Efsane Başkan: Sabahattin AYTAÇ

Bir şehir, bazı isimlerle anılmaya mahkûmdur. Çünkü o isimler, yalnızca makam değil, bir dönemin ruhunu, hizmetin ahlâkını, temsilin vakarını da taşırlar. Gümüşhane için bu isimlerin başında hiç kuşkusuz Sabahattin Aytaç gelir.

1920 yılında Gümüşhane’de doğdu. Mesleği veteriner teknisyenliği idi. Bu sıfatla Anadolu’yu karış karış dolaştı, Tunceli gibi zorlu görev yerlerinde halkla iç içe yaşadı. Ama Gümüşhane’nin kaderinde onun daha büyük bir rolü olacaktı.

Devlet memurluğu sonrası, taahhüt işleriyle iş dünyasına atıldı. Gümüşhane esnafı arasında kısa sürede dürüstlüğüyle, çalışkanlığıyla tanındı. Bu güven ve itibar, onu 1960 darbesi sonrası yeniden şekillenen sivil hayatın içine çekti.

1964 yılında Cumhuriyet Halk Partisi’nden Gümüşhane Belediye Başkanlığı’na aday gösterildi. Ancak bu dönem, Türkiye’de Adalet Partisi’nin iktidarda olduğu, teşkilat gücünün dorukta seyrettiği yıllardı. Ne var ki, halk hizmeti gördü. Parti değil, adam seçti. Böylece Sabahattin Aytaç, AP’nin çoğunlukta olduğu bir atmosferde CHP’den seçilmeyi başaran nadir başkanlardan biri oldu.

Şehrin Ritmini Değiştiren Adam

Görev süresi boyunca belediyenin imkânları sınırlıydı, ancak Sabahattin Aytaç’ın vizyonu sınırsızdı. Devletin kurumlarıyla kurduğu sağlam ilişkiler, belediye olarak üstlendikleri taahhüt işleri sayesinde şehre dışarıdan kaynak akıttı. Bu zekâ, feraset ve temsildeki karizmasıyla, onu kesintisiz 16 yıl başkanlık koltuğunda tuttu.

Ancak Aytaç sadece asfalt, kanalizasyon, yol işleriyle anılmadı. Onun döneminde belediye; kültür, gelenek ve sosyal yaşamın da taşıyıcısı oldu. Kurduğu mehter takımı, sadece bir müzik grubu değil, halkın moral kaynağıydı. Pala bıyıkları, davudi sesi ve heybetli yapısıyla mehter takımının başında yürümesi, onu bir şehir sembolü haline getirdi.

Darbenin Gölgesi ve Acı Veda

12 Eylül 1980 darbesi, birçok kamu görevlisi gibi onu da hedef aldı. “Netekim Paşaları”nın gözüne batan bir halk adamıydı. Haksız muameleye uğradı. Bu haksızlıkların ağırlığına direndi ama beden bu direnci taşıyamadı. 1981 yılında yakalandığı amansız hastalık sonucu hayata veda etti.

Ne var ki o veda da başlı başına bir dramdı.

Büyük oğlu İnş.Müh. Ahmet Aytaç, o sıralarda kısa süreli bir gözaltı yaşamaktaydı. (Sokağa çıkma yasağını ihlal suçlamasıyla tutuklanmıştı, merak edilmesin.) Başkanın naaşı cezaevi önünden geçirilirken, oğluna babasıyla veda edebilme izni dahi verilmedi.

Bu sahne, vesayetin nasıl bir duygusuzluk üretebildiğini göstermekle kalmadı; bir milletin, bir şehrin bağrında açılan derin bir yara oldu.

Yaşayan Bir İsim

Sabahattin Aytaç bugün ne sokak tabelalarında ne de resmî binaların isim levhalarında yeterince anılsa da; Gümüşhane halkının hafızasında ve kalbinde “Sabahattin Abi” olarak yaşamaya devam etmektedir.

O bir belediye başkanı değil, bir şehir adamıydı. Kıyafetindeki sadelik, sözündeki güven, gözündeki cesaret; arkasında yalnızca eser değil, şerefli bir iz bıraktı.

Mekanı cennet, hatırası daim olsun…

Gümüşhane 24.07.2025

Yusuf SADIK. Eğitimci Yazar –Gazeteci Emekli Milli Eğitim Müdürü.