Gümüşhane il Sağlık Müdürlüğü, kış aylarında vatandaşları soba ve şofben zehirlenmelerine karşı uyardı.
İl Sağlık Müdürü Dr. Metin Öztürk, bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden oluşan soba, şofben ve baca zehirlenmelerinin her yıl kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaştığını belirterek, vatandaşları özellikle güneybatı önünden esen “lodos” konusunda uyardı.
Karbon monoksit gazının renksiz, tatsız, kokusuz ve yanıcı zehirli bir gaz olduğunu kaydeden Öztürk, vücuda solunum yolu ile giren bu gazın doğrudan kana geçerek oksijen alımını engellediğini ve dolayısıyla zehirlenme ve ölüme neden olduğunu söyledi.
Havagazı, kömür gibi ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında bu gazın oluştuğunu ifade eden Öztürk, karbon monoksit zehirlenmelerinin sıklıkla kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana geldiğini ve karbon monoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmelerin ölümle sonuçlanabildiğini söyledi.
Öztürk, olası bir zehirlenmede yapılacak ilk yardımın kişinin olay mahallinden uzaklaştırılması, temiz havaya çıkarılmasının sağlanması, 112 Acil Sağlık Hizmetlerinin çağrılması, ambulans gelene kadar solunumu engelleyebilecek ağız ve burundaki kusmuk, balgam gibi maddelerin temizlenmesi, hastanın battaniye ile sarılarak vücut ısısının korunması şeklinde olması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Öztürk, kurum olarak vatandaşların bu konuda uyması gereken kuralları şu şekilde belirtti:
Soba ve Bacalarla İlgili Uyulması Gereken Kurallar
- Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
- Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,
- Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,
- Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
- İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,
- Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,
- Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
- Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
- Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,
- Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1m. daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı,
- Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir.
Şofben Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar
- Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmeli,
- Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,
- Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekana takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,
- Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalı,
- Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,
- Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör bulundurulmalı,
- Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit -çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır.
