Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (BAP) tarafından desteklenen ‘Gümüşhane Artabel Gölleri Tabiat Parkı İçindeki 23 Yüksek Dağ Gölünün Bentik Algleri” isimli proje tamamlandı. Proje kapsamında Türkiye’de varlığı bilinmeyen 63 adet yeni alg türü keşfedildi
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) öğretim üyesi Prof. Dr. Bülent Şahin, Artabel Gölleri Tabiat Parkı içindeki 23 yüksek dağ gölünün bentik alglerini araştırdığı projesini sonuçlandırdı. Araştırma neticesinde Türkiye’de varlığı bilinmeyen 63 adet yeni alg türü keşfedildi.
Konuyla ilgili açıklama yapan Şahin, “Algler, hızlı büyüyen, hayat evreleri basit ve kısa olan ilkel canlılardır. Fotosentez yapmaları ve besin zincirinin ilk halkasında yer almalarından dolayı sucul ekosistemlerde ekolojik dengenin sağlanmasında ve su kalitesinin (kirlilik, ötrofikasyon gibi) belirlenmesinde önemli rol oynamaktadırlar. Ayrıca alglerden elde edilen karragen, alginat, agar-agar gibi maddeler başta gıda ve ilaç sektörü olmak üzere pek çok sanayi dalında ham madde olarak kullanılmakta, açlık sorununun çözümünde potansiyel besin kaynağı olarak görülmekte ve biyodizel yakıt elde edilmektedir. Alglerin sahip olduğu bu ekolojik ve ekonomik özellikler onları araştırmacıların ilgi odağı haline getirmektedir” dedi.
Buzul çağında oluşan yüksek dağ göllerinin genç ve yeryüzündeki ekosistemler arasında birbirine en çok benzeyen ekosistemler olduğuna değinen Şahin, “Biyolojik çeşitlilik bakımından zengin olmayan, basit bir besin ağı ile karakterize edilen yüksek dağ gölleri, besin maddesi bakımından fakir su, kar ve buz tabakaları, yüksek radyasyon ve sınırlı güneş ışığı ile canlılara ekstrem yaşam koşulları sağlamaktadır. Ayrıca yüksek dağ gölleri çevresel değişimlere karşı büyük bir hassasiyete sahiptirler. Bu özellikleri yüksek dağ göllerinin araştırılmasını önemli hale getirmektedir” diye konuştu.
Dünya genelinde yüksek dağ gölleri ile ilgili çalışmaların 18. yüzyılın ortalarında başladığını, bugün pek çok yüksek dağ göllerinin alglerinin tespit edildiğine vurgu yapan Şahin, Avrupa Birliği tarafından desteklenen Avrupa Dağ Gölleri Ekosistemleri: Bölgeselleşme, teşhis ve sosyo-ekonomik değerlendirme projesi (EMERGE) kapsamında Avrupa’daki yüksek dağ göllerinin alglerinin araştırıldığını fakat Türkiye’nin henüz bu projeye dahil olmadığını kaydetti.
Türkiye’de yüksek dağ göllerinin ağırlıklı olarak Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunduğunu ifade eden Şahin, “Bölgede başta Artvin Şavşat ve Borçka Karagölleri olmak üzere Aygır, Balıklı, Dağbaşı, Çakırgöl, Balık Göl, Limni Gölü ve Yedigöller gibi yüksek dağ göllerinin alg floraları çalışılmış ve Türkiye’nin biyolojik çeşitliliğine önemli katkılarda bulunulmuştur. Karadeniz Teknik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (BAP) tarafından desteklenen “Artabel Gölleri Tabiat Parkı (Gümüşhane, Türkiye) İçindeki 23 Yüksek Dağ Gölünün Bentik Algleri” isimli proje 06.06.2017 tarihi itibariyle sonuçlanmıştır. Alan içindeki 20 göle ulaşılarak alınan bentik alg (epipelik, epilitik, epifitik) örneklerinin incelenmesi sonucunda Bacillariophyta (99), Charophyta (73), Cyanobacteria (43), Chlorophyta (32) ve Euglenophyta (9) divizyolarona ait toplam 256 takson tespit edilmiştir. Bu alg gruplarına ait 63 takson ise Türkiye Tatlısu Alg Florasına yeni kayıt olarak ilave edilmiştir” diye konuştu.
Araştırmadan elde edilen verileri de paylaşan Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü: “Artabel Gölleri Tabiat Parkının biyolojik çeşitliliğine, Türkiye’nin biyolojik çeşitliliğine (Tatlısu Alg Florasına), Türkiye’nin EMERGE projesine dâhil olma fırsatı yakalamasına, Avrupa ve Asya’da alg florası çalışılmış yüksek dağ göllerinin karşılaştırılmasına, Avrupa ile Asya arasında uzanan ve algleri çalışılmış yüksek dağ gölleri zincirinin eksik kalan kısmının tamamlanmasına, dünya genelinde yüksek dağ göllerinin alg florasını belirleme çalışmalarına önemli katkılar sağlayacaktır. Başta KTÜ Rektörü Prof. Dr. Süleyman Baykal olmak üzere “Artabel Göleri Tabiat Parkı (Gümüşhane, Türkiye) İçindeki 23 Dağ Gölü’nün Bentik Algleri” adlı projenin kabulünde katkıları olan BAP birimi komisyonu üyelerine, alg örneklerinin alınması için izin veren Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne ve arazi çalışmalarında desteklerini esirgemeyen Öğretmen Vehbi Yalçın’a teşekkür ederim.”
