İş sözleşmesi, işçi ve işveren arasındaki çalışma ilişkisinin temelini oluşturur. Ancak, bu ilişki her zaman sorunsuz ilerlemeyebilir. Bazı durumlarda taraflardan biri iş sözleşmesini feshetmek isteyebilir. İş sözleşmesinin feshi, iş hukuku çerçevesinde belirli kurallara ve prosedürlere uygun şekilde yapılmalıdır. İş hukuku, bu süreçte hem işverenin hem de işçinin haklarını koruyarak adil bir denge sağlamayı amaçlar. Bu yazımızda, iş sözleşmesinin feshi ile ilgili merak edilenleri ele alıyoruz.
İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ NEDİR?
İş sözleşmesinin feshi, işçi veya işverenin çalışma ilişkisini sona erdirme işlemidir. Fesih, işçinin işten ayrılması (istifa) ya da işverenin işçiyi işten çıkarması şeklinde olabilir. İş Kanunu’na göre, fesih işlemi belirli kurallar çerçevesinde yapılmalı ve tarafların hak kaybına uğramaması sağlanmalıdır.
Fesih, haklı nedenlerle veya geçerli nedenlerle yapılabilir. Haklı nedenler, taraflardan birinin iş sözleşmesinin devamını imkânsız hale getiren ciddi sebeplerdir. Geçerli nedenler ise işin gerekliliklerinden veya tarafların çalışma ilişkisindeki uyumsuzluklarından kaynaklanabilir.
İŞVEREN TARAFINDAN FESİH NASIL YAPILIR?
İşverenin, iş sözleşmesini feshederken dikkat etmesi gereken bazı kurallar vardır. İşverenin feshi sırasında hukuka aykırı bir işlem yapması, işçiyi hak kaybına uğratabilir ve bu durum işverenin tazminat yükümlülüğüyle sonuçlanabilir.
İşveren, İş Kanunu’nun 18. maddesine göre, işçinin davranışlarından, performansından veya işyerinin ekonomik durumundan kaynaklanan geçerli nedenlerle iş sözleşmesini feshedebilir. Geçerli nedenlerle fesihte işveren, işçiye ihbar süresi tanımalı ve kıdem tazminatını ödemelidir.
Haklı nedenlerle fesih, işçinin ağır bir kusurunun veya işyerindeki güvenliği tehdit eden bir durumun varlığı halinde yapılabilir. İşverenin haklı nedenlerle fesih yapması durumunda, işçiye tazminat ödeme zorunluluğu bulunmaz.
3. Fesih Bildirimi
Fesih işlemi yazılı olarak yapılmalı ve fesih gerekçeleri açık bir şekilde belirtilmelidir. İşveren, işçinin savunmasını almadan fesih yaparsa, bu durum mahkemede haksız fesih olarak değerlendirilebilir. Bu gibi durumlarda, işveren bir İş Hukuku Avukatı veya iş davası avukatı ile süreci yürütmelidir.
İŞÇİ TARAFINDAN FESİH NASIL YAPILIR?
İşçi de belirli durumlarda iş sözleşmesini feshedebilir. İşçinin feshi iki şekilde olabilir:
1. Haklı Nedenle Fesih
İş Kanunu’nun 24. maddesine göre, işçi şu durumlarda iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir:
• İşverenin işçiye hakaret etmesi veya kötü muamelede bulunması.
• İşverenin işçiye ödeme yapmaması veya ücretini geciktirmesi.
• İşyerinde sağlık ve güvenlik koşullarının sağlanmaması.
Haklı nedenle fesih durumunda işçi, ihbar süresi beklemek zorunda değildir ve kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
2. Geçerli Nedenle Fesih
Geçerli nedenlerle fesihte işçi, istifa ederek işten ayrılabilir. Ancak bu durumda kıdem tazminatı hakkı doğmaz. İşçi, bu süreçte hak kaybı yaşamamak için bir işçi avukatı veya iş davası avukatı ile iletişime geçmelidir.
İŞ SÖZLEŞMESİ FESHİNDE TAZMİNAT HAKLARI
İş sözleşmesinin feshi sırasında tazminat konusu önemli bir yer tutar. İşçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve fazla mesai alacakları gibi hakları fesih türüne göre belirlenir. İşverenin haksız fesih yapması durumunda işçi, işe iade davası açabilir ve tazminat talebinde bulunabilir.
HAKSIZ FESİH VE HUKUKİ SÜREÇ
Haksız fesih durumunda taraflar arasında uyuşmazlıklar çıkabilir. İşçi veya işveren, haksız fesih durumunda şu yolları izleyebilir:
• İşe İade Davası: İşçi, fesih işleminin haksız olduğunu düşünüyorsa, işe iade davası açabilir.
• Tazminat Davası: Haksız fesih nedeniyle zarara uğrayan taraf, tazminat davası açabilir.
Bu tür davalarda uzman bir İş Hukuku Avukatı ile çalışmak, hukuki sürecin doğru ve etkili bir şekilde yürütülmesini sağlar.
SONUÇ
İş sözleşmesinin feshi, hem işveren hem de işçi açısından dikkatle yönetilmesi gereken bir süreçtir. Her iki tarafın da yasal haklarını koruması ve süreci hukuka uygun şekilde yürütmesi önemlidir. İşçilerin hak kaybına uğramamak için bir işçi avukatı ile çalışması önerilirken, işverenlerin de fesih sürecinde hukuki danışmanlık alması yerinde olacaktır. Bu sayede olası hukuki risklerin önüne geçilebilir ve adil bir çözüm sağlanabilir.
