Çölyak hastalarının aradığı en önemli ürünlerden olan glütensiz un için Türkiye’deki tek karabuğday tesisinin kurulduğu Gümüşhane’de üretim 2 kat arttı, çevre illerden de denemek için tohum istendi.
Geçtiğimiz yıllarda 3 girişimcinin bir araya gelerek Gümüşhane’nin Kelkit ilçesine bağlı Öbektaş Beldesinde devlet desteğiyle deneme üretimlerinin yapılıp başarılı olmasının ardından kurduğu ve Türkiye’de tek olan karabuğday işleme tesisiyle birlikte bölgenin kaderi değişmeye başladı.
Geçtiğimiz yıl 560 dönüm alanda ekimin yapıldığı Gümüşhane’de bu yıl sözleşmeli çiftçilerle bin dönüm alan karabuğday ekilirken, normal buğdayın iki katı ekonomik gelir sağlayan ve aynı zamanda çiçekli bitki olması nedeniyle arıcılar için hektarda 100 kilogram bal veren bir nektar kaynağına sahip olan karabuğday için çevre illerden de deneme üretimi talepleri geldi.
Bazı üreticilerin bu yıl solucan gübresiyle deneme ekimi de yaptığı karabuğday bitkisinin ekimini takip ederek hem üreticilerle hem de firma yetkilileriyle görüşen Tarım ve Orman İl Müdürü Edip Birşen, Türkiye’de üretimi yok denecek kadar az olan karabuğdayın işlenmesinin de yalnızca Gümüşhane’de kurulan tesiste yapıldığını söyledi.
“Gümüşhane’nin iklimine, toprak yapısına uygun projeler geliştiriyoruz”
Hızla değişen dünyada insanların refah seviyesi arttıkça tüketimin de arttığını, buna paralel olarak doğal ve organik ürünlere yönelişin de arttığını kaydeden Birşen, “Bu değişimin yanında tarım gıda ve beslenme konusunda her geçen gün önemini artıyor. Gümüşhane kirlenmemiş su kaynakları, temiz topraklarıyla ön plana çıkmakta. Biz bu imkanlarımızı fırsata çevirmek düşüncesiyle hem işlenmeyen tarım alanlarını ekonomiye kazandırmak hem de çiftçimizin gelir seviyesini yükseltmek, katma değer oluşturmak açısından Gümüşhane’nin iklimine, toprak yapısına uygun projeler geliştiriyoruz. Bunlardan birisi de karabuğday bitkisi. Geçen yıl girişimcilerimiz bu işe gönül verdiklerini söyleyip destek istediler. Bizde tohum desteği sağladık. Kendilerini kutluyorum. Çünkü yıllardır işlenmeyen tarım alanları işlenmeye başlandı” dedi.
“Tarım ve Orman Bakanlığı olarak karabuğdayı destekleme kapsamına aldık”
Karabuğdayın diğer buğday türünden daha fazla katma değere sahip bir ürün olduğunu ifade eden Birşen, “Normal buğday üretiminden 2 kat daha fazla bir kazancı oluyor çiftimizin. Tarım ve Orman Bakanlığı olarak karabuğdayı destekleme kapsamına aldık. İnşallah çiftçimiz de bundan faydalanacak. Hem bölgemizin ürün deseninin gelişmesinde ciddi bir fark oluşturacak. Özellikle de glütensiz un elde ettiğimiz için çölyak hastaları için olmazsa olmazımız karabuğday. Hem Gümüşhane’deki hem de diğer illerimize ilerleyen dönemlerde yurt dışına dahi gönderebilecek bir potansiyele sahibiz. Girişimcileri kutluyor, başarılarının devamını diliyorum” diye konuştu.
Karabuğdayla sadece glütensiz un elde edilmediğini, çiçekli ve ballı bir bitki olması nedeniyle bal üretimine de ciddi katkı sağlayacağını anlatan Birşen, 1 hektar alandan 100 kilograma kadar bal üretilebileceğini, arıcılarımıza ciddi bir nektar kaynağı olacağını söyledi.
