Muhtarlık makamı

Yerel seçimler vatandaş olarak bizlerin temsilini sağlayarak demokrasinin tabandan tavana yayılmasını ve bu temsiliyetle birlikte yine vatandaşların kendi yerleşim bölgelerindeki karar alma süreçlerine katılımını sağlayan mekanizmadır.

Böylelikle insanlar beş yıl süreyle şehirlerinin yönetimini siyasilere emanet etmekte, yeni kalkınma anlayışının bir gereği olarak yerel kalkınma politikalarının başrolünde olacak belediyeleri ve yöneticilerini seçmektedir. 

Bu anlamda ülkemizde 31 Mart 2024 Pazar günü yapılacak Mahalli İdareler Seçimleri için yerel seçim hazırlıkları hız kazanmış durumda.

Bu yazımda demokrasinin çekirdeği olan muhtarlıkları ve görevlerini ele almak istedim.

Bilindiği üzere maaş bağlanması ile birlikte muhtarlıklar cazip duruma gelmiştir. Bir mahalle muhtarlığına aday başvuru sayısı 60 kişiyi bulmaktadır. Bu görev hizmet yarışı yerini maaş alma yarışına bırakmıştır. 

Oysa mahalle ve köy muhtarlıklarının görev ve sorumlulukları artmakta, insanların bu makamlardan beklentileri ise azalmaktadır.

Bu seçimlerde umut ederiz ki daha bilgili, tecrübeli iş odaklı muhtarların seçilmesidir.

Yetki olarak; Muhtar, gerek mahalle halkı, gerekse mahalle ile ilgili tüm sorunlarda yasal olarak tam yetkili bir konuma sahiptir. 

Buna ek olarak, hatta yasa ile belirlenen yetki, görev ve sorumlulukların ötesinde, halkın onayıyla oluşmuş olan tarihi bir demokratik temsilci, yerel kamu denetçisidir.

Muhtar bu nitelikleri ile mahalleye ilişkin işlerde belediyeyi ve öteki kamu kurumlarını etkileyecek, zorlayacak araçlara da sahiptir.

Bu araçları etkin biçimde kullanmasını pekiştirecek olan temel mekanizma mahalle halkını arkasına alacak yöntemlerle hareket etmesidir. 

Bunun için imza kampanyası, okul aile birlikleri ile ortak yapılacak toplantılar, apartman yöneticilerinin desteğini alma, bazı mahallerde semt forumları, toplantıları da yapılmaktadır.

Günümüz de sosyal medyayı kullanma daha etkili bir yöntem olarak öne çıkmaktadır.

Muhtarlığın görevleri saymakla bitmez. Tabi çalışan, hizmet üreten, iş bitiren sorunlardan kaçmayan muhtarlar için geçerlidir.

Muhtarlar ne yapar?

-Mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarının karşılanması ve sorunlarının çözümü için bütçe imkânları ölçüsünde gerekli yardım ve desteği  sağlar,

-Kararlarında mahallelinin ortak isteklerini göz önünde bulundurur,

-Hizmetlerin mahallenin veya köyün ihtiyaçlarına uygun biçimde yürütülmesini sağlamaya çalışır.

-Tüketici, engelli ve hayvan haklarında yol gösterici olur.

- Muhtarlardan, MBS ( İçişleri Bakanlığı tarafından geliştirilen Muhtarlık Talepleri Bilgi Sistemi) ‘den, Belediyeye bağlı Beyaz Masadan gelen Muhtarlık ve mahalle bazlı talepleri ilgili müdürlüklere ve kurumlara gönderip takibini yapar

- Taleplerden çözülenlerin bilgisini, çözülemeyenlerin gerekçesini MBS’ye Belediyenin Beyaz Masa Sistemine işlemek ve ilgililerine bilgi verir.

- Yürüttüğü işlerle ilgili düzenli veri toplayarak, rapor halinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla paylaşımını yapar.

- Mahallenin yaşam kalitesini yükseltmek için mahalle bazında ortak ihtiyaçların tespiti ve önceliklerin belirlenmesi adına her türlü araştırma vb. çalışmaları yapar.

- Muhtarlarla ilgili oluşturulan projelerde yer alarak katkıda bulunur.

- Muhtarların ve mahallenin genel bilgilerini tutarak ilgili kurum ve kuruluşlar ile mahallenin ve muhtarlığın bilgilerinin coğrafi ve elektronik veri tabanlı envanter çalışmalarını takip eder.

- Hizmet sunum kapasitesini geliştirmek amacıyla ilgili kişi, kurum, kuruluş ve STK’lar ile koordinasyon ve iş birliğini arttırır.

Muhtarın belediye karar süreçlerine katılabilmesi için belediye karar organlarının gündemini yakından izlemesi ve toplantılara katılma isteğini ilgililere bildirmesi gerekir.

Tüm bu bilgileri ihtiyar heyeti ve mahalle halkı ile paylaşması ve böylece mahalle halkının bu işlere daha yakından ilgi duymasını sağlayabilir.

Muhtarın  gerek mahalle/köy adına gerekse burada yaşayan insanlar adına hak arama, söz söyleme, görüş ve öneride bulunma yetkisini görevi boyunca kullanmalıdır.

Bu görevleri layıkıyla yerine getirebilecek sorumluluğa sahip yeni muhtarlar seçilmesi temennisi ile.