Kokulu tutyanın anavatanı olan Gümüşhane’de Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Ormancılık ve Çevre Bilimleri Anabilim Dalı yüksek lisans öğrencisi Çağrı Karapınar, Gümüşhane’de doğal ortamında yetişen Primula veris subsp. columnae (tutya-çuha) bitkisi üzerinde kapsamlı analizler gerçekleştirildi.
Primula veris subsp. columnae (Tutya, Çuha çiçeği) bitkisinin sağlık alanında önemli biyolojik aktiviteler taşıdığını ortaya koyulan çalışmada bitkinin çiçek ve yapraklarından uçucu yağlar elde edilerek kimyasal içerikleri detaylı şekilde belirlendi.
GC-MS (Gaz Kromatografisi - Kütle Spektrometrisi) analizleri sonucunda çiçek uçucu yağında en baskın bileşiğin Metil 4-methoksisalisilat (%37,30), yaprak uçucu yağında ise Linoleik asit (%40,08) olduğu tespit edildi.
Antioksidan Özellikleri Yüksek Çıktı
Çiçek ve yapraklardan metanol ekstraksiyonu yoluyla elde edilen örneklerin antioksidan kapasiteleri de ölçüldü. Sonuçlara göre çiçeklerde %34,54, yapraklarda ise %28,81 oranında ekstraktif madde elde edildi. Metanol ekstraktlarının antioksidan özelliklerinin oldukça yüksek olduğu belirlendi. Özellikle serbest radikallerle mücadelede etkili olduğu ortaya konuldu.
"Kokulu tutyaların anavatanı Gümüşhane’dir"
Mescitli köyünden Turgay İnce ise tutya çiçeğiyle ilgili şu bilgileri paylaştı: “Köyümüzde bulunan tutyaların Türkiye Coğrafyasında farklı bir yeri vardır. Bizim zamanımızda bahçelerde gezerken tutyaları kokusundan takip ederek bulurduk. Kokulu tutyaların anavatanı Gümüşhane’dir. Bir emsali olmayan kokulu tutyaların en çok yetiştiği bölge ise Mescitli Köyüdür. Bu köyümüz için önemli bir mükâfattır. Tutyalar sağlıkta tıp alanında yeri çok değerlidir. Göğüs hastalıkları, balgam sökücü, yatıştırıcı, sakinleştirici gibi önemli yeri vardır. Taze yaprakları çıban tedavisinde kullanılır. Parfüm sanayisinde de yeri vardır. Esasiye yağ üretilir. Göz hastalıklarında iyi gelir. Evliya Çelebi devamlı bu çiçeği toplayıp ilaç yapardı. Nisan, Mayıs aylarında kökleri ile sökülüp kurutulur ve kaynatılıp suyu içilirdi. Baş ağrısı, migren ve sinir sistemine iyi gelir.”
