4+4+4 ÜÇÜNCÜ- 4 : LİSE

Kademeli Zorunlu Eğitimin son dördü olan liseleri anlatırken geride kalan ilk ve Ortaokul kısmını bir kez daha hatırlatalım: Kısaca; İlkokulda öğrencinin okulu sevmesi, Ortaokulda ise bilgiyi sevmesi ve bilginin işlevini kavraması gerekir şeklinde özetlersek, Liseleri öğrencinin bilgiyi kullanmaya başladığı, onu insanlığın gelişiminde vazgeçilmez bir araç olarak gördüğü dönem olarak tarif edebiliriz.

Meslek liselerinin atölye ve laboratuarlarını saymazsak mevcut liselerin donanımı ve çeşitliliği açısından Avrupa standartlarına yakın olduğunu söyleyebiliriz.

Sağlık lisesinden Spor lisesine, Tarım Lisesinden Güzel Sanatlar lisesine kadar farklı müfredat uygulayan ve çocuklarımızın ilgi alanlarının gelişimine yönelik çeşitli alternatifler sunuyorlar. Yani mekan ve girdiler olarak bir sorun yok gibi görünüyor. Ancak çıktılara baktığımızda, mezunların istenen ve beklenen kazanımları almadan mezun olduklarını ve bilgiyi kullanacak bir yapıda olmaları gerekirken bilgiyi kavrayamadıkları bilgiye gerek duymadıkları gerçeği ile karşı karşıyayız.

Konuyu biraz netleştirmeye çalışırsak, liseler kuruluş amaçlarının dışında yalnızca Yükseköğretime öğrenci gönderme peşinde olan kuruluşlara dönüştüler. Büyük umutlarla açılan Anadolu ve Fen liselerinin kuruluş amaçları: küçük çaplı bilimsel araştırmaların, deneylerin ve gözlemlerin yapılabildiği ve bunları yapabilecek çocukların seçildiği liseler olarak düşünülmüştü. Bu liselerden bilim adamlığının temeli atılacak, bilimsel araştırma, yeni keşif ve projeler üreten çocuklarımız üniversiteye gidince bilimsel araştırmalarını böylece geliştireceklerdi. Böyle oldu mu? Cevap: Hayır. Nasıl oldu: Şöyle oldu bu liselerimizde diğer liseler gibi yalnızca test çözen yerler oldular. Herkes şu soruya cevap aradı;

-Tıp fakültesine kaç netle gidilir.

-Efendim 160 sorunun 120 tanesini doğru yapmanız gerekir.

-Peki nasıl?

-Dershaneye gitmeniz gerekir.

Böylece dershaneler Fen ve Anadolu liselerinin öğrencilerini nasıl Tıp Fakültesine gönderdiklerinin çarşaf çarşaf reklamını yaptılar ama fen liseleri bilim çocukları yetiştiremedi, iyi matematik sorusu çözen çocuklar yetişti.

Lisenin adı: Denizcilik lisesi, çocuklar test çözmekle meşgul,

Lisenin adı: Tarım lisesi, çocuklar test çözmekle meşgul

Lisenin adı: Veterinerlik lisesi, çocuklar test çözmekle meşgul

Lisenin adı: Fen Bilimleri lisesi, çocuklar test çözmekle meşgul

İşte yeni lise yapılanmasında bu sorunun çözümüne yönelik kafa yorulacağını umuyoruz. Nüfus artışı yüksek olan ülkemizde sınav olmadan üniversiteye öğrenci göndermek zor görünüyor. Başka çözümler aramak gerekir. Bir milyon sekiz yüz bin kişinin üniversite sınavına girdiği ülkemizde 4 yıllık fakülte kontenjanı 180.000 civarında; Tıp Fakülteleri ile Hukuk Fakültelerine ise ancak ilk 8000'e giren öğrenciler alınıyor. Her lise mezunu öğrencinin hukuk ya da tıp isteyeceği ülkemizde sınavsız bu sorunun çözülebileceği kanaatinde değilim. Hele her üniversite kendi sınavını yapmaya kalkarsa durum daha fecaat olabilir.

Fen liselerinden bilim çocukları, Sosyal Bilimler lisesinden strateji öğrenen çocuklar, Denizcilik liselerinden deniz politikalarına aşina çocuklar yetiştirmek mümkün müdür? Tabiî ki mümkündür. Peki nasıl derseniz, benim sınırım buraya kadar, uzmanların çözeceği konular elbet. Ben ümit varım. Yeise ne hacet..!