Asla Geri Zekâlı Birisiyle Tartışmayın

“Çünkü Dinleyenler, Hanginizin Geri Zekâlı Olduğunu Anlamayabilir”

Toplum olarak en çok enerjimizi, en çok da vaktimizi boşa harcatan şeylerden biri, hiçbir sonuç doğurmayacak tartışmalardır. Kimi zaman kahve köşelerinde, kimi zaman sosyal medyanın kısır döngüsünde, kimi zaman da bir toplantı salonunda… Karşınıza çıkar; akıl yürütmeyen, mantık süzgecini kullanmayan, gerçek ile hayali birbirine karıştıran insanlar. Onlarla tartışmaya kalktığınız anda aslında kaybeden siz olursunuz. Çünkü tartışma, zekâ ve sağduyu gerektirir; muhatabınız bu donanımdan yoksunsa, karşınızdaki uçurumun dibine doğru bağırmanızdan farkı kalmaz.

Boş Tenekenin Gürültüsü Çok Çıkar

Böyle insanlar, tartışmayı anlamak için değil, kazanmak için yaparlar. Söz keserler, bağırırlar, laf kalabalığıyla haklı çıkmayı marifet sanırlar. Oysa fikir tartışması bir nezaket işidir; akıl akılla gelişir. Mantık üretmek yerine gürültü çıkaranların amacı, meseleyi çözüme kavuşturmak değil, ortamı bulandırmaktır. Bu noktada sessiz kalmak çoğu zaman en doğru cevaptır.

Aklı Yormak, Yeri Geldiğinde Susmaktır

Her tartışma, her itiraz, her çıkış değerli değildir. Bilge insanlar, kiminle konuşulacağını, kiminle konuşulmayacağını bilirler. Çünkü bazen bir adım geri çekilmek, aklın en zarif tavrıdır. Karşınızdaki kişinin kapasitesi belli ise, ona uzun uzun izah yapmanın kimseye faydası olmaz.

Akıllı insan, tartışmanın bir yerden sonra bilgi değil itibar kaybettirdiğini görür.

Sessizlik Bazen En Geniş Cevaptır

Bir insanla konuşabilmek için önce aynı zeminde durmak gerekir. Zemin yoksa, tartışmanın sonu yoktur. Bu sebeple büyükler boşuna dememiş: “Asla geri zekâlı biriyle tartışmayın. Dinleyenler hanginizin geri zekâlı olduğunu anlayamayabilir.”

Bu söz, kibir değil; hayatın içinden süzülmüş bir hakikattir. Çünkü mantığı olmayan birine mantık anlatamazsınız. Vicdanı olmayan birine iyilik tarif edemezsiniz. Kapasitesi buna uygun olmayan birine hakikati gösteremezsiniz.

Kıymetli Olan Enerjinizi Nereye Harcadığınızdır

İnsan ömrü sınırlıdır. Sözünüzü anlayacaklara söylemek, fikri olanlarla tartışmak, gelişmeye açık olanlarla yürümek, hayatı zenginleştirir. Boş tartışmalar ise hem zihni hem gönlü köreltir.

Toplum olarak en çok buna ihtiyacımız var: Kaliteli tartışma, kaliteli söz, kaliteli muhatap… Diğerine ise sadece nezaketle uzak durmak kâfidir. 05.12.2025

Yusuf SADIK, Eğitimci, Yazar, Emekli Milli Eğitim Müdürü