Gümüşhane’de zaman zaman yaşanan don olayı nedeniyle ceviz başta olmak üzere bazı meyvelerin donmasının aksine dutun yaşanan bu don olayından dolayı etkilenmediği gözlendi.
Dut meyvesinin bol oluşu özellikle kırsal kesimde yaşayan vatandaşları memnun ediyor. Vatandaşlar olgunlaşmaya başlayan dut meyvesinden yöresel pestil ve pekmez yapmak üzere hazırlıklarını sürdürüyor.
Bilindiği üzere Gümüşhane’nin meşhur dut pekmezi ve dut pestili kimi tesislerde özel olarak üretilirken, köylerde yaşayan vatandaşlar da, yüzyıllardan beri geleneksel olarak pekmez ve pestil yapımını sürdürüyor.
Binlerce yıllık geleneksel beslenme kültürü ve damak zevkinin vazgeçilmezlerinden biri olan Gümüşhane’nin meşhur dut pekmezi ve dut pestili, köylerde yaşayan vatandaşlar tarafından geleneksel yöntemlerle üretilmeye devam ediyor.
“Tat ve Aromalar Ön Plana Çıkıyor
Gümüşhane köylerinde her yıl geleneksel yöntemlerle üretilen dut pekmezinin ve dut pestilinin kansızlık, bronşit, grip başta olmak üzere birçok hastalığa iyi geldiğine inanılıyor.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü yetkilileri, Gümüşhane’de tarıma dayalı sanayi olarak 30 tane işletmenin bulunduğunu belirterek, “İlimizde pestil ve küme üretimimiz yıllık 5 bin ton civarındadır. Pestil yıllar önce Gümüşhane’de kışlık yiyecek olarak yapılıyordu. Dutlar silkelenip kazanlarda kaynatılarak pestil ve pekmez işlenmekte kışlık yiyecek olarak köylerimizde ambarlarda yerlerini almaktaydı. Bundan yaklaşık 30 yıl önce ilimizde faaliyet gösteren bir firmamızın dut ve cevizi işleyerek pestil-kömenin ticari ürün haline getirilmesi süreci başlamıştır. Özellikle Bakanlığımızın vermiş olduğu yüzde 50 hibelerle şu an Gümüşhane’de 30 adet işletme bulunmakta olup, Türkiye’nin dört bir tarafına pestil köme gönderilmekte iken ihracatımızda başlamış durumdadır” ifadelerini kullandı.
“Organik Üretiliyor”
Yetkililer, “Yılların vermiş olduğu bir tecrübe olması, üretilen dut pekmezinin katkısız olması, şeker kullanılmaması, doğal ve organik diyebileceğimiz bir ürün olması en önemli sebeplerdir. Gümüşhane’nin dut ve diğer meyvelerinin tat ve aromalarının ön plana çıkmasında, rakım, yöney, güneş ışınlarının açısı, güneşli gün sayısı gibi birçok etken olsa da temel sebebin kimyasallardan arındırılmış bir bölgede olmasından kaynaklanmaktadır. İlimizde kimyasal gübre ve ilaç kullanımının yok denecek kadar az olması, sanayi artıkları ile çevre ve tarım alanlarının kirlenmemiş olması, tarımda mekanizasyon kullanımının sınırlı olması gibi sebeplerle organik tarıma elverişli illerimiz arasında yer almakta olup organik üretimimiz söz konusudur” şeklinde konuştu.
“Katkı Maddesi Kullanmıyoruz”
Torul ilçesinin Büyükçit köyünden Türkan Aydın ise, annesinden pestil ve pekmez yapmayı öğrendiğini, yıllardır dut pekmezi ve pestil yaptıklarını belirterek, “Yaptığımız pestili özellikle kış aylarında misafirlerimize ikram ediyor, önemli bir besin olarak da bizler kullanıyoruz. Doğal olarak yaptığımız pestil ve pekmezlere büyük ilgi oluyor. Bazen satıyor, bazen de dost ve akrabalara hediye olarak veriyoruz” şeklinde konuştu.
