Türkiye’de ekonomik düzeni ve vergi sistemini en çok etkileyen suçlardan biri sahte fatura düzenleme ve kullanma suçudur. Vergi denetimlerinde sıkça gündeme gelen bu suç, hem şirketler hem de bireyler açısından ciddi hukuki ve cezai sonuçlar doğurabilmektedir. Peki sahte fatura nedir, sahte fatura düzenleme ve kullanma suçu hangi hallerde oluşur ve cezası nedir?
SAHTE FATURA NEDİR?
Sahte fatura, gerçekte olmayan bir mal veya hizmet alım-satımı yapılmış gibi düzenlenen belgedir. Bu belgeler, vergi matrahını azaltmak veya haksız kazanç sağlamak amacıyla hazırlanır. Sahte faturanın en temel özelliği, gerçeği yansıtmamasıdır.
Örneğin; hiç gerçekleşmemiş bir ticari işlem için fatura düzenlenmesi veya düşük maliyetli bir işlemin yüksek bedelli gösterilmesi sahte fatura kapsamına girer.
SAHTE FATURA DÜZENLEME SUÇU
Türk Ceza Kanunu ve Vergi Usul Kanunu’na göre sahte fatura düzenlemek suçtur. Bu suçu işleyen kişiler, devletin vergi kaybına yol açtıkları için ağır cezalarla karşı karşıya kalır.
- Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde sahte belge düzenleme suçu açıkça düzenlenmiştir.
- Bu kapsamda sahte fatura düzenleyen kişiler hakkında 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir.
SAHTE FATURA KULLANMA SUÇU
Sadece sahte fatura düzenlemek değil, bu faturaları bilerek kullanmak da suçtur. Şirketlerin vergi avantajı sağlamak için sahte faturaları gider olarak göstermesi sık karşılaşılan bir durumdur. Ancak bu belgelerin kullanılması da aynı şekilde cezai yaptırıma tabidir.
- Sahte faturayı bilerek kullanan kişiler hakkında da aynı şekilde hapis cezası gündeme gelir.
- Burada önemli olan, kişinin faturanın sahte olduğunu bilerek hareket etmesidir.
YARGITAY KARARLARINDA SAHTE FATURA
Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, faturanın sahte olduğunun bilinmesi suçun oluşması için yeterlidir. Eğer kişi faturanın sahte olduğunu bilmeden kullanmışsa, bu durumda suç oluşmaz. Ancak Yargıtay, özellikle ticaretle uğraşan kişilerin bu konuda daha dikkatli olması gerektiğini vurgulamaktadır.
CEZALAR VE HUKUKİ SONUÇLAR
Sahte fatura düzenleme ve kullanma suçunun cezai sonuçları oldukça ağırdır:
- 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası
- Vergi ziyaı cezası ve idari para cezaları
- Şirketlerin vergi avantajlarının iptali
- Ticari itibar kaybı
Ayrıca kamu davası açılması halinde, şirket yöneticileri ve muhasebeciler de sorumlu tutulabilir.
EKONOMİK VE TOPLUMSAL ETKİLER
Sahte fatura düzenleme ve kullanma suçu, yalnızca bireyleri değil toplumu da doğrudan etkiler. Devletin vergi gelirlerinin azalmasına yol açtığı için kamu hizmetlerinin finansmanında sıkıntılar ortaya çıkar. Ayrıca kayıt dışı ekonomiyi artırır ve haksız rekabete neden olur.
Sahte fatura ile ilgili davalar teknik bilgi ve uzmanlık gerektirir. Vergi müfettişlerinin raporları, şirket kayıtları ve ticari belgeler titizlikle incelenir. Yanlış bir savunma ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle böyle bir durumla karşılaşan kişilerin mutlaka avukata sor seçeneğini değerlendirmeleri gerekir.
Türkiye’de en yoğun ticari faaliyetlerin yürütüldüğü şehir İstanbul’dur. Dolayısıyla sahte fatura düzenleme ve kullanma suçuna ilişkin en çok dava da İstanbul mahkemelerinde görülmektedir. Deneyimli bir İstanbul avukat, bu tür davalarda hem şirketlerin hem de bireylerin haklarını koruyacak profesyonel destek sunmaktadır.
SONUÇ
Sahte fatura düzenleme ve kullanma suçu, Türk hukukunda ciddi yaptırımlara bağlanmıştır. Vergi sisteminin korunması ve ekonomik düzenin sağlanması için bu suçlara karşı ağır cezalar uygulanmaktadır. Hem düzenleyen hem de bilerek kullanan kişiler hakkında hapis cezası öngörülmesi, devletin bu konuya verdiği önemin göstergesidir.
Şirketlerin ve bireylerin, ticari işlemlerinde belgelerin doğruluğunu titizlikle kontrol etmeleri gerekir. Aksi halde hem cezai yaptırımlarla hem de ciddi ticari kayıplarla karşı karşıya kalabilirler.
