğraflardan paylaşmış oldum. Bazen eskisi ve yenisi şeklinde bazende tek olarak paylaşmış oldum.
10 yıllık bir süreçte bulup arşivlediğim bu fotoğrafları toplu olarak yayınlama vakti geldi diye düşünüyorum.
Özetle 1900, 1904, 1912 yılları dergilerinde Gümüşhane görselleri yayınlanmıştır. Kimi fortoğraf içeriğinde şehrin genel manzarası, kimisinde özel bir gün, kimisinde yollar vb. çekilmiştir. Bu yayınlar bizlere fotoğrafların çekilme tarihleri hakkında bilgi verebilmektedir.
Gümüşhane Civarında İlk Panayır (7 Haziran 1900)
Günümüze yakın bir fotoğraf (Gumushane.gen.tr): Sarı olan kısında kurulmuş, panayır alanı
Trabzon Vilayeti dahilinde Gümüşhane kasabasının manzara-i umumiyesi. (7 Temmuz 1904
Günümüze yakın bir fotoğraf: Yusuf Burak Dolu
Anadoluda seyahat: Gümüşhane yolunda (30 Ocak 1912)
Anadoluda seyahat: Gümüşhane yolunda diğer bir manzara
Anadoluda seyahat: Trabzon vilayetinde Murat Han Köprüsü (30 Ocak 1912)
Mağara Köprüsü olarak bildiğimiz bu köprü Murat Han Köprüsü olarak belirtilmiş. Yanlış kaydedilmiş. Bu fotoğrafı 40 yaş üstü hemşehrilerimizin anımsayabileceğini düşünüyorum.
Anadolu içerilerinde: Trabzon Erzurum tarikinde (yolunda) meşhur Zigana dağı vadisi (30 Mart 1912)
Zigana köyünden Torul’a inene eski yol üzerinde çekilmiş bir fotoğraf. Aşağıda günümüzde Alisu, Köprübaşı olarak bilinen yerleşim yeri görülmektedir. Burada günümüze ulamış bir köprü mevcuttur. Günümüze ulaşamayan Hanlar bölgesi idi.
1912 yılında bir ailenin Trabzon’dan Erzuruma olan seyahatlerinden günümüze taşınan yol manzaraları her fotoğraf gibi dikkatimizi çekenlerden biri oldu. Bu fotoğrafların bir tanesinin günümüz halini tesbit edebildim ve mukayeseli olarak sizlerle paylaşıyorum.
1912 de çekilen ve şose yol olan yer, bugünki Gümüşhane tarafından Torul ilçemize giriş kısmında yer almaktadır. Yeni yol eskisine göre 10 metre daha sola kaymış ve genişletilmiş.
Araştırmacı Yazar: Adem Ezber
