Gümüşhane’nin Kürtün ilçesinde yaşayan ve 35 yıldır hayvanların boynuna asılan ‘Kelek’ üretimini yapan Zabit Kumaş, ilçede bu işi yapan son 4 ustadan birisi.
Ahşap ürünlerinden metal ürünlerine kadar çok sayıda el emeği göz nuru eserin üretildiği ve yüzlerce ustanın evine el sanatlarıyla ekmek götürdüğü Kürtün ilçesinde bir meslek daha yok olmak üzere.
Daha çok küçükbaş hayvanların boyunlarına ses çıkarması için takılan ve tamamen el emeğiyle yapılan “Kelek” üretimi ilçede bitme noktasına geldi.
Camiyanı mahallesindeki küçük atölyesinde babasından öğrendiği mesleğini 35 yıldır icra ederek Kelek üreten ve 4 çocuğunu bu işle büyüten 55 yaşındaki Zabit Kumaş, bu mesleğin ilçede kalan son 4 ustasından birisi.
“Bir usta günde 30 civarında yapar”
Zevkli bir iş olmasına rağmen bir ustanın en fazla günde 30 tane kelek yapabildiğini kaydeden Kumaş, ürettiği kelekleri ülkenin dört bir yanına gönderdiklerini belirterek, “Bu mesleği ben burada 35 yıldır yapıyorum. Kelek zevkli bir meslek ama bir usta günde 30 civarında yapar. Talep üzerine yapıyoruz. Kışın çok satış olmadığı için yazın biraz stok yapıyoruz. Şuanda Zonguldak, Bolu, Adapazarı, Samsun, Tokat, Rize, Trabzon, Gümüşhane, Malatya, Artvin bölgelerbölgelerine satış yapıyorum. Boy boy yapıyorum” dedi.
“Hayvan bu boynundayken nereye giderse gitsin çoban yerini belirleyebilir”
Ürettiği kelekleri çeşitli boylarda tek dilli ve çift dilli olarak ürettiğini ifade eden Kumaş, “Bunlar hayvancılıkta kullanılır. Ufaklarını ineklere koyunlara, kuzulara takarlar. Büyük boylarını keçilere, en büyükleri de tekelere takılıyor. Bunun takılmasının amacı dumanlı, sisli havalarda hayvanları bulabilmektir. Hayvan bu boynundayken nereye giderse gitsin çoban yerini belirleyebilir” diye konuştu.
“Kürtün’de bu işi yapan 4 ustayız”
Kendisini babasının yetiştirerek usta yaptığını hatırlatan Kumaş, kendisinin de çocuklarına öğrettiğini fakat yapıp yapmayacaklarını bilmediğini belirterek, “Bu işi yapan Kürtün’de 4 ustayız. Bizden başka yapan yok. Bizden sonrasını Allah bilir. Çocuklar yapar mı yapmaz mı bilmiyorum. Çocuklarımı bu işi yaparak büyüttüm. Bu meslek bize babamdan kaldı. Bizi yetiştirdi, usta yaptı. Bizde çocuklarımızı yetiştirdik ama yaparlar mı bilemem” ifadelerini kullandı.
Levha haline getirilmiş metal malzemeden şekli verildikten sonra çıkarması istenen ses için zorlu aşamalardan geçirilen kelekler daha çok keçilerde ve tekelerde kullanılıyor.
