SİVİL TOPLUM VE SPOR

Kıymetli sporsever okuyucular; sizleri saygı, hürmet ve muhabbetle selamlıyorum. Sizlere sağlık, başarı ve mutluluklar diliyorum. Gümüşhane’de ve Türkiye’de spor yapan herkese, sporcularımıza sağlık, sakatlık sorunu vb. yaşamadıkları bir yıl ve sezon geçirmelerini temenni ediyorum.

Sporla ilgili yerel, ulusal ve uluslararası bağlamda tespit, öneri, düşünce ve fikirlerimizi kaleme dökerken kişi, kurum ve kuruluşları hedef almak gibi bir düşüncemiz asla söz konusu olamaz. Amacımız; Gümüşhane’de, Türkiye’de ve uluslararası bağlamda sporun temel ve genel sorunlarını, sorunsalları, olması gereken reel, rasyonel, somut ve sürdürülebilir ideal çözüm önerilerimizi siz okuyucularla paylaşmak. Sporu aktif yapmış, halen yapan, sporu hayat felsefesi ve yaşam tarzı olarak içselleştiren her bireyin böyle bir misyonu olduğuna inanıyorum.

Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci yüzyılında, Temmuz 2024’deki ilk yazımızda, Gümüşhane’de yerli ve milli “Gümüşhane 100.Yıl Spor Çalış tayı “yapılmasının çok geç kalınmış, sporda yapılacak yatırımların ve reformların kalkınma, gelişme düzeyi anlamında vizyon er bir proje olduğunu tekrar ediyoruz. Gümüşhane’nin spor tabanlı ekonomik kalkınmasında, gelişmesinde ve Türk Sporuna ciddi katkılar vermesi anlamında çok önemli ve gerekli olduğunu iddia ediyoruz. Sporun paydaşları başta olmak üzere, sporun bileşenlerinden, ilgili, etkili, yetkili kişi, kurum ve kuruluşlardan en kısa zamanda olumlu dönütler almayı bekliyoruz. Gümüşhane’deki kamuoyunun reel ve rasyonel talebinin bu çalıştay olduğunu tekrar ve ısrar ediyoruz.

Spor tüm insanlar içindir. Sporla her insan fiziksel, zihinsel, ruhsal anlamda sağlıklı, özgün ve mutlu olur. “Herkes için Spor” ve “Yaşam Boyu Spor” sloganları tüm dünya ülkelerinde benimsenmiş ve yaygın olarak uygulanmaya başlamıştır

Günümüzde tüm dünya ülkeleri spora büyük önem vermekte ve uluslararası spor organizasyonlarında ön sıralarda yer almak için mücadele etmektedir. Bu sonuçlar ulusal saygınlığın bir göstergesi olarak kabul edilmektedir Sporda başarıları sürekli olan ülkelere bakıldığında ise sporun bu toplumların yaşam biçimi ve hayat felsefesi olduğu görülmektedir.

Avrupa da spor önemli sosyal ilişkileri ifade etmektedir. Aynı zamanda sporun ulusal olarak ve bölgesel nitelikte de temsil etme imkânı da bulunmaktadır. Hem sporcuları hem de bu sporu destekleyenlerin birleşip bütünleşmesine yol açmaktadır. Aynı zamanda spor kültürün bir simgesi haline de gelmiştir. Avrupa Birliği vatandaşları için nüfusun yarısından fazlası bir spor kulübüne mensup olmakta ve bu sayede spor faaliyetlerini gerçekleştirmekte. Önemli sosyal ilişkilere işaret etmektedir. Portekiz de 70.000 Antrenörün 40.000 spor kurulu ve komite üyesi, Avusturya da Nüfusun %39 bir spor kulübü veya federasyon üyesi olduğu, 1.850.000 kişi 10.000 spor kulübüne üye olup nüfusun %36’sını oluşturmaktadır. Lüksemburg’da 1.100 spor kulübünün 120.000 üyesi bulunmaktadır. Bu da nüfusun %30’ nu oluşturmaktadır. Belçika’da 17.000 kulüp ve 1.400.000 üyesi vardır. Hollanda’da 4 milyon kişinin kulüplere üye olduğu vurgulanmaktadır. Günümüze bakıldığında hızla ilerleyen teknoloji ve sağlık alanındaki gelişmeler yaşamın uzamasına yol açmıştır. Bu sebeple de kişilerin spor yapmaya karşı duydukları ihtiyaç artış göstermiştir. Yani spora ihtiyaç duyan kişilerin spor faaliyetlerini gerçekleştirebilmesi formal olarak spor kulüpleri aracılığı ile olmaktadır. Artık pek çok ülkede ve ülkemizde spor politikaları oluşturulup gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır. Bugün birçok ülkenin spor politikasında olduğu gibi, ülkemizin spor politikasında da sporun topluma yaygınlaştırılması ilk sırayı teşkil ederken, spor alanında ülkeler bu politikalarını büyük ölçüde gerçekleştirebilmişlerdir. Almanya’da her dört kişiden biri spor kulüplerine üye iken (21 milyon kişi), 12 milyon kişi de spor kulüpleri dışında spor yapmaktadır ve bu ülkede spor örgütlerinin başarı kriteri, sporu tüm nüfusa yaygınlaştırmaktır.

