Trafik güvenliğini en çok tehdit eden davranışlardan biri alkollü araç kullanmaktır. Türkiye’de trafik kazalarının önemli bir kısmı alkollü sürücülerden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle mevzuatta, alkollü araç kullanmaya yönelik ciddi yaptırımlar öngörülmüştür. Hem para cezaları hem de sürücü belgesine el koyma gibi sonuçlar, sürücülerin alkollü olarak trafiğe çıkmasını engellemeye yöneliktir. Peki, alkollü araç kullanma cezası nedir, hangi şartlarda uygulanır ve hukuki sonuçları nelerdir?
ALKOLLÜ ARAÇ KULLANMA SINIRLARI
Karayolları Trafik Kanunu’na göre sürücüler için belirlenmiş alkol limitleri vardır:
- Hususi araç sürücüleri için: 0,50 promil
- Ticari araç sürücüleri için: 0,20 promil
- Uyuşturucu madde kullanımı: Tamamen yasaktır
Bu sınırların üzerinde alkolle araç kullanan sürücülere idari para cezası uygulanır ve ehliyetlerine belirli sürelerle el konulur.
CEZALAR
Alkollü araç kullanmanın cezaları, yakalanma sayısına göre artmaktadır:
- İlk yakalanmada: 6 ay süreyle ehliyete el koyma ve 6.440 TL idari para cezası (2024 yılı itibarıyla).
- İkinci yakalanmada: 2 yıl süreyle ehliyete el koyma ve daha yüksek para cezası.
- Üçüncü yakalanmada: 5 yıl süreyle ehliyete el koyma, daha yüksek para cezası ve ek yaptırımlar.
Uyuşturucu madde etkisi altında araç kullanan sürücüler için ise hem idari para cezası hem de hapis cezası gündeme gelir.
HUKUKİ SONUÇLAR
Alkollü araç kullanmak yalnızca para cezasıyla sınırlı kalmaz. Eğer sürücü, alkollü şekilde trafik kazasına sebep olursa çok daha ağır cezalar uygulanır.
- Maddi hasarlı kazalarda: Sigorta şirketleri zararı karşılamayı reddedebilir.
- Yaralanmalı kazalarda: TCK kapsamında taksirle yaralama suçu gündeme gelir.
- Ölümlü kazalarda: Taksirle öldürme veya bilinçli taksirle öldürme suçundan hapis cezası söz konusu olabilir.
Bu durumlar, sürücünün sadece idari değil, aynı zamanda cezai sorumluluk taşımasına neden olur.
YARGITAY KARARLARI
Yargıtay’ın içtihatlarında, alkollü araç kullanan sürücünün kusur oranı her zaman yüksek kabul edilmiştir. Özellikle kazaların meydana geldiği olaylarda, sürücünün alkollü olması kusurun büyük kısmını üstlenmesine yol açmaktadır. Ayrıca mahkemeler, sürücünün promil oranını dikkate alarak ceza miktarını belirlemektedir.
TOPLUMSAL BOYUTU
Alkollü araç kullanma, yalnızca sürücünün değil, trafikteki tüm bireylerin hayatını tehlikeye atmaktadır. Bu nedenle toplumda ciddi bir güvenlik sorunu olarak görülür. Trafik denetimlerinin sıklaştırılması ve cezaların caydırıcı olması, bu sorunun azaltılmasına katkı sağlar.
Alkollü araç kullanma cezası ile karşı karşıya kalan kişilerin, sürecin hukuki boyutlarını doğru anlamaları önemlidir. Özellikle ehliyete el konulması, sigorta sorunları ve olası kazalarda doğacak cezai sorumluluklar konusunda yanlış bilgi, büyük hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle böyle bir durumda mutlaka avukata sor seçeneğini değerlendirmek gerekir.
Türkiye’de en yoğun trafik denetimlerinin yapıldığı şehirlerden biri İstanbul’dur. Bu nedenle alkollü araç kullanma cezasıyla ilgili en çok dosya da İstanbul mahkemelerinde görülmektedir. Deneyimli bir İstanbul avukat, sürücülerin hem idari hem de cezai süreçlerini yakından takip ederek haklarını korumalarına yardımcı olabilir.
SONUÇ
Alkollü araç kullanma cezası, Karayolları Trafik Kanunu’nda oldukça ayrıntılı şekilde düzenlenmiş olup, hem idari para cezaları hem de ehliyete el koyma yaptırımları içermektedir. Alkollü sürücülerin kazaya karışması halinde ise Türk Ceza Kanunu devreye girer ve hapis cezasına kadar varan sonuçlar doğabilir.
Toplum güvenliği açısından büyük bir risk oluşturan alkollü araç kullanımı, yalnızca bireysel bir tercih değil, toplumsal bir sorun olarak görülmelidir. Bu nedenle sürücülerin bilinçli davranması, hem kendi can güvenlikleri hem de toplumun huzuru açısından kritik önem taşır.