“Ülkemizde üretimi yok denecek kadar az üretiliyor ve yalnızca Gümüşhane’de işleniyor”
Geçtiğimiz günlerde Şiran ilçesinde 7 bin dönüm alanda aspir ekimi gerçekleştirdiklerini hatırlatarak bu projelerle Gümüşhane’nin tarımsal hasılasının artarak, ürün deseninin zenginleştiğini kaydeden Birşen, “İnşallah bunun artarak devam etmesini amaçlıyoruz. Biz her konuda girişimcilerin yanında olmaya devam edeceğiz. Şuanda ülkemizde üretimi yok denecek kadar az üretiliyor. Birçok ilimizde üretiliyor ama işlemesi olmuyordu. Gümüşhane’de kurulan tesisle üretim söz konusu” ifadelerini kullandı.
“Covid-19 salgını karabuğday üretimini de vurdu”
Firma yönetim kurulu başkanı Tayyar Gürsoy ise bu yıl hedeflerinin 3 bin dönüm olmasına karşın Covid-19 salgını kapsamında alınan tedbirler nedeniyle çiftçileri bilgilendiremediklerini bu nedenle bin dönüm alanı ekebildiklerini söyledi.
“Sivas, Erzurum ve Kars’tan tohum isteyen üreticilerimize de tohum yolladık”
Türkiye’de ilk kez düzenlenecek olan karabuğday çalıştayını yine Covid-19 salgını nedeniyle ertelemek durumunda kaldıklarını aktaran Gürsoy, “Çiftçilerimizi çok karabuğdaya yönlendiremedik. Hazırlık yapan, bizimle daha önce konuşan çiftçilerimiz Covid-19’un piyasaları sarsması nedeniyle ekmediler. Ona rağmen bu yıl bin dönüm alan ektik. Geçen yıl 560 dönümdü. Biz burada çiftçilerimizi bilgilendirebilseydik 3 bin dönüm alanı çok rahat ektirebilirdik. Bin dönüm Türkiye’de karabuğday için büyük bir rakam. Biz bunu Kelkit ve Köse ilçesinde ektirdik. 18 sözleşmeli çiftçimiz var. Tohumları biz veriyoruz çiftçimiz kendisi ekip biçiyor, hasatta ürünleri alıyoruz. Bunun dışında Sivas, Erzurum ve Kars’tan tohum isteyen üreticilerimize de tohum yolladık. Buralarda denemeler devam ediyor. Oralarda da büyük rakamlara ulaşacağız” dedi.
“Gümüşhane karabuğdayda Türkiye’nin başkenti olacak”
Karabuğdayı hem Türkiye’nin hem de Gümüşhane’nin parlayan yıldızı yapacaklarını böylelikle hem ülke ekonomisine hem de çiftçilerin ekonomisine katkı sağlayacaklarını dile getiren Gürsoy, “Bu tesisin Türkiye’de bir eşi daha yok. Gümüşhane karabuğdayda Türkiye’nin başkenti olacak” şeklinde konuştu.
“Bu ürün yurtdışından geldiği için fahiş fiyatla satılıyordu”
Ürünün Gümüşhane’ye getiren firma yönetim kurulu üyesi Mustafa Adil Gürses de yurtdışı ziyaretlerinde katma değeri yüksek, 3-5 kalem iş koluna sirayet eden, arıcılar için elverişli, hayvan yemi olarak kullanılan, organik boya yapımında kullanılan çok maksatlı bir ürün olduğu için dikkatimi çeken karabuğdayı Gümüşhane insanının gelir düzeyini yükseltme adına araştırarak bu işi yapmaya karar verdiklerini belirterek, “3 arkadaş bir araya gelerek böyle bir iş yapmaya karar verdik. Bu ürün yurtdışından geldiği için fahiş fiyatla satılıyordu. Türkiye’nin muhtelif yerlerinden ekim için talepler oluyor. Batı ülkelerinde sağlıklı beslenme adına çok tercih edilen bir ürün. Kanada’dan bizi arayıp bilgi alanlar oldu. Yurtdışı bağlantılarımızda olacak” diye konuştu.
