Lezzetli bir gelenek: Tandır ekmeği

Gümüşhane’de dere kenarlarından elde edilen çamurla yapılan tandır kiminin geçim kaynağı, kiminin de ihtiyaçlarını karşılayabileceği ek iş olmaya devam ediyor.

Kırsal kesimlerde sac ekmeğinin yaygın olarak pişirildiği bilinse de özellikle tandırlarda pişen ekmek geç bayatlaması dolayısıyla daha fazla rağbet görüyor.

Yerde açılan ve etrafı çamurla sıvanmış bir çukur veya toprağın üzerinde kubbe şeklinde yine çamurla sıvazlanarak birçoğu kadınlar tarafından yapılan fırında pişirilen ekmeğin hamuru da özel olarak hazırlanıyor.

GÜNÜMÜZDE DE SOFRALARIMIZDA YER ALIYOR

Asırlardır süren tandırda ekmek pişirme geleneği, Doğu ve Güneydoğu genelinde hala sofra kültüründeki yerini muhafaza ediyor.

Bölgede yaygın olarak devam eden tandırda ekmek pişirme geleneği, özellikle sofra kültürünün vazgeçilmezleri arasında yer alıyor.


Kürtlerin, Fasların, Arapların, Azerilerin genel kültürünü yansıtan tandır ekmeği veya nane tennure, asırlardır insanların sofrasındaki mümtaz yerini muhafaza ediyor.

Sanayi tipi fırınların gelişmesi, kent kültürünün kırsalda da etkili olmasıyla geçmişe oranla daha az üretilen tandır ekmeği, hem kokusu ve lezzetiyle hem de farklı görünümüyle diğer ekmek türlerinden daha imtiyazlı bir yere sahip.

GÜMÜŞHANE’DE BU LEZZETLİ GELENEĞE SAHİP ÇIKIYOR

Gümüşhane’nin Köse ilçesinde de tandır ekmek kültürü yerini koruyor. Hem sağlıklı hem bereketli olan Tandır ekmeğinin yapımını ise Köse ilçesine bağlı Yuvacık köyünde yaşayan Nejla Bulut anlatıyor.

Köse ilçesine bağlı Yuvacık köyünde geçmişten bugüne gelmiş tandır ekmeği geleneği sürdürülüyor. Tandır ekmeği yapımına devam eden Nejla Bulut: “Eskiden bakkal ve fırın her yerde bulunmazdı, annelerimiz ekmeği tandırda yapardı. Biz de Tandır geleneğini onlardan öğrendik, torunlarımız bu lezzeti unutmasın diye tatile köyümüze geldiklerinde yapıyoruz” dedi.

YOĞRULAN HAMURLAR TANDIRIN İÇİNDE PİŞİYOR

Bulut, “Babalarımız Tandır fırınını, genel olarak, topraktan 100 cm derinliğinde 120 cm olarak yaparlar. Tandır kuyusunun içeresinde ateş yakıyor ve kuyunun iyice ısınmasını bekliyoruz. Tandır ısındıktan sonra yoğurduğumuz hamurları tandırın içinde pişiriyoruz” diye konuştu.
 
TANDIR EKMEĞİNİN YÖRESEL TARİFİ

Tandır ekmeğinin yöresel tarifini veren Bulut, şöyle devam etti: “Büyükçe bir kabın içine yarım torba un döküyoruz, bir avuç tuz, bir yemek kaşığı da maya ilave ediyoruz. Daha sonra yavaş yavaş ılık su ve gerek duyulursa tekrar un döküp yoğurmaya başlıyoruz.”

Bulut, son olarak, tandır ekmeğinin hem bereketli hem de sağlıklı olduğunu belirterek, “Tadı daha lezzetli oluyor. Yüzyıllardır bu gelenek devam ediyor. Biz de büyüklerimizden aldığımız bu geleneği devam ettiriyoruz" ifadelerini kullandı.

Sinan Uçar