Türkiye’de yapılan akademik ve bilimsel araştırmalarda gençlik ve spor alanında aktif sivil toplum kuruluşlarının, spor etkinliklerine yönelim durumları ile spor yapma ve yapmama durumları arasında anlamlı bir ilişki vardır. Düzenli spor yapan katılımcıların, düzenli spor yapmayan katılımcılara göre spor etkinliklerine yönelim düzeyleri daha yüksektir.

Gençlik ve spor alanında aktif sivil toplum kuruluşları yürütücülerinin spor etkinliklerine yönelim düzeyleri ile yaşadığı bölge arasında anlamlı ilişki vardır. Marmara Bölgesi’nde yaşayan katılımcıların Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşayan katılımcılara göre spor etkinliklerine katılım düzeyleri daha yüksektir. Bu açıdan bölgeler arasında ekonomik gelişmişliğin, eğitim ve kültür seviyesinin spor faaliyetlerine yönelimi önemli derecede etkilediği söylenebilir.

Türkiye’de spor sivil toplum bağlamında ferdi, spor federasyonları ve spor kulüplerinde lisanslı yapılmaktadırlar. Spor kulüpleri, tüzel, gönüllü sivil toplum kuruluşlarıdır. Son yıllarda ülkemizde spora katılım artmakta, spor federasyonlarına, kulüplere ilgi ve talep artmaktadır. Tüm branşlarda spor federasyonlarının faaliyetlerinin yapıldığı spor kulüpleri mevcuttur. Kulüplerde spor, amatör ve profesyonel olarak yapılmaktadır.

Türkiye’de altmış (60) tane spor federasyonu vardır. 2024 yılı verilerine göre lisanslı sporcu sayısı on altı bin altı yüz yetmiş sekiz (16.678) dir. En fazla lisanslı sporcu 655.252 kişi ile İstanbul'da bulunurken, en az lisanslı sporcu 40 kişi ile Bayburt'tur. Ülkede bulunan toplam spor kulübü sayısı (okul, müessese, ihtisas, askeri) 15.828. İl başına düşen ortalama kulüp sayısı 195'dir. Ülkemizde kulüp ve lisanslı sporcu sayısı yıllara göre düzenli bir artış göstermektedir. Ancak bu anlamda Avrupa’nın çok gerisindeyiz.

Türkiye’de spor, genelde devlet otoritesi ve kaynakları ile yapılmaktadır. Devletin spora kaynak ayırmada ve aktarmada yetişmesinin çok zor olduğunu kabul etmek gerekir. Tüzel kimlikle kurulan sivil toplum kuruluşları olarak bilinen derneklerin, vakıfların, spor kulüplerinin, mahalli idarelerin, belediyelerin, iş insanlarının, güçlü kurumsal firmaların ve şirketlerin spora destek vermeleri toplumun reel ve rasyonel beklentisidir.  

Gümüşhane’de de spor, devlet otoritesi ve kaynakları ile yapılmaktadır. Otuz dokuz (39) spor kulübünün ve yirmi üç bin beş yüz (23.500) lisanslı sporcunun bulunduğu ilde spora katılım, tesisleşme, organizasyonlar, turnuvalar, vb. yeterli düzeyde değildir. Türkiye’de olduğu üzere, Gümüşhane’de de tüzel kimlikle kurulan sivil toplum görünümlü derneklerin, vakıfların, vb. fazla siyasallaştıkları toplumum ve kamuoyunun genel kanaatidir. Bu kuruluşların asli görevlerinin yanında spora katkı vermeleri insani, toplumsal hatta mili sorumluluktur. Gümüşhane için mahalli idarelerin, belediyelerin, iş insanlarının kurumsal firmaların ve şirketlerin spora katkı yapmaları yerli ve milli bir görevdir.  

Gümüşhane’de yaşayan herkesin, sporun tüm paydaşlarının, bileşenlerinin Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci yüzyılında ilk yeni mottosu “SPOR KENTİ GÜMÜŞHANE 2029” olmalıdır.

Gelecek ayda ki yazımızda buluşmak temennisiyle HOŞÇAKALIN… EKİM 2